Сталин, Иосиф Виссарионович
Ио́сиф Виссарио́нович Ста́лин (боккъула фамили — Шайтан, гуьрж. იოსებ ჯუღაშვილი; 1878 шеран 18 декабрь (кхоьчу хьосташкахь 1879 шеран 21 декабрь), Гори, Тифлисан губерни, Российн импери — 1953 шеран 5 март, Волынски, Кунцевскан кӀошт, Москохан область, РСФСР, СССР) — российн революционер а, советан политикин а, пачхьалкхан а, тӀеман а, партийн гӀуллакххо а ву. Халкъашна йуккъера коммунистан а, белхалойн а боламан гӀуллакххо, марксизман теоретик а, пропагандист а ву[4], 1920-гӀа шерашкара дуьйна 1953 шаре кхаччалц - ССРБ-н куьйгалхо вара.
Иосиф Виссарионович Сталин | |
---|---|
Иосиф Виссарионович Джугашвили гуьрж. იოსებ ბესარიონის ძე ჯუღაშვილი | |
ГӀуллакхан тайпа | политик, революционер, Публицист, пачхьалкхан гӀуллакххо, лингвист |
Вина меттиг |
|
Кхелхина меттиг | |
Да | Виссарион Иванович Джугашвили[d] |
Нана | Екатерина Георгиевна Джугашвили[d] |
Иосиф Виссарионович Сталин Викилармехь |
Бераш бӀаьра нисйан
Хьалхара зудчо динарш: Яков Джугашвили — воккха кӀант.
ШозлугӀа зудчо динарш: 1921 шеран 24 мартехь Москвахь винера Сталинан кӀант — Василий. Иза кхиош вара Артём Сергеевца. Артем вара Сталинан доттагӀан Ф. А. Сергееван кӀант. Василий Сталин — Советан тӀеман гӀуллакххо, авиацин генерал-лейтенант (1947 шо), Москохан эскаран округан ТӀеман-хӀаваан ницкъашан куьйгалхо (1947 шо—1952 шо).
Светлана Аллилуева — цхьаъ бен йоцу йоӀ. Филолог-гочдархо, филологин Ӏилманийн кандидат; мемуарист.
Самукъане хилларш бӀаьра нисйан
- Тахана Сталин ву Ческе-Будеёвице (Чехи) гӀалин сийлахь гражданин[9].
- 1947 шеран 7 ноябрь дуьйна[10] 2004 шеран 29 апрель кхаччалц Сталин вара Будапештан сийлахь гражданин[11].
- 1947 шо дуьйна 2007 шо кхаччалц иза вара Кошице цӀе йолу Словаки гӀалин сийлахь гражданин[12].
- 1940 шеран 1 январехь Time цӀе йолу журналс хаьржира Сталин «Шеран стаг» (1939 шо). Шаьш и харжар бахьан цара «нацистан-коммунистан» ТӀецалатаран пакт яр а, Финляндица тӀом болабар йу бахар. И хӀумнаш бахьнехь Сталин Гитлеран накъост хиллира[13]. 1943 шеран 4 январехь журналс шозлугӀа хаьржира Сталин «Шеран стаг»[14]. Оцу статьях йаздинера: «Сталинан бен ца хаьа мел улле дар 1942 шарахь Росси эшаяр. Сталинан бен ца хаьа хӀун да дийзира и кхерам йухатогӀа…»[15][16]
- Сталинан ненан мотт гуьржийн бара. Оьрсийн мотт цо тӀаьхьо бен ца Ӏамийра. Оьрсийн мотт цунна цкъаа дика шар ца белира. Гуьржийн а, оьрсийн а меттанаш доцурш цунна хаьара шира желтойн (грекийн) мотт а, килсан славянийн а. Сталинс анкеташкахь йаздора шен немцойн а, ингалсан меттанашкахь деша хаьа[17]. В. В. Похлёбкинс йаздо, Сталинан иштта фарси а, аьрмлойн мотт а хаьара. 1920-гӀа шерашкахь иза французийн мотт Ӏамо волавелира[18], амма и мотт мел шарбелир цунна хууш дац.
Билгалдахарш бӀаьра нисйан
- ↑ Сталин Иосиф Виссарионович // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
- ↑ http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/10412097.stm
- ↑ http://www.ducksters.com/biography/joseph_stalin.php
- ↑ Сталин дийна волуш арахецна 13 том цуьна сочинениш (1947—1951). Арахецна бара цо 1934 шо кхаччалц йазбина белхаш. 1990 шо дуьйна йуха а йолаелла керла томаш арахецар
- ↑ Лев КОЛОДНЫЙ Где стреляли в затылок, там должен быть музей Смерти
- ↑ Н.Великанов — «Измена маршалов». Ссылка на документ «Из акта судебно-медицинского исследования трупа заключенного № 11».
- ↑ «За расстрел всех 138 человек. Сталин» (Т.9. Л.211) Архивйина 2013-03-13 — Wayback Machine
- ↑ Сталин приговорил счастливое детство
- ↑ Гитлер, Сталин и сложности с историей Архивйина 2013-04-20 — Wayback Machine // www.apn-nn.ru
- ↑ Сталина не могут лишить почётного гражданства — Фёдор Лукьянов."…А Сталин навсегда прописался в Будапеште" — Российская Газета — Законодательное собрание Будапешта вот уже три …
- ↑ Сталина лишили звания Почётного гражданина Будапешта // www.newsru.com
- ↑ Словацкий город исключил Сталина из списков почётных жителей // for-ua.com
- ↑ Man of the Year // Time. Jan 1, 1940. RUSSIA: Man of the Year, 1939 — TIME Архивйина 2013-07-17 — Wayback Machine(ингалс.)
- ↑ Статья в журнале «Time» — «Die, But Do Not Retreat» о провозглашении И. В. Сталина «человеком года» Архивйина 2013-07-15 — Wayback Machine
- ↑ Хронограф. Архивйина 2013-05-10 — Wayback Machine // Вокруг света, № 1, 2008
- ↑ Оригинал текста (англ.): «Only Joseph Stalin fully knew how close Russia stood to defeat in 1942, and only Joseph Stalin fully knew how he brought Russia through».
- ↑ Максименков Л. Очерки номенклатурной истории советской литературы. Западные пилигримы у сталинского престола (Фейхтвангер и другие)
- ↑ Похлёбкин В. В. Великий псевдоним. — М.: ТОО «ЮДИТ», КП «Алтай», — 1996, 158 с.
Иосиф Виссарионович Сталин Викилармехь |