Аванга́рд (фр. avant-garde, ма-дарра: «avant» — хьалха; «garde» — хой) — тӀеман ницкъийн (эскарехь а,флотехь а) хьалхара (коьртера) цхьаьна хенан бина кхоллам, иза эскарна я флотна хьалхабоккху, некъ ларбар Ӏалашо ю [1][2].

Пиппих Карлан сурт «Авангардехь», 1910 шо гергга долуш
Авангардан хӀоттаман а, болх баран а схеман ингалсан-саксонийн билламан хьаьркаш

Истори нисйе бӀаьра

Гатанан кеманийн муьрехь флотан коьрта кхоллам бара эскадра. Эскадра лаьттара кхаа дивизех: 1-ра дивизи — кордебаталитӀеман низаман юккъехь лаьттара, коьртехь адмирал а волуш (цуо баьччалла дора ерриг эскадрин); 2-гӀа — авангард[3] — лаьттара тӀеман низаман коьртехь, коьртехь вара вице-адмирал; 3-гӀа — арьергард — тӀеман низамехь тӀехьа лаьттара, коьртехь контр-адмирал а волуш.

Ӏалашо а, хӀоттам нисйе бӀаьра

Авангардан ницкъ а, хӀоттам а бан беза барамца а, хӀоттамца а тӀелетачу эскаран, иштта меттиган хьолашца а. Цуьнан коьрта дакъа дукха хьолехь гӀашлой хуьлу; аренан артиллери тӀело алсама яккхийчу авангардашна; амма дошлой авангардехь оьшура, кхин тӀе тоба йоьду меттиг йиллина елахь, алсама ладаме а хуьлу.

Авангарде дӀакъастадо тӀелетачу бӀох доьалгӀа дакъа четверти.

Авангардо шен агӀора, латтадо шена я ха, я хьалхара а, агӀонан а тобанаш, уьш а хьалха тотту, агӀонашка цхьацца талламхой бохуьйту.

Авангардан декхар ду эскаран новкъахь хила тарло новкъарло дӀаяккхар. ТӀеман низамехь (ordre de bataille), авангард олу, тӀом болор а, тӀеман коьрта ницкъаш дӀатарбаллалц Ӏалашдар а тӀедиллина тобанех (дукха хьолехь лаьтта дерриг кхаа герзан тобанех). Цунах дӀакъаьста хойн гӀуллакхан оьшу эскарийн дакъош. Дуьхьалонан гӀуллакхехь, «Авангард» цӀе дукха хьолехь хуьйцу «хьалхара аса» цӀарца.

Литература нисйе бӀаьра

  1. Авангард // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.
  2. Военный энциклопедический словарь (ВЭС), М.: Воениздат, 1984. — 863 с. Страница 9
  3. Авангард // Толковый словарь живого великорусского языка : в 4 т. / авт.-сост. В. И. Даль. — 2-е изд. — СПб. : Типография М. О. Вольфа, 1880—1882.