Аьхке
А́ьхке — Шеран заманах бӀаьстенан а, гуьйренан юккъера зама, амалехь ю гуонахьарачу хьолан уггаре лакхара температура.
Лаьтта кхаа баттахь: къилбаседа эхигехь — июнехь, июлехь, августехь, Къилба эхигехь — декабрехь, январехь, февралехь.
Астрономин аьхке
бӀаьра нисйан
Дуьнен тӀиера заманан хийцамаш боьзна бу планета Мелхан гуонаха шеран хьовзаран мурца а, орбитан экъане хьаьжна хьовзаран семан таӀарца[1]. Астрономин хьолера хьаьжча, Къилбаседа эхигехь астрономин аьхке — июнан малх цӀа кхачаран а, сентябрехь де-буьйса нисдаларан йукъара мур бу — лаьтта 21 (20) июнера 23 (22) сентябрь кхаччалц. Къилба эхигехь астрономин аьхке хуьлу — декабрехь малх цӀа кхачаран а, мартехь де-буьйса нисдаларан а юккъера муьрехь — лаьтта 21 (22) декабрера 20 (21) март кхаччалц[2].
Климатан аьхке
бӀаьра нисйанТайп-тайпанчу географин асанашкахь Мелхо цхьабосса Дуьне серла ца даккхарна аьхкенан зама къаьста Ӏаьнан заманах тайп-тайпанчу тӀегӀанца. Шораллица тӀекхета дийнан дохалла Ӏай а, бӀаьста а, уггаре деха хуьлу полюсашкахь (хьажа Полюсан де), цигахь Малх чу ца бузу 6 баттахь.
ГидрометеогӀуллакхо лору, аьхкенан мур болабалар де-буьйсанан юккъера хӀаваан температураш Цельсин +15 градусал сов яьлчи, ткъа чекхйолу — 15 градусал охьаяла йолаелчи[3][4]. Иштта аьхке тӀекхачаран хаъал хьесап лору Ӏаьнан гӀоролаш совцар, ткъа аьхке дӀаялар, гуьйре тӀекхачар лору гуттаренна а гӀуоролаш юхаерзар.
Билгалдахарш
бӀаьра нисйан- ↑ См. Времена года
- ↑ Flammarion C. Popular Astronomy. — Cambridge University Press, 2014. — P. 32—33. — 720 p. — (Cambridge Library Collection — Astronomy). — ISBN 9781108067843.
- ↑ Погода в Москве: климатическое лето запаздывает // Gismeteo.
- ↑ Гидрометцентр России Архивйина 2017-12-05 — Wayback Machine
Хьажоргаш
бӀаьра нисйанЛитература
бӀаьра нисйан
- Лето, время года // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.
- Кононович Э. В., Мороз В. И. Общий курс астрономии. — М.: Эдиториал УРСС, 2009. — 544 с. — ISBN 978-5-354-01183-4.
- Забелин И. Е. Домашний быт русских царей в XVI и XVII столетиях. — М.: АСТ, 2005. — 1129 с. — ISBN 5-9578-2773-8.
|
ХӀара хенах лаьцна чекхбаккханза йаззам бу. Хьоьга, йоза тодина, нисдина, гӀо далур ду проектана. |