Барам
Фи́зикин до́ккхаллин ба́рам (доккхаллин барам, барам) — физикин доккхалла гайта а, Ӏалашдан а лерина йа белла масех бараман, маьӀнин, цхьа дегӀ, хӀума кепара дустаран гӀирс.
Барамийн кепаш
бӀаьра нисйан- ЦхьаьнамаьӀнин барам — цхьаьна барамера физикин дукхалла гойту барам (масала, 1 кг герка)
- ДуккхамаьӀнин барам — тайп-тайпана барамера физикин дукхалла гойту барам (масала, сизийн йохаллин барам)
- Гулбина барамаш — тайп-тайпана барамера цхьаьна физикин бараман барамийн комплект (масала, дохаллин чеккхенгара барамийн гулам)
- Барамийн туька — йукъара гӀирсе конструктиван цхьаьнатоьхна барамийн гулам (масала, электрийн дуьхьалонан туька)
- Стандартан куц — хӀуманан кепара барам, цуьнан гӀоьнца физикин доккхаллин барам гойту хьал санна йа стандартан куц кечдина хӀуманан хӀоттам санна.
Истори
бӀаьра нисйанАдамо барамаш лелабо ширачу заманахь дуьйна, дустаран гӀирсаш йукъабовлале дуккха а хьалха; йехачу хенахь барам кхетам а, физикин доккхаллин дакъа кхетам а цхьаъ хетара. Дуьххьара барам бустуш лелайора адаман меженаш, масала, коган кӀело, дол, иштта кхин Ӏаламера объекташ — буьртигаш, стоьмаш. Сурсатийн йукъаметтигаш кхиъча йукъара декхарийла барамашка дехьабовла буьйлабелира, уьш дохкар гӀирсан кепехь, гучуйевлира хьалхара Сизарш, Герканаш, и.кх.дӀ а.
Цхьацца масалаш
бӀаьра нисйан- Герка — массин барам
- ГӀамаран сахьт — хенан йукъан барам
- Нормин дакъалг — ЭЛН барам (Электрийн потенциалийн башхо)
- Дустаран генератор — лестаман, амплитудин, электрийн орцин кепийн барам
- Аттенюатор — электромагнитан орца лагӀдаларан барам
- Беснийн атлас — колориметрера барамийн гулам (беснаш дустаран барамехь)
Хьажа кхин а
бӀаьра нисйанЛитература
бӀаьра нисйан- ГОСТ 16263-70 «Государственная система обеспечения единства измерений. Метрология. Термины и определения»
- РМГ 29-99 «ГСИ. Метрология. Основные термины и определения»
Хьажоргаш
бӀаьра нисйан- Метрология и стандартизация(ТӀе цакхочу хьажорг)