Астрономи — Версийн башхалла
[талланза верси] | [талланза верси] |
Чулацам дӀабаьккхина Чулацам тӀетоьхна
Simba16 (дийцар | къинхьегам) |
Simba16 (дийцар | къинхьегам) Нисдарах лаьцна йаздина дац |
||
МогӀа 4:
'''Астроно́ми''' — Ӏалам толлуш Ӏилма. Астрономис толла стиглара хӀуманийн а, царех хӀотталуш йолу системийн а дӀанисдалар, лелар, хӀоттам, схьадалар а.
Масала, астраномис толла [[Малх]] а, кхидолу [[седа]]рчий а, [[Малхан система|Малхан системин]] [[планета]]ш а, цера [[спутник]]аш а, кхоьчу седарчийн системашкахь йолу планеташ а (экзопланеташ), [[астероид]]аш, [[комета]]ш, [[метеорит]]аш, планеташна юккъера хӀума а, седарчишна юккехь йолу хӀума а, [[пульсар]]аш, [[
Астрономи йолу дукха хан ю. Хьалха хилла культураш шайн тӀаьхьа йитина дукха астрономица йоьзна артефакташ, масала Шира Египтан монументаш а, [[Стоунхендж]] а. [[Вавилон]]цаш а, грекаш а, китайцаш а, индийцаш а, майяс а буьйсана стигалан терго йора. [[Телескоп]] юкъаялча астрономин кхиар чӀогӀа сихъелира. Астрономин юкъайогӀура астрометри, седарчашца навигаци, тидаме астрономи, [[календарь]]ш кхоллар, [[астрологи]].
[[XX бӀешо|XX бӀешарах]] астрономи шина декъа екъаелира: тидаме а, теорин а. Тидаме астрономи ю стигалан хӀуманах лаьцна тидаме хаамаш гулдар. Теорин астрономис астрономин хӀуманашна а, хиларшна а компьютеран а, математиан а, анализан а моделаш хӀоттайо. Оцу шина дакъас вовше тӀедуза: тидаме астрономис хаамаш гулдо, теорин астрономис оцу хаамашна бахьанаш лоьху.
<!--▼
[[2009 шо]] ООНс кхайкхина астрономин шо. Астрономи ю кеззига йисина Ӏилманах цхьаъ астрономин дезараш доккха дакъа лоцуш.
== Этимологи ==
▲<!--
== Структура астрономии как научной дисциплины ==
[[Сурт:Moon Dedal crater.jpg|мини|Лунная астрономия: большой кратер на изображении — [[Дедал (кратер)|Дедал]], сфотографированный экипажем «[[Аполлон-11|Аполлона-11]]» во время обращения вокруг [[Луна|Луны]] в [[1969 год|1969]]. Кратер расположен рядом с центром невидимой стороны Луны, его диаметр около 93 км]]
|