Астрономи — Версийн башхалла
[талланза верси] | [талланза верси] |
Чулацам дӀабаьккхина Чулацам тӀетоьхна
Simba16 (дийцар | къинхьегам) |
Simba16 (дийцар | къинхьегам) |
||
МогӀа 88:
XX бӀешарахь хилла йолу Ӏилманан-техникин революцис боккху Ӏаткъам бира астрономи кхиаран, къестина астрофизикан. Кхоьллинера оптикан а, радион а телескопаш, ракеташ а, искусствени спутникаш а. И кхиамаш бахьнехь астрономин дукха керла хаамаш Ӏаинера. Уьш бахьнехь гучуелира керла стигалан хӀуманаш: радиогалактикаш, квазараш, пульсараш, и. к. д. Кхоьллинера седарчийн а, Маьлхан системан а эволюцин керла теориш. XX бӀешаран къестина кхиам бара релятивистан теори кхоллар — динна Ӏаламан эволюцин теори.
== Астрономин тергонаш ==
<!--▼
Астрономин тергонашан доккха дакъа ду гушйолу серлонан а, кхоьчу хецаран а тидам бар а, анализ а<ref>{{cite web|url=http://imagine.gsfc.nasa.gov/docs/science/know_l1/emspectrum.html|title = Electromagnetic Spectrum|publisher = NASA|accessdate =2006-09-08| archiveurl= http://web.archive.org/web/20060905131651/http://imagine.gsfc.nasa.gov/docs/science/know_l1/emspectrum.html| archivedate=2006-09-05| deadurl= no}}</ref>. Астрономин тергонаш екъа йиш ю терго яш йолу спектран дакъонашца. Цхьадолу спектран дакъонашна Дуьнена тӀера терго ян йиш ю. Кхиераш лакхара атмосферехь я космосехь бен йойла дац.
=== Оптикан астрономи ===
Оптикан астрономи (наггахь цунах олу гушйолу серлонан астрономи) ю массарелла шира космос толлу кеп<ref name=moore1997>{{cite book
|author=Moore, P.
|title=Philip's Atlas of the Universe
МогӀа 99 ⟶ 98 :
|publisher=George Philis Limited
|location=Great Britain
|isbn=0-540-07465-9}}</ref>. Хьалха стиглуш гушдолу хӀумнашан куьйгаца сурт дуьллура. XIX бӀешо чекхдолуш хенахь а, ХХ бӀешарахь а талламаш бора фотографишца. Тахана сурташ доху цифрийн детекторашца. Гуш йолу серлонан диапазон 4000 Ǻ дуьйна 7000 Ǻ кхаччалца елахь а (400—700 нанометр), оцу диапазонехь лелош болу гӀирсаца терго яло ультрафиолетан а, инфрацӀен зӀенарашан.
=== ИнфрацӀен астрономи ===
[[Сурт:Herschel Space Observatory.jpg|мини|
▲<!--
Инфракрасная астрономия касается регистрации и анализа инфракрасного излучения небесных тел. Хотя длина его волны близка к длине волны видимого света, инфракрасное излучение сильно поглощается атмосферой, кроме того, в этом диапазоне сильно излучает атмосфера Земли. Поэтому обсерватории для изучения инфракрасного излучения должны быть расположены на высоких и сухих местах или в космосе. Инфракрасный спектр полезен для изучения объектов, которые слишком холодны, чтобы излучать видимый свет (например, планеты и газопылевые диски вокруг звёзд). Инфракрасные лучи могут проходить через облака пыли, поглощающие видимый свет, что позволяет наблюдать молодые звезды в молекулярных облаках и ядер галактик<ref>{{cite news
|author=Staff|date=11 September 2003
|