Нохчийн гӀайре — Версийн башхалла

[талланза верси][теллина верси]
Чулацам дӀабаьккхина Чулацам тӀетоьхна
Илья Драконов (дийцар | къинхьегам)
Юхабаьккхина 1 хийцам: не указана причина удаления текста
МогӀа 36:
 
== ЦӀе схьаялар ==
 
Цхьаболчу талламхоша билгалдоккху, нохчех и цӀе хьакхалуш яц,<ref>История острова Чечень. Махачкала 1952</ref> и цӀе схьаяьлла буьйцана болчу чӀара лоцучу дуонах бохуш, кхечара, цунна дуьхьал, иза этнонимом ю боху<ref>Поспелов Е. М. Географические названия мира: Топонимический словарь. — М., 2002, С.462-463.</ref>. Дуьххьарлера иштта цӀе йолу гӀайренах лаьцна хаамаш хаало [[XVII бӀешо|XVII бӀешарахь]]<ref>[http://dagestan.rgo.ru/o-regione-2/pamyatniki-prirody/ravninnyj-dagestan/ostrov-chechen/ Остров Чечень]</ref>, ткъа ''чеченец'' боху дош гучудолу XVIII бӀаьшарахь бохуш дуьйцу<ref>см. статью [[Чеченцы]]</ref>.
 
Оьрсийн гӀуллакхехь хилла волу немцойн лелархо а, натуралист а волу, [[1774 шо|1774 шарахь]] оцу меттигашкахь хиллаволу, [[Гмелин, Самуил Готлиб|Гмелин Готлибан]] уьйр гора Нохчийн гӀайренан оьрсийн «Чечень» цӀеран а, этноним ''чеченцы'' а юкъахь<ref name="Gmelin"/>. Географ а, этнограф а, артиллерист а, российн тӀеман гӀуллакххо а, [[1728 шо|1728 шарахь]] ГӀажарийн бердан карта хоттийна волу [[Гербер, Иоганн Густав|Гербер Густава]] а, яздо хьалха хӀорда тӀекхаччалц бехаш хиллачу нохчех лаьцна. И кеп тӀечӀагӀйира [[1785 шо|1785 шарахь]] историк волчу [[Чулков, Михаил Дмитриевич|Чулков Михаила]] а, [[1800 шо|1800 шарахь]] инарлас [[Кнорринг, Богдан Фёдорович|Кнорринг Богдана]] а<ref>[http://www.runivers.ru/upload/iblock/989/Akty%20sobrannye%20kavkazskoj%20arxeograficheskoj%20komissiej.%20Tom%201%20m1866lnruvz827sx.pdf Акты, собранные Кавказской археографической комиссией: Том I. c. 716]</ref><ref>[http://dlib.rsl.ru/viewer/01004102182#?page=565 Историческое описание российской коммерции при всех портах и границах : От древних времян до ныне настоящаго и всех преимущественных узаконений по оной государя имп. Петра Великаго и ныне благополучно царствующей государыни имп. Екатерины Великия, / Сочиненное Михайлом Чулковым. — Санктпетербург : При Имп. Акад. наук, 1781—1788. — 4°. Т.2, кн.2. — 1785. — 90, 1-446, 449—626 [=624] с. Хранение: MK АН-4°/ 81-Ч; Хранение: W 213/831; ]</ref><ref>[http://www.vostlit.info/Texts/Dokumenty/Kavkaz/XVIII/1720-1740/Gerber_Johann_Gustav/text4.htm ИОГАНН ГУСТАВ ГЕРБЕР ИЗВЕСТИЯ О НАХОДЯЩИХСЯ С ЗАПАДНОЙ СТОРОНЫ КАСПИЙСКОГО МОРЯ МЕЖДУ АСТРАХАНЬЮ И РЕКОЙ КУРОЙ НАРОДАХ И ЗЕМЛЯХ И О ИХ СОСТОЯНИИ В 1728 ГОДУ]</ref>. Географи Ӏилман доктор волчу [[Поспелов, Евгений Михайлович|Поспелов Евгений Михайловича]] иштта тӀечӀагӀйо гӀайренан цӀеран а, нохчийн этносан а уьйр<ref>Поспелов Е. М. Географические названия мира: Топонимический словарь. — М., 2002, С.462-463.</ref>, ткъа историк волу [[Ровинский, Дмитрий Александрович|Ровинский Дмитрийс]] билгалойо ''«Чеченъ» гӀайре, «Нохчийн ярташна дуьхьала лаьтташ йолу»'' олий<ref>{{книга |автор = |заглавие = «Чеченцы: история и современность» |ответственный = Составление и общая редакция Ю.А. Айдаева |ссылка = |место = Москва |издательство = Мир дому твоему |год = 1996 |том = |страниц = 352 |isbn = 5-87553-005-7 }} * {{книга |автор = Антология |заглавие = «Чеченская Республика и чеченцы. История и современность» |место = Москва |издательство = Наука |год = 2006 |страниц = 576 |isbn = 5-02-034016-2 }}</ref>. Гмелина яздина: