Линней, Карл — Версийн башхалла

[талланза верси][теллина верси]
Чулацам дӀабаьккхина Чулацам тӀетоьхна
Umarbot (дийцар | къинхьегам)
ж clean up, replaced: {{Билгалдаккхар}} → {{Билгалдаккхарш}} using AWB
Нисдарах лаьцна йаздина дац
МогӀа 1:
{{stub}}
{{Стаг
|цӀе = Карл Линней
|шен цӀе = ''Carl Linné<br />
Carl Linnaeus<br />
Carl von Linné''
|вича тиллина цӀе =
|сурт = Carl_von_Linn%C3%A9.jpg
МогӀа 26 ⟶ 29 :
* Sofia, 1757—1830
|совгӀаташ = Къилбаседан орден (1748-1975, Швеция)
|сайт =
|куьг таӀор = Linne autograph.png.svg
|викигулам = Carl von Linné
}}
 
'''Карл Линне́й''' ({{lang-sv|Carl Linnaeus, Carl Linné}}, {{lang-la|Carolus Linnaeus}}, [[1761]] шарахь эла хиллачул тӀехь — '''Карл фон Линне''', ''Carl von Linné''; [[1707 шо|1707 шаран]] шаран [[23 май]], [[Росхульт]] — [[1778 шо|1778]] шаран]] [[10 январь]], [[Уппсала]]) — [[Швеци|шведин]] Ӏаламдовзархо а, лор а; массо а ораматан а, дийнатан а цхьаъ классификаци хӀоттинарг. И система бахьнехь дуьне мадду гӀарвелира иза.
<!--
Линней — самый известный шведский учёный-естествоиспытатель. В Швеции его ценят также как путешественника, который открыл для шведов их собственную страну<ref name="Бруберг-7" />, изучил своеобразие шведских провинций и увидел, «как одна провинция может помочь другой»{{sfn|Андерссон|1951}}. Ценность для шведов представляют даже не столько работы Линнея по [[флора|флоре]] и [[фауна|фауне]] Швеции, сколько описания им собственных путешествий; эти дневниковые записи, наполненные конкретикой, богатые противопоставлениями, изложенные ясным языком, до сих пор переиздаются и читаются<ref name="Бруберг-27" />. Линней — один из тех деятелей науки и культуры, с которыми связано окончательное становление литературного [[шведский язык|шведского языка]] в его современном виде{{sfn|Андерссон|1951}}.
МогӀа 41 ⟶ 44 :
 
== ГӀарбевла дешархой ==
* [[Адлер, Карл]]
* [[Альстрёмер, Клас]]
* [[Афонин, Матвей Иванович]]
* [[Афцелиус, Адам]]
* [[Ахариус, Эрик]]
* [[Бергиус, Петер Йонас]]
* [[Берлин, Андреас]]
* [[Бурман, Николас]]
* [[Валь, Мартин]]
* [[Геер, Карл де]]
* [[Кальм, Пер]]
* [[Карамышев, Александр Матвеевич]]
* [[Клерк, Карл Александр]]
* [[Лёфлинг, Пер]]
* [[Мартин, Антон]]
* [[Осбек, Пер]]
* [[Роландер, Даниель]]
* [[Ротман, Йоран]]
* [[Соландер, Даниэль Карлссон]]
* [[Спаррман, Андерс]]
* [[Торен, Улоф]]
* [[Тунберг, Карл Петер]]
* [[Тэрнстрём, Кристофер]]
* [[Фабриций, Иоганн Христиан]]
* [[Фальк, Иоганн Петер]]
* [[Форссколь, Пер]]
* [[Хассельквист, Фредрик]]
* [[Шребер, Иоганн Христиан]]
* [[Эрхарт, Якоб Фридрих]]
 
=== Линнейн цӀе тиллина хӀуманаш ===
МогӀа 86 ⟶ 89 :
* Университет Линнеус ({{lang-sv|Linnéuniversitetet}}) — [[2010 шо|2010 шарахь]] кхоьллина паччхьалкхан университет [[Векшё]]хь а, [[Кальмар (гӀала)|Кальмарехь]] а, Швецин къилбехь йолу гӀаланашкахь.
* Линней (кратер) — Беттан тӀехь йолу [[кратер]].
* (7412) Линней — Э. Эльстан [[1990 шо|1990]] шаран]] [[22 сентябрь|22 сентябрехь]] гучуялла [[астероид]].
 
[[Файл:Äppeltavlan 2007, Kivik.jpg|thumb|upright=0.8|right|Ӏежах дина долу Карл Линнейн сурт]]
МогӀа 93 ⟶ 96 :
 
=== Ӏилманан белхаш ===
[[Файл:Systema Naturae cover.jpg|thumb|right|Титульный лист книги ''Systema Naturae'' («[[Система природы]]»)]]
[[Файл:Hortus Cliffortianus folia compos.png|right|thumb|[[Сложные листья]]. Рисунок Карла Линнея из книги ''[[Hortus Cliffortianus]]'' (1737)]]
<!--В хронологическом порядке-->
* ''[[Systema naturæ]] sive regna tria naturæ systematice proposita per classes, ordines, genera, & species.'' Lugduni Batavorum [Leyden]: apud Theodorum Haak. 1735.
*: [http://herba.msu.ru/shipunov/school/books/linnaeus1735_systema_naturae.djvu Djvu-файл (2 Mb)] в Материалах А. Шипунова<ref name="Шипунов">[http://herba.msu.ru/shipunov/index-ru.htm Материалы А. Шипунова] на [http://herba.msu.ru/russian/index.html Ботаническом сервере Московского университета].{{V|20|11|2008}}</ref>
* ''Bibliotheca botanica recensens libros plus mille de plantis huc usque editos, secundum systema auctorum naturale in classes, ordines, genera & species dispositos, additis editionis loco, tempore, forma, lingua etc cum explicatione.'' Amstelodami [Amsterdam]: apud Salomonem Schouten, 1736a. [12] + 153 + 35 p.
МогӀа 102 ⟶ 105 :
* ''Musa Cliffortiana florens hartecampi prope Harlenum.'' Lugduni Batavorum [Leyden]. 1736c. 50 p.
* ''Critica botanica in qua nomina plantarum generica, specifica, & variantia examini subjiciuntur, selectiora confirmantur, indigina rejiciuntur, simulque doctina circa denominationem plantarum traditur. Seu Fundamentorum Botanicorum pars IV.'' Lugduni Batavorum [Leyden]: apud Conradum Wishoff. 1737a.
* ''[[Flora lapponica]] exhibens plantas per Lapponiam crescentes, secundum systema sexuale collectas in itinere … 1732 institutio. Additis synonymis, & Locis natalibus omnium, descriptionibus & figuris rariorum, viribus medicatis & oeconomicis plurimarum.'' Amstelaedami: S. Schouten. 1737b. [35] + 372 + [16] p. + 12 tab.
* ''[[Hortus cliffortianus]]: plantas exhibens quas, in hortistam vivis quam siccis, Hartecampi in Hollandia, coluit vir nobilissimus et generosissimus Georgius Clifford…'' Amstelaedami: 1737c. [26] + X + 502 p. + 32 tab.
* ''Classes plantarum, seu Systemata plantarum.'' Lugduni Batavorum [Leyden]: C. Wishoff, 1738. 606 col. + p.&nbsp;607—656
* ''Genera plantarum eorumque characteres naturales secudum numerum, figuram, situm, et proportionem omnium fructificationis partium.'' Lugduni Batavorum [Leyden]: apud C. Wishoff : G. J. Wishoff. 1742. 527 + [24] p.&nbsp;Ill.
* ''Flora svecica exhibens plantas per Regnum Sveciae crescentes, systematice cum differentiis specierum, synonymis autorum, nominibus incolarum, solo locorum, usu pharmacopaeorum.'' Lugduni Batavorum [Leyden]: apud Conradum Wishoff: Georg. Jac. Wishoff. 1745. [16] + 419 p.
* ''Fauna Svecica Sistens Animalia Sveciæ Regni: qvadrupedia, aves, amphibia, pisces, insecta, vermes; distributa per classes & ordines, genera & species; cum Differentiis Specierum, Synonymis Autorum, Nominibus Incolarum, Locis Habitationum, Descriptionibus Insectorum.'' Lugduni Batavorum [Leyden]: Apud Conradum Wishoff et Georg Jac. Wishoff. Fil. Conr. 1746. [14 Bl.], 411 S., 2 Tafeln.
* ''[[Amoenitates Academicae]]'' (1749—1790), в 10 томах
* ''[[Philosophia botanica]] in qva explicantur fundamenta botanica cum definitionibus partium, exemplis terminorum, observationibus rariorum, adjectis figuris aeneis.'' Stockholmiæ [Stockholm], Apud Godofr. Kiesewetter, 1751. [6] + 362 p. + portr. + 9 tab. [http://botanicallatin.org/philbot/pbcont.html HTML на сайте BotanicalLatin.org]
* ''[[Species plantarum]] exhibentes plantas rite cognitas, ad genera relatas, cum differentiis specificis, nominibus trivialibus, synonimis selectis, locis natalibus, secundum systema sexuale digestas.'' Holmiae [Stockholm]: L. Salvii, 1753. T. i: xvi + 560 p. T. ii: P. 561—1158 + [31] p.
*: [http://www.biodiversitylibrary.org/page/358204#1 Том I] и [http://www.biodiversitylibrary.org/item/13830#1 Том II] // Biodiversity Heritage Library
*: [http://www.gutenberg.org/files/20771/20771-h/20771-h.htm Sect. 1-3: HTML на сайте Project Gutenberg]
МогӀа 116 ⟶ 119 :
* ''Calendaria Florae''. 1756.
* ''Flora fon Palästina''. Upsala, 1756b.
* ''[[Systema naturæ]] per regna tria naturæ, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis.'' Editio decima, reformata. Holmiæ [Stockholm]: impensis direct. Laurentii Salvii. 1758. [4] Bl., S. 6-823.
* ''[[Systema naturæ]] per regna tria naturæ: secundum classes, ordines, genera, species cum characteribus, differentiis, sinonimis, locis.'' (12-е издание, том I)
** Tomus I, [Regnum animale]. [Pars I]. 532 p. Holmiae: Impensis Laurentii Salvii. 1766.
** Tomus I, [Regnum animale]. [Pars II]. 834 p. Holmiae: Impensis Laurentii Salvii. 1767.
**: [http://herba.msu.ru/shipunov/school/books/linnaeus1766_sn_1-1.djvu Том I, часть I: Djvu-файл (26 Mb)] и [http://herba.msu.ru/shipunov/school/books/linnaeus1766_sn_1-2.djvu Том I, часть II: Djvu-файл (45 Mb)] в Материалах А. Шипунова<ref name="Шипунов" />
* ''[[Systema naturæ]] per regna tria naturæ: secundum classes, ordines, genera, species cum characteribus et differentiis.'' (12-е издание, тома II и III)
** Tomus II, [Regnum vegetabile]. 896 p. Holmiae: Impensis Laurentii Salvii. 1767.
** Tomus III, [Regnum lapideum]. 262 p. Holmiae: Impensis Laurentii Salvii. 1768.
**: [http://herba.msu.ru/shipunov/school/books/linnaeus1766_sn_1-1.djvu Том II: Djvu-файл (40 Mb)] и [http://herba.msu.ru/shipunov/school/books/linnaeus1766_sn_3.djvu Том III: Djvu-файл (15 Mb)] в Материалах А. Шипунова<ref name="Шипунов" />
* ''[[Philosophia botanica]] in qua explcantur Fundamenta Botanica cum Definitionibus partium, Exemplis terminorum, Observationibus rariorum. Adiectis Figuris aeneis.'' Editio Secunda. Curante Johanne Gottlieb Gleditsch. Berlin C.F. Rimburgi. 1780.
*: [http://herba.msu.ru/shipunov/school/books/linnaeus1780_philosophia_botanica.djvu Djvu-файл (19 Mb)] в Материалах А. Шипунова<ref name="Шипунов" />
 
МогӀа 180 ⟶ 183 :
* [http://linnaeus.c18.net/ Онлайновое издание эпистолярного наследия Линнея]
 
{{1000}}
{{Link FA|ca}}
{{Link FA|de}}