ГӀебартойн-Балкхаройчоь — Версийн башхалла
| [теллина верси] | [теллина верси] |
Чулацам дӀабаьккхина Чулацам тӀетоьхна
Нисдарах лаьцна йаздина дац |
|||
МогӀа 118:
* [[Джангитау]] (5058 м)
* [[Мижирги]] (5025 м)
== Истори ==
{{main|ГIебартойн-Балкхаройчоьн истори}}
{{также|ГIебарта|Балкарой}}
Вайн заманан республик кхоллале, цуьнан латтан тӀехь яра шиъ историн области — [[ГIебарта]] а, [[Балкхаройчоь]] а. ГӀебарта лаьттара шина олаллех: Йоккха ГӀебарта а, Жима ГӀебарта а, цара лоцуш хилла таханлерчу республикан аренан а, ломан кӀажан а дакъа, ткъа иштта ломан а, лаьмнийн баххьашкара а зонаш Балкх хин а, цуьнан геннийн а лакхенашкара. Балкхаройчоь екъна хилла пхеа ламан тайпанашка, лоцуш хилла, коьртаниг, республикан ломан а, лаьмнийн баххьашкара кӀошташ.
[[1921 шарахь]] ГӀебарта а, Балкхаройчоь а Юккъерчу Кавказан кхечу историн областашца юкъаягӀара [[Ломан Автономин Советийн Социалистийн Республика|Ломан АССР]]. [[1921 шеран]] [[1 сентябрехь]] ГӀебартойн гуо арабаьлла Ломан автономин республикан чуьра, ткъа тӀехьа [[1922 шеран]] [[16 январехь]] цунна тӀехьаягӀара Балкхаройчоь.
[[ГIебартойн-Балкхаройн автономин область]] кхоьллира [[1922 шарахь]], [[1936 шарахь]] цунах йира [[ГIебартойн-Балкхаройн АССР|АССР]].
[[Сийлахь Даймехкан тIом]] болуш ГӀебартойн-Балкхаройчохь кхоьллира [[Скороход, Антон Филиппович|Скорохода А. Ф.]] куьйгаллехь волу [[115-гIа ГIебартойн-Балкхаройн дошлойн дивизи]], цуо тӀом бира [[Кавказ яккхаран тIом|Кавказ яккхаран тӀамехь]] а, [[Сталинградан тIом|Сталинградан тӀамехь]] а. [[1942 шарахь]] республикан доккхаха долу дакъа [[Нальчик]]ца цхьаьна Германин куьйгакӀелахь лаьттира. [[1943 шеран]] январехь ГӀебартойн-Балкхаройчоь шаерг мукъаяьккхира мостагӀчух. [[1944 шарахь]] [[ССРС къаьмнаш махкахбахар#Балкхарой махкахбахар|балкхарой махкахбахар]] бахьнехь цӀе хийцира [[ГIебартойн АССР]] аьлла, [[1957 шарахь]] — юха а ГӀебартойн-Балкхаройн АССР хилира. [[1992 шарахь]] — ГӀебартойн-Балкхаройн Республика.
[[1950-гIа]] а, [[1960-гIа]] шерашкахь ГӀебартойн-Балкхаройчохь йина яккхий промышленни машенашъяран, гӀирсашбаран предприятеш. [[1990 шарахь]] промышленностехь балхахь бара 96,3 эз. стаг<ref>И. Х. Тхамокова. Русское население Кабардино-Балкарии в XIX — начале XXI в.: динамика этнокультурных границ. Нальчик: Издательский отдел Кабардино-Балкарского института гуманитарных исследований, 2014. С. 108, 117</ref>.
[[2008 шарахь]] [[Российн Федерацин Центран банк|Россин Банко]] арахецна ГӀебартойн-Балкхаройчоьн лерина [[Российн Федераци (ахча)#2008 шо|иэсаллин ахча]]<ref>[http://www.orioncom.ru/demo_bkb/npsndoc2/pm300708.htm Сообщение ЦБ Рф от 30 июля 2008 г. «О выпуске в обращение памятных монет»]</ref>.
== Символика ==
| |||