[теллина верси][теллина верси]
Чулацам дӀабаьккхина Чулацам тӀетоьхна
Нисдарах лаьцна йаздина дац
МогӀа 46:
* [[Цианобактереш]], я [[синабаьццара хин бецаш]], дукхаха йолчу ораматийн санна фотосинтез хуьлуш йолу, хӀинцалерачу классификацица иштта ца йоьду ораматашна юкъа (цианобактереш юкъатоьхна [[Бактереш|бактерийн]] паччахьаллин, декъан [[ранг (биологин систематика)|рангехь]]).
* Ораматийн кхин хьесапаш — цхьаьна меттигехь латтар, даимна а кхиар, [[Дахаран цикл (биологи)|тӀаьхье]] хийцар, кхин а — башха йоцу, амма таро луш йолу юьззина ораматаш къасто кхечу организмийн тобанех<ref name="ШАБ">{{книга|автор=Шипунов А. Б.|часть=Ораматаш|заглавие=Биология: Школьная энциклопедия|ответственный=Белякова Г. и др|место=М.|издательство=БРЭ|год=2004|страницы=|страниц=990|isbn=5-85270-213-7}}</ref>.
 
== Схьайовлар а, эволюци а ==
{{main|Ораматийн эволюци}}
 
=== Архейн эра (2500—3800 млн шо хьалха) ===
Палеонтологин карийначаьрга хьаьжча, дийна хӀуманаш паччахьаллашна екъаяла йолаелла 3 млрд шо хьалха. Хьалхара [[Продуценташ|автотрофан организмаш]] хилира фотосинтез еш йолу бактереш (хӀинца уьш ю [[ТаьӀна-цӀен бактереш|таьӀна-цӀен]] а, [[Баьццара бактереш|баьццара а бактереш]], [[цианобактереш]]). Масала, [[мезоархей]]хь (2800—3200 млн шо хьалха) йолуш яра [[цианобактерин маташ]].
 
== Классификаци ==