[теллина верси][теллина верси]
Чулацам дӀабаьккхина Чулацам тӀетоьхна
ж →‎Хьажоргаш: clean up using AWB
Umarbot (дийцар | къинхьегам)
ж Яззам кхоллар
МогӀа 1:
{{НБМ
'''Да́мба''' ({{lang-nl|dam}}) — акватори я территори хин Ӏаламан ницкъах ларъяш йолу гидротехникан гӀишло. Масала:
|статус = эвла
* гӀала я юрта бахаман латта бӀастенна дистина хих ларъяш йолу дамба;
|нохчийн цӀе = Дамба
* гидроузел юкъа йогӀуш йолу дамбас Ӏалашйо иза тулгӀенашах а, хи дӀасалеларах а. Цундела хина кеманий йиш хуьлу паргӀат шлюзах чекхдовла.
|шен цӀе =
|герб =
|байракх =
|пачхьалкх = Кхазакхстан
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec =
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon =
|CoordScale =
|пачхьалкхан картан барам =
|регионан картан барам =
|кӀоштан картан барам =
|регион = Атыраунан область область
|регион таблицехь = Атыраунан область область
|кӀоштан тайпа = Муниципальни кӀошт
|кӀошт = Илийнан кӀошт кӀошт
|кӀошт таблицехь = Илийнан кӀошт кӀошт{{!}}Илийнан кӀошт кӀошт
|юьртан меттиган тайпа = Юьртан меттиг
|юьртан меттиг =
|юьртан меттиг таблицехь =
|юкъара екъаялар =
|коьртан тайпа =
|корта =
|йиллина терахь =
|дуьххьара хьахор =
|хьалхара цӀерш =
|статус елла терахь =
|майда =
|хӀордан тӀегӀанал локхалла =
|бахархой = 1967сноска
|бахархой ларар шо = 2009
|луьсталла =
|агломераци =
|къаьмнийн хӀоттам =
|динан хӀоттам =
|бахархойн цӀерш =
|поштан индекс =
|поштан индексаш =
|сахьтан аса =
|автомобилан код =
|телефонан код =
|идентификаторан терахьаш =
|категори Commons чохь =
|сайт =
}}
 
'''Дамба''' — [[Кхазакхстан]]ан [[Атыраунан область область|Атыраунан область областан]] [[Илийнан кӀошт кӀошт]]ан юкъа йогӀу эвла<ref>Агентство Республики Казахстан по статистике. Население Республики Казахстан. Итоги Национальной переписи населения Республики Казахстан 2009 года.</ref>.
Дамбан наггахь бен ца хуьлу хи тӀегӀуртуш. Иза яш ю цхьа майда (хин я латтан) хих ларъяран. Сунт даиманна ю хи тӀегӀортина. Дукха хьолехь сунтас кхуллу хи латтийла.
 
== Бахархойн дукхалла ==
<!--
{|class=wikitable sortable BORDER=1 CELLSPACING=0
|-м
!Шо
!Бахархойн дукхалла
|- bgcolor=
|align=|[[2009 шо|2009]]
|align=left|1967сноска
|}
 
== Виды дамбКлимат ==
Кхузахь климат барамехь континентан ю, аьхка йовха хуьлу, ткъа Ӏа барамехь-шийла хуьлу. Шаран уггаре а бовха бутт бу — июль (мангалан), уггаре а шийла — январь (кхолламан).
Различают дамбы:
* ''напорные оградительные'' (''ограждающие'' или ''защитные'' дамбы, предназначенные для защиты низменностей в долинах крупных рек и морских побережий от [[наводнение|затопления]]);
* ''безнапорные'' (для регулирования [[речное русло|русел]] рек).
 
== Билгалдахарш ==
По способу построения:
{{Билгалдахарш}}
* ''естественные'' (поток воды может наносить бревна или льдины и устраивать затор; [[бобровые|бобры]] сооружают дамбы для создания заводей, в которых обитают);
* ''рукотворные'' (созданные людьми).
 
== Хьажоргаш ==
По материалу дамбы:
* [http://kazindex.ru/ Кхазакхстанан индексаш]
* ''грунтовые'' (по методу возведения подразделяются на ''намывные'', ''насыпные'' и ''созданные с помощью направленного [[взрыв]]а'');
* ''каменные'';
* ''из каменной кладки'';
* ''каменно-земляные'';
* ''бетонные'';
* ''железобетонные'' (по конструктивным признакам: ''гравитационные'', ''контрфорсные'', ''арочные'');
* ''из металлоконстукций'';
* ''деревянные'';
* ''из специальных искусственных материалов''.
 
{{Kazakhstan-geo-stub}}
По срокам, на которые возводятся:
* ''постоянные'';
* ''временные'' (например, дамбы из мешков с песком на время наводнений, для отведения водного потока на время проведения строительных работ в русле реки).
-->
 
== Хьажоргаш ==
{{commonscat|Dikes|Фото}}
* {{ВТ-ЭСБЕ|Дамба}}
* [http://books.google.com/books?id=ayEDAAAAMBAJ&pg=RA1-PA24&dq=popular+science+1951+the+heart+of+a+modern&hl=en&ei=BEHFTKyVEYTPnAetkdCFCg&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CCsQ6AEwAA#v=onepage&q&f=true '' «Well Diggers Trick», June 1951, Popular Science] (Популярная Наука (журнал)) {{ref-en}}
 
{{Илийнан кӀошт}}
{{1000}}
[[Категори:Архитектура]]
 
[[Категори:БелханИлийнан категорикӀошт кӀоштан нах беха меттигаш]]