[теллина верси][теллина верси]
Чулацам дӀабаьккхина Чулацам тӀетоьхна
Керла агӀо: «100px|thumb|right|Харьковн ЙЭЦ туьнкалг (330 метр) File:Chimney big photo.jpg|100px|right...»
 
Нисдарах лаьцна йаздина дац
МогӀа 2:
[[File:Chimney big photo.jpg|100px|right|thumb|[[Болат]]ан туьнкалг]]
'''Ту́ьнкалг''' — [[дагаран сурсаташ]] [[Атмосфера|атмосфере]] дӀадохуьйту ирахь лаьтта биргӀан гӀирс. Туьнкалган болх баран хьесап доьзна ду [[Озор (нилхалла)|озоран]] эффектаца, цуцо газан массаш дехьаозайо туьнкалган чу доьда Ӏуьргера арадолучу Ӏуьрге кхаччалц. Туьнкалгаш хила тарло гоьрга, овалан, шортта сенаш долуш, йо уьш ца богучу гӀирсах — [[Ӏаламан тӀулг]]ах, [[кибирчиг]]ах, [[кхийра]]нах, [[асбоцеманц]]ах, [[металл]]ах я [[бетон]]ах. Промышленностан туьнкалгаш масех бӀе метр лекха хила тарло.
 
'''Туьнкалгийн''' хьала-охьа, пурх, анасизаца хершнаш хуьлу пешийн, пилтийн, кхин дагорг лелочу гӀирсийн кӀура дӀабохуьйтучу системашкахь<ref>К примеру, в конструкции [[Русская печь|русских печей]] предусмотрены горизонтальные участки дымохода для обогрева помещений; они позволяют снизить скорость газового потока и эффективную передачу тепла ограждающей конструкции дымохода, которая в свою очередь передает тепло в помещение</ref>. Туьнкалг чухула йоьду газаш кӀура лела биргӀан чу а йоьдий, тӀаккха арахоьцу атмосфере. Цхьаьна биргӀан тӀе масех туьнкалг таса а мега.
 
== Истори ==
Дуьххьара туьнкалгах лаьцна яздина греко [[Теофраст]]а вайн эрал хьалхара IV бӀешарахь<ref>Джеймс П., Торп Н. Древние изобретения. — Мн. — 1997 — Стр. 523 — ISBN 985-438-139-0</ref>