[талланза верси][талланза верси]
Чулацам дӀабаьккхина Чулацам тӀетоьхна
1 < Ӏ
МогӀа 1:
[[File:Dwarf_hamster.eruanne.png|thumb|250px|Оьпа]]
{{lang-noh|Оьпа}} ({{lang-ru|Хомяк}}) олу. Ялтийн аренашкахь, нехан хьаьжк1ашхьаьжкӀаш юьйчу керташкахь а хуьлуш ю оьпарчий. Оьпа билгал ю чук1елочукӀело а, лога к1елхьаракӀелхьара а 1аьржачуӀаьржачу босахь хиларна. Букх хьаьрса бу цуьнан. Лерган яххаш, беснеш к1айнкӀайн ю. Т1ехьажарехьТӀехьажарехь стомма а, партала а хетало иза. Амма иза партала яц, каде ю. Ялташна доккха зе до оьпарчаша. Оьг1азеОьгӀазе а, майра леташ а ю оьпа. Лата адамана доьхьал а йолу иза. Оьг1азеОьгӀазе дарлой, шок а етташ, ц1ийзацӀийза а ц1ийзашцӀийзаш т1екхетатӀекхета иза стагана. Ж1аьлаЖӀаьла доьхьал нисделчи цунна хьалха т1етӀе а кхетий, и кхера а дой, йолу оьпа к1елхьаракӀелхьара. Т1екхетийТӀекхетий цергаш ч1ог1ачӀогӀа юхку цо. Уьш д1адӀа-схьа ца йохуш, цергаш йоьхканчуьра дилх цосту.
 
*Адамах къахкаш яц оьпа. Мелхо а уьш дехачу меттехьа герга г1ертагӀерта иза.
 
*Оьпа ялта диъна ца 1а. Цхьа пунт хиллал ялта 1ай даа т1аьхьалонна д1ахьулдо цо лаьтта бухахь. Шена чохь 1ен бен баьккхина ца 1еш йиъ-пхиъ чоь кечйо цо. Ялта чудухкуш "амбар", юьжу мотт, х1ума юу чоь, нехаш д1акхуьссийла, хьоштаг1а. Багахь доьлашна юххехь 50 грамм ялта хьо цо. Цхьа кийла ялта 1а1ош 20-зза д1ай-схьай йоьду иза. Цхьа пунт ялта т1аьхьалонна д1адерзош 320-за ялташ дийначу уьрда т1е хьала а йолу, юха 1уьргах чу а йоьду иза. Ши метар к1орга охка ца латта. Цо аьхъканчу 1уьрган дохалла йиъ метар, ах метар хуьлу. Оццулла ч1ог1а болх бан дуккху а хан еза цунна. Шена лиъчи чехка охку цо латта. Яьшки чу йоьллина оьпа, и а хадийна, пена к1елхулацхьаметар, ах метар деха 1уьрг а даьккхина, д1аяханера цхьана буьйсанна. Оьпанан бен шина аг1ор чекхболуш хуьлу. Цхьанахьаша раз чуйоьдийла йокку цо. Вукхазхьашхула нисса хьалайолийла йо. Къоначара чуйоьдийла цхьаъ бен ца йо.
 
*1ай йийшина 1охку оьпарчий. Бакъду, массо а хенахь ца йо цара наб. Х1ума яа самайовлу уьш. 1ай наггахь бенара хьала а йолу оьпа, довхо де деъчи.
 
*Оьпа гурахь кхин долу акхарой санна ч1ог1а ца ерста. Цундела юуш х1ума а йоцуш 1а даккха г1ора ца хуьлу цуьнан. Дехкаша санна 1ай напг1а лаха корматалла яц оьпанан. Ша т1аьхьалонна гулдина ялта доу цо 1ай. Оьпано садолу х1умнаш а йоу. Жима а, доккха а экха дац оьпаночул дукха к1орнеш еш. Ейтта а, пхийтта а, берх1итта а к1орни йо цо цкъа ехкаш. Ши к1ира кхаьччи к1орнеша шайна къаьс-къаьстана, лаьттах охкуш, баннаш до.
 
*Оьпа ялта диъна ца Ӏа. Цхьа пунт хиллал ялта 1айӀай даа т1аьхьалоннатӀаьхьалонна д1ахьулдодӀахьулдо цо лаьтта бухахь. Шена чохь 1енӀен бен баьккхина ца 1ешӀеш йиъ-пхиъ чоь кечйо цо. Ялта чудухкуш "амбар", юьжу мотт, х1умахӀума юу чоь, нехаш д1акхуьссийладӀакхуьссийла, хьоштаг1ахьоштагӀа. Багахь доьлашна юххехь 50 грамм ялта хьо цо. Цхьа кийла ялта 1а1ошӀаӀош 20-зза д1айдӀай-схьай йоьду иза. Цхьа пунт ялта т1аьхьалоннатӀаьхьалонна д1адерзошдӀадерзош 320-за ялташ дийначу уьрда т1етӀе хьала а йолу, юха 1уьргахӀуьргах чу а йоьду иза. Ши метар к1оргакӀорга охка ца латта. Цо аьхъканчу 1уьрганӀуьрган дохалла йиъ метар, ах метар хуьлу. Оццулла ч1ог1ачӀогӀа болх бан дуккху а хан еза цунна. Шена лиъчи чехка охку цо латта. Яьшки чу йоьллина оьпа, и а хадийна, пена к1елхулацхьаметаркӀелхулацхьаметар, ах метар деха 1уьргӀуьрг а даьккхина, д1аяханерадӀаяханера цхьана буьйсанна. Оьпанан бен шина аг1орагӀор чекхболуш хуьлу. Цхьанахьаша раз чуйоьдийла йокку цо. Вукхазхьашхула нисса хьалайолийла йо. Къоначара чуйоьдийла цхьаъ бен ца йо.
 
*1айӀай йийшина 1охкуӀохку оьпарчий. Бакъду, массо а хенахь ца йо цара наб. Х1умаХӀума яа самайовлу уьш. 1айӀай наггахь бенара хьала а йолу оьпа, довхо де деъчи.
 
*Оьпа гурахь кхин долу акхарой санна ч1ог1ачӀогӀа ца ерста. Цундела юуш х1умахӀума а йоцуш Ӏа даккха г1орагӀора ца хуьлу цуьнан. Дехкаша санна 1айӀай напг1анапгӀа лаха корматалла яц оьпанан. Ша т1аьхьалоннатӀаьхьалонна гулдина ялта доу цо 1айӀай. Оьпано садолу х1умнашхӀумнаш а йоу. Жима а, доккха а экха дац оьпаночул дукха к1орнешкӀорнеш еш. Ейтта а, пхийтта а, берх1иттаберхӀитта а к1орникӀорни йо цо цкъа ехкаш. Ши к1иракӀира кхаьччи к1орнешакӀорнеша шайна къаьс-къаьстана, лаьттах охкуш, баннаш до.
 
== Хьажа. кхин ==