|
[[File:Rupicapra rupicapra_0.jpg|right|thumb|250px|Масар.]]
'''Масар''' (лат. ''Rupicapra rupicapra'') ''[[animalia]]'' ю. {{Lang-noh|Масар}} (оьрсаша {{Lang-ru|Серна}} олу. Цуьнан дег1андегӀан дохалла 125-135 см ю. Мунда йолочуьра локхалла 70-80 см. Йозалла 25-50 кг. Настарш лекха ю цуьнан. Г1ортаГӀорта еха ю, корта жима бу. Ц1огаЦӀога доца ду. Лергаш деха ду. Ма1ашМаӀаш 1аьржаӀаьржа а нисса ирахъяхна, йоьхьигаш ц1еххьанацӀеххьана т1иэхьатӀиэхьа йирзина а ю. Стечу масаран ма1ашмаӀаш кегийро ю. Масаран бос таь1нотаьӀно хьаьрса бу. К1есаранКӀесаран к1огкӀог т1ератӀера букъ т1оьхулатӀоьхула 1аьржаӀаьржа сиз доьду. Шина а аг1орагӀор белаш т1ератӀера чук1елачукӀела кхаччалц 1аьржаӀаьржа томмаг1атоммагӀа ду цуьнан. Чук1елоЧукӀело мекханан басахь можа ю. Корта а, лаг а можа ду. Хьаьжаюккъера к1айкӀай а хеталуш. Лерга юххера дуьйна бета йисте кхаччалц 1аьржаӀаьржа шиъ сиз ду цуьнан дехьий, сехьий.
*1айӀай масаран бос хийцало. К1есаранКӀесаран к1агкӀаг а, т1оьхуларатӀоьхулара г1ортагӀорта а, чук1еларачукӀелара а, т1иэхьатӀиэхьа п1ендаршкарапӀендаршкара а хьаьрса, пханаршкара 1аьржаӀаьржа хуьлу иза, 1аьнанӀаьнан заманчохь. Чо морса а, беха а, буькъа а бу цуьнан. 1айӀай кхин а бах а ло, букъ а ло цуьнан чо.
*Юккъерчу а, Къилбехьарчу а Европан лаьмнашкахь хуьлу масарш, масала Пиринера Балкане а, Карпате а, Жимахчу Азе а, Кавказе а кхаччалц. Кавказийн ламанийн лакхарчу даккъашкахь бен хуьлуш яц уьш.
*Акха гезарий санна, ламанан даккъашкахь, мокхазан, т1улгантӀулган бердашкахь, ламанан басошца цанашлахь ежа уьш. 1айӀай диттийн ч1енигашчӀенигаш, синтарш бецан г1овданашгӀовданаш йоу цара. Аьхка 1уьйраннийӀуьйранний, сарахь ежа уьш. Реманаш йой лела уьш. 1айӀай ламанийн даккъаш т1ератӀера хьуьн чу охьайог1уохьайогӀу уьш. Апрель-май баттахь ехка. Боьхьиг цхьацца йо цара, наггахь шишша а йо.
*Уьш к1езигкӀезиг ю вайн махкахь. Цундела уьш яйар дихкина ду.
== Хьажа. кхин ==
== Хьажоригаш ==
[[Category:Акхарой]]
[[als:Gemse]]
|
