Чоьхьара Кавказ — Версийн башхалла

[талланза верси][талланза верси]
Чулацам дӀабаьккхина Чулацам тӀетоьхна
Нисдарах лаьцна йаздина дац
Нисдарах лаьцна йаздина дац
МогӀа 3:
Чоьхьара Кавказан юкъайогӀу Йоккха Кавказан къилба басен доккхаха долу дакъа, [[Колхидан аре]], [[Куран кӀаг]], [[Жима Кавказ]], [[Эрмалойн акъари]]н къилбаседа-малхбален дакъа, [[Талышийн лаьмнаш]] [[Ленкоранан аре]]нца цхьаьна. Чоьхьара Кавказехь ю пачхьалкхаш: [[Азербайджан]], [[Гуьржийчоь]], [[Эрмалойчоь]]. Оцу регионехь ю [[цхьаццама къобалйина пачхьалкх]]аш: [[Республика Абхази]] а, [[Республика Къилбаседа ХӀирийчоь|Къилбаседа ХӀирийчоь]] а, церан маршо [[Абхазин а, Къилбаседа ХӀирийчоьнан а дуьненаюкъара-бакъонан статус |къобалйина]] Российс а, кхин масех махко а, ткъа иштта къобалъянза [[Ломан-Карабахан Республика]]. Чоьхьара Кавказан доза ду къилбаседехьа [[Росси|Российн Федерацица]], къилбехьа — [[Туркойчоь]]нца а, [[Иран]]ца, малхбузехь [[Ӏаьржа хӀорд]]ан, малхбалехь — [[Каспий-хӀорд|Каспийн]] хиш ду. Чоьхьара Кавказан майда ю 190 эз. кв.км<ref>[http://big-archive.ru/geography/physical_geography_of_the_Soviet_Union/77.php Кавказ]</ref>.
 
== ЦӀераш ==
== Къилбехь Кавказан Мохкаш ==
«Къилба Кавказ» цӀе лелон йолийна Хьалхара дуьненан тӀом болалучу, Российн империи юхучу муьрехь дуьйна, ткъа шуьйра лелон йолийна Советийн Союз йоьхначул тӀаьхьа. И цӀе, Чоьхьарчу Кавказан «Азербайджан» (Российн империн юкъахь) кхетам санна, кховдийра ингалсхоша, схьаийцира Туркойчоьно. Масала, [[2007 шо|2007 шарахь]] дӀайиллира [[Къилба-Кавказан газбиргӀа]]. Амма «Азербайджан» кхетам Чоьхьара Кавказан малхбалехь Советийн Союзехь йиснехь а, «Къилба Кавказ» кхетаме ламастан кхетам «Чоьхьара Кавказ» ара ца таттабелира<ref name="Халатов" />.
 
[[1918 шо|1918 шарахь]] йоьхначу Российн империн хиллачу махкахь кхоллаелира [[Чоьхьара Кавказан демократин федеративан республика]], иза лаьттара пхеа губернин — [[Тифлисан губерни|Тифлисан]], [[Кутаисин губерни|Кутаисин]], [[Эриванан губерни|Эриванан]], [[Бакохан губерни|Бакохан]], [[Елизаветполан губерни|Елизаветполан]]; цхьаьна областан — [[Карсан область|Карсан]]; цхьаьна гуон — [[Закаталан гуо|Закаталан]] мехкашкахь. [[1922 шо|1922 шарахь]] кхоьллира [[Чоьхьара Кавказан Социалистийн Федеративан Советийн Республика]], цуо дӀалецира [[Азербайджан]]ан, [[Гуьржийчоь]]н, [[Эрмалойчоь]]н мехкаш. [[1935 шо|1935 шарахь]] оцу мехкашкахь кхоьллира [[ССРС]] [[Чоьхьара Кавказан тӀеман гуо]].
*[[Азербайджан]]
*[[Гуьржех]]
*[[Эрмалойчоь]]
 
== Чоьхьара Кавказ къаьмнаш ==