Дахкильгов, Ибрагим Абдурахманович — Версийн башхалла

Дахкильгов вина 1937 шеран 14 августехь [[БуритӀе|Бурит1ехьБуритӀехь]]<ref name=":0">{{Cite news|title=Памяти Ибрагима Дахкильгова К 80-летию ученого и патриота|url=http://gazetaingush.ru/obshchestvo/k-80-letiyu-uchenogo-i-patriota|work=«Ингушетия» — интернет-газета|date=2017-08-15|accessdate=2018-07-07|language=ru}}</ref>. Дахкильгован ден дайш дакъалецира Руссийн-Туркойн а, [[Дуьненан хьалхара тӀом|Дуьненан хьалхара]] а тӀемашкахь. Цуьнан да вара[[Сийлахь-Боккха Даймехкан тӀом|Сийлахь-Боккха Даймехкан тӀамтӀехь]]<ref name=":1">{{Cite web|url=https://gazetaingush.livejournal.com/1823751.html|title=Личность. «Любовь к Отечеству – это не просто слова, это - дела»|author=Зейнеп Дзарахова|date=2014-09-03|publisher=Интернет-газета "Ингушетия"|accessdate=2018-07-07}}</ref>.

Дахкильгован бералла чекхъделира [[Балта (Къилбаседа ХӀирийчоь)|Балта]] юртахь [[Терк|Теркан]]ан уллехь. 1944 шарахь цӀерадехкинчултӀаьхь иза [[Кхазакхстан|Казахстане]] кхечира. Цигахь Дахкильговс штамповщикан болхбира [[Алма-Ата|Алма-атан]] заводехь «Эмальпосуда». 1957 шарахь [[Нохч-ГӀалгӀайн Автономин Советийн Социалистийн Республика|Нохч-Г1алг1айнГӀалгӀайн АССР]] меттах1оттийчаметтахӀоттийча цуьнан доьзалла ц1абирзирацӀабирзира. 1962 шарахь цо чекхъяккхира Нохч-Г1алг1айнГӀалгӀайн пачхьалкхан хьехархойн институт. Цул т1аьхьатӀаьхьа цо ша валлалц болхбира цкъа хьалха Нохч-Г1алг1айнГӀалгӀайн пачхьалкхан университетехь а, 1994 шо дуьйна — - Г1алг1анГӀалгӀан пачхьалкхан университетехь. Иза Чах Ахриев ц1арахцӀарах йолу Гуманитаран НИИ коьрте х1оттийрахӀоттийра. Университетехь цо лекциш а йошара, конференциш а, семинараш а, кхийолу мероприятиш а йора.

Ша студент волчу дуьйна Дахкильгов волавелира 1илманийӀилманий болх бан. 1958 шо дуьйна цо х1орахӀора шарахь Г1алг1айчоьнанГӀалгӀайчоьнан лаьмнашка экспедициш йора<ref name=":2">{{Cite news}}</ref>. 1969 шарахь Дахкильговс кандидатски диссертаци кечйира Москвара Дуьненан литературан институтехь. Цу диссертацийца цо кхоно язйира монографи «Ингушская литература (период развития до 1940-х гг.)». Иза яра исторехь хьалхара диссертаци а, монографи а, дина г1алг1айнгӀалгӀайн литературан кхиаран лерина язйинарг.

Дахкильгов елира масийтта лакхара звани: «Нохч-Г1алг1айнГӀалгӀайн Сийлахь 1илмананӀилманан г1уллакхогӀуллакхо» (1987), «Г1алг1айнГӀалгӀайн республикан Сийлахь дешаран г1уллакхогӀуллакхо» (1997), «Российн Федерацин лакхара говзаллин дешаран Сийлахь белхало» (2001). 1991 шо дуьйна иза вара Российн яздархойн союзан декъашхо, 1999 шо дуьйна  — Социальни 1илманийнӀилманийн академин академик<ref name=":3">{{Cite web|url=http://krkrub.kubannet.ru/navig/page/63/message/227/|title=Дахкильгов Ибрагим Абдурахманович|accessdate=2018-07-07}}</ref>.

2013 шарахь Дахкильгов пенсе вахара, амма Чах Ахриеван ц1арахцӀарах йолу НИИ керла г1ишлогӀишло яран болх д1адӀа муха боьду хьажа денна схьаоьхура. И керла г1ишлогӀишло йина яллале иза велира 2014 шеран 15 мартехь<ref name=":1">{{Cite web|url=https://gazetaingush.livejournal.com/1823751.html|title=Личность. «Любовь к Отечеству – это не просто слова, это - дела»|author=Зейнеп Дзарахова|date=2014-09-03|publisher=Интернет-газета "Ингушетия"|accessdate=2018-07-07}}</ref><ref>{{Cite news|title=Глава Ингушетии выразил соболезнование родным и близким Ибрагима Абдурахмановича Дахкильгова|author=|url=http://bakdar.org/view_index.php?id=2228|work=Новости Ингушетии Бакъдар|date=2014-03-15}}</ref>.

[[Файл:Flag_of_Ingushetia.svg|мини|Дахкильговс кхоьллина [[ГӀалгӀайчоь|Г1алг1айчоьнанГӀалгӀайчоьнан]] байракх]]

Дахкильговс теллина г1алг1айнгӀалгӀайн литературоведени а, фольклор а, цо х1оттайорахӀоттайора дешаран литература, язйора исбаьхьа говзарш оьрсийн а, г1алг1ангӀалгӀан а меттанашкахь. Цо г1алг1айгӀалгӀай яздархойн кхоллалех лерина язйина масийтта книга. Иза вара дуках 1илманчийнӀилманчийн книгийн 1илманийнӀилманийн редактор<ref name=":3">{{Cite web|url=http://krkrub.kubannet.ru/navig/page/63/message/227/|title=Дахкильгов Ибрагим Абдурахманович|accessdate=2018-07-07}}</ref>. Цуьнан куьгаллалица кхоьллина 10 том йолу проект «Антология ингушского фольклора» г1алг1айнгӀалгӀайн а, оьрсийн а меттанашкахь. Оцу проекте юкъаяхара шина б1ебӀе шарахь гулйина материал. Цо язйина «История Ингушетии» книгаца кхоьллина школашна лерина кхоьллина Г1алг1айчонанГӀалгӀайчонан историн учебникаш<ref>{{Cite news|title=Памяти ученого Ибрагим Дахкильгов — ученый, гражданин, патриот|url=http://gazetaingush.ru/obshchestvo/ibragim-dahkilgov-uchenyy-grazhdanin-patriot|accessdate=2018-07-07}}</ref>.

Дахкильгов волавелира берашна лерина говзарш язъян 1970-г1агӀа шерашкахь Азамат Зязикован дехар бахьнехь. Цо хаитира Дахкильгове г1алг1айнгӀалгӀайн маттахь берийн литература къезга хилара. Цуьнан хаьлхара берийн книгаш араялча иза хилира вевзуш г1алг1айнгӀалгӀайн яздархо<ref name=":2">{{Cite news}}</ref>:

== Совг1аташСовгӀаташ ==

* Нохч-Г1алг1айнГӀалгӀайн Сийлахь 1илмананӀилманан г1уллакхогӀуллакхо (1987);

* Г1алг1айнГӀалгӀайн Республикан Сийлахь дешаран белхало (1997)