[теллина верси][теллина верси]
Чулацам дӀабаьккхина Чулацам тӀетоьхна
жНисдарах лаьцна йаздина дац
жНисдарах лаьцна йаздина дац
МогӀа 1:
'''Клетка''' ([[Латинан мотт|латинан маттахь]] cella «жима чоь» бохург ду)- массо а садолчу хӀуманийн коьрта дӀахӀоттаман а, функцин а, биологин а дакъа ду. Клетка- дахаран уггар жимаха барам бу. Клетканашах ''«дахаран гӀишлойн блокаш»'' олу. Клетканаш толлуш долу Ӏилманах '''''клеткан биологи''''' я '''''цитологи''''' олу.
 
Белокаш а, нуклеинан муьсталш юкъайогӀуш йолу мембранан чуйиллина цитоплазмахцитоплазмех лаьтташ ю клетканаш.
 
Ораматийн а, дийнатийн а клеткийн доккхаха долу дакъа, оптикан микроскопица ''(1 тӀера 100 микрометре кхаччалц)'' бен гуш дац. Электронан микроскопо дуккха а лекхара къастар ло. Цо ма-дарра клеткан дӀахӀоттам гойту.
МогӀа 7:
Организмаш шина тайпана йоькъуш хуьлу: цхьа клетка йолу ''(масала бактери)'' я дукха клеткийн ''(ораматаш а, дийнаташ а)''.
 
Цхьа клетка йолу организмаш алсамчу барамехь микроорганизмийн классан юкъайог1ушюкъайогӀуш ю. ЦхьаТкъа клетка йолу организмаш алсамчу барамехь микроорганизмийн классан юкъайогӀуш ю. Ораматийнораматийн а, дийнатийн а клеткийнклеткан дукхалла тайп-тайпана хуьлу. ӀилманчашТалламхоша дагардина, адаман организмехь шовзткъе (40) триллион (4×1013) клетка ю. Царех дезткъа (80) миллиард коьртан хье чохь ю. КлеткашКлетканаш гучуяьккхина Роберт Гуко 1665-чу шарахь. Клетка керстачу келлиях тера хиларна, шен делларна '''cell''' цӀе тиллира цо.
 
1839-чу шарахь Маттиас Якоб Шлейдено а, Теодор Шванно а кечйира клеткананклетканийн теори. Оцу ойланехь тӀекхиаран Ӏилмано тӀечӀагӀдо: хӀора чохь садолу хӀуманан цхьаъ я масех клетка ю; клетканаш массочумассо а дийначу хӀуманан дӀахӀоттаман фундаментале дакъа ду; Клетканашклетканаш хьалха хиллачу клеткашахклетканашах кхоллалуш ю.
 
мелМел лахара а дуьнентӀехь клетканаш 3,5 миллиард шо хьалха гучуяьлла.
Клетки появились на Земле по меньшей мере 3,5 миллиарда лет назад.[10][11][12]
 
мел лахара а дуьнентӀехь клетканаш 3,5 миллиард шо хьалха гучуяьлла.