[теллина верси][теллина верси]
Чулацам дӀабаьккхина Чулацам тӀетоьхна
Umarbot (дийцар | къинхьегам)
ж АгӀо кхоллар
ж Нисдарш Umarbot (дийцаре) юха даьхна версин Дагиров Умар
МогӀа 1:
{{dead end|date=май 2013}}
 
{{НБМ-Росси
|статус = эвлаГӀала
|нохчийн цӀе = Москва
|шен цӀе = {{lang-ru[[Файл:Moscow collage.jpg|300px|Москва}}]]
|гербмуьтӀахь =
|байракхпачхьалкх = Росси
|мохк таблицехь = Российн Федераци{{!}}Российн Федераци
|пачхьалкх = Росси
|геоб = Coat of Arms of Moscow.svg
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec =
|байракх = Flag of Moscow.svg
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|байракх =
|CoordAddon =
|гербан сурт хӀоттор =
|CoordScale =
|байракхан сурт хӀоттор =
|пачхьалкхан картан барам =
|гербан шоралла =
|регионан картан барам =
|байракхан шоралла =
|кӀоштан картан барам =
|lat_deg =55 |lat_min =45 |lat_sec =20.83
|регион = Тверан область
|lon_deg =37 |lon_min =37 |lon_sec =3.48
|регион таблицехь = Тверан область
|кӀоштанCoordAddon тайпа = Муниципальни кӀошт =
|кӀоштCoordScale = Пенон кӀошт=
||пачхьалкхан картан барам = 300
|кӀошт таблицехь = Пенон кӀошт{{!}}Пенон кӀошт
|регионан картан барам = 300
|юьртан меттиган тайпа = Юьртан меттиг
|юьртанкӀоштан меттигкартан барам = 300
|регионан тайпа =
|юьртан меттиг таблицехь =
|юкъарарегион екъаялар = Москва
|коьртанрегион таблицехь тайпа =
|кортакӀоштан тайпа = =
|йиллинакӀошт терахь = 10 кӀошт
|кӀошт таблицехь =
|дуьххьара хьахор =
|хьалхараюкъараллин тайпа цӀерш =
|статусюкъаралла елла терахь =
|майда юкъаралла таблицехь =
|юкъара екъаялар =
|хӀордан тӀегӀанал локхалла =
|бахархойкоьртан тайпа = 18
|бахархойкорта ларар шо = 2010 =
|луьсталлайиллина терахь =
|агломерацидуьххьара хьахор = 1147
|къаьмнийнхьалхара цӀерш хӀоттам =
|динанстатус елла терахь хӀоттам =
|майда = 1091<ref>[http://www.rosreestr.ru/upload/www/files/gos_doclad_2008.pdf Министерство экономического развития Российской Федерации. Федеральное агентство кадастра объектов недвижимости. Государственный (национальный) доклад о состоянии и использовании земель в Российской Федерации в 2008 году. Москва, 2009 с.187]</ref>
|бахархойн цӀерш =
|поштанлоккхаллин тайпа индекс = 172796
|хӀордан тӀегӀанал локхалла = 150—255
|поштан индексаш =
|сахьтанклимат аса = +3
|автомобиланофициалан мотт код = 69
|бахархой = {{ Бахархой | Москва | эз }}
|телефонан код =
|бахархой ларар шо = {{ Бахархой | Москва | ш }}
|идентификаторан терахьаш =
|категорилуьсталла Commons чохь =
|сайтагломераци =
|къаьмнийн хӀоттам =
}}
|динан хӀоттам =
|бахархойн цӀерш =
|сахьтан аса = +3
|DST =
|телефонан код = +7 495, 496, 498, 499
|поштан индекс =
|поштан индексаш = 101000—135999
|автомобилан код =
|идентификаторан тайпа =
|идентификаторан терахьаш =
|категори Commons чохь = Moscow
|сайт =
|сайтан мотт =
}}[[Файл:St Basils Cathedral-500px.jpg|thumb]]
 
'''Москва'''<ref>А. Г. Мациев, А.Т Карасаев Русско-чеченский словарь. — Русский язык, 1978. — 728 с.</ref> — Российн Федерацин коьрта гӀала, федерацин мехал гӀала, Федерацин Юккъерчу гуо а, Москван областан а юкъ.<ref>{{cite web|url=http://www.mosclassific.ru/mClass/okato_viewd.php?id=93338|title=Общероссийский классификатор объектов административно-территориального деления. Московская область|publisher=mosclassific.ru|accessdate=2010-11-20|archiveurl=http://www.webcitation.org/659RvJoeK|archivedate=2012-02-02}}{{Deadlink|url=http://www.mosclassific.ru/mClass/okato_viewd.php?id=93338}}</ref> Российн бахархойн юькъаллийца йоккачарех гӀала — 11 977 988 адам. Ерриге Европехь ю. Бахархойн дуккхалийца дуьнен тӀера 10 гӀаланех цхьаъ ю<ref>{{cite web|url=http://world-gazetteer.com/wg.php?x=&men=gcis&lng=en&des=wg&srt=npan&col=abcdefghinoq&msz=1500&pt=c&va=&srt=pnan|title=Крупнейшие города мира по населению|date=2010|publisher=world-gazetteer.com|accessdate=2011-09-12|lang=en|archiveurl=http://www.webcitation.org/659RyCRM5|archivedate=2012-02-02}}</ref>.
'''Москва''' ({{lang-ru|Москва}}) — [[Росси|Российн Федерацин]] [[Тверан область|Тверан областан]] [[Пенон кӀошт]]ан юкъа йогӀу эвла.
 
== Бахархойн дукхалла ==
== ДоттагӀий-гӀаланаш ==
{| class='standard' style='text-align: center;' width=60%
{{Байракх|Москва}} Москван [[ДоттагӀий-гӀаланаш|доттагӀий-гӀаланийн]] а гӀаланийн-партнёрийн а могӀам:
| colspan=2 | Бахархойн дукхаллин хийцам
{| cellpadding="10"
|- class='shadow'
|- valign="top"
|[[2002 шо|2002]]<ref>[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D# 2002 2010 шш. лараран микрохаамаш.]</ref>
|
|[[2010 шо|2010]]<ref>[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D# 2002 2010 шш. лараран микрохаамаш.]</ref>
: 1. {{Байракх а мохк а|Азербайджан}} — [[Агджабеди]]
|-
: 2. {{Байракх а мохк а|Азербайджан}} — [[Баку]]
|19
: 3. {{Байракх а мохк а|Азербайджан}} — [[Гянджа]]
|18
: 4. {{Байракх а мохк а|Австри}} — [[Вена]]
: 5. {{Байракх а мохк а|Албани}} — [[Тирана]]
: 6. {{Байракх а мохк а|Алжир}} — [[Алжир (гӀала)|Алжир]]
: 7. {{Байракх а мохк а|Аргентина}} — [[Буэнос-Айрес]] ([[1990]])
: 8. {{Байракх а мохк а|Эрмалойчоь}} — [[Ереван]] ([[1995]])
: 9. {{Байракх а мохк а|Белорусси}} — [[Брест]]
: 10. {{Байракх а мохк а|Бельги}} — [[Брюссель]] ([[1996]])
: 11. {{Байракх а мохк а|Боливи}} — [[Ла-Пас (Боливи)|Ла-Пас]]
: 12. {{Байракх а мохк а|Босни а, Герцеговина а}} — [[Баня-Лука]]
: 13. {{Байракх а мохк а|Йоккха Британи}} — [[Лондон]]
: 14. {{Байракх а мохк а|Венесуэла}} — [[Каракас]]
: 15. {{Байракх а мохк а|Вьетнам}} — [[Ханой]]
: 16. {{Байракх а мохк а|Вьетнам}} — [[Хошимин]]
: 17. {{Байракх а мохк а|Германи}} — [[Берлин]] ([[1990]])
: 18. {{Байракх а мохк а|Германи}} — [[Дюссельдорф]] ([[1992]])
: 19. {{Байракх а мохк а|Германи}} — [[Ингольштадт]] ([[1995]])
: 20. {{Байракх а мохк а|Германи}} — [[Мюнхен]]
: 21. {{Байракх а мохк а|Греци}} — [[Афина]] ([[2002]])
: 22. {{Байракх а мохк а|Египет}} — [[Каир]]
: 23. {{Байракх а мохк а|Израиль}} — [[Тель-Авив]]
: 24. {{Байракх а мохк а|Инди}} — [[Дели]]
: 25. {{Байракх а мохк а|Инди}} — [[Мумбаи]]
: 26. {{Байракх а мохк а|Иран}} — [[Решт]]
: 27. {{Байракх а мохк а|Иран}} — [[Тегеран]] ([[2004]])<ref>{{cite web|datepublished=4 октября 2008|url=http://mos.ru/wps/portal/!ut/p/c1/04_SB8K8xLLM9MSSzPy8xBz9CP0os3izECfXQHMPIwODQFMTAyMXFwNnFydvYwNnc6B8pFm8n79RqJuJp6GhhZmroYGRmYeJk0-Yp4G7izExug1wAEcDArrDQa7FbztIHo_5fh75uan6BbmhEQZZJooA56Ec1Q!!/dl2/d1/L3dJVkkvd0xNQUJrQUVrQSEhL1lCcHhKRjFOQUEhIS82XzZUQkVRN0gyMDBRNTQwMkREMENEQkszMEs3LzdfNlRCRVE3SDIwMFE1NDAyREQwQ0RCSzMwVDM!?nID=6_6TBEQ7H200Q5402DD0CDBK30C7&cID=6_6TBEQ7H200Q5402DD0CDBK30C7&documentId=35877#7_6TBEQ7H200Q5402DD0CDBK30T3|title=Москва и Тегеран стали городами-побратимами|publisher=Официальный сайт правительства Москвы|lang=ru|deadlink=404}}</ref>
: 28. {{Байракх а мохк а|Исланди}} — [[Рейкьявик]]
: 29. {{Байракх а мохк а|Испани}} — [[Мадрид]] ([[1997]])
||
||
: 30. {{Байракх а мохк а|Итали}} — [[Рим]] ([[1996]])
: 31. {{Байракх а мохк а|Казахстан}} — [[Алма-Ата]]
: 32. {{Байракх а мохк а|Казахстан}} — [[Астана]]
: 33. {{Байракх а мохк а|Кипр}} — [[Никосия]]
: 34. {{Байракх а мохк а|Китай}} — [[Пекин]] ([[1992]])
: 35. {{Байракх а мохк а|Корейн Халкъан-Демократин Республика}} — [[Пхеньян]]
: 36. {{Байракх а мохк а|Куба}} — [[Гавана]]
: 37. {{Байракх а мохк а|Киргизи}} — [[Бишкек]]
: 38. {{Байракх а мохк а|Латви}} — [[Елгава]]
: 39. {{Байракх а мохк а|Латви}} — [[Рига]]
: 40. {{Байракх а мохк а|Литва}} — [[Вильнюс]]
: 41. {{Байракх а мохк а|Ливан}} — [[Бейрут]]
: 42. {{Байракх а мохк а|Мексика}} — [[Текоман]]
: 43. {{Байракх а мохк а|Мексика}} — [[Энсенада (Лахара Калифорни)|Энсенада]]
: 44. {{Байракх а мохк а|Монголи}} — [[Улан-Батор]]
: 45. {{Байракх а мохк а|Ӏарбийн Цхьанатоьхна Эмираташ}} — [[Дубай (гӀала)|Дубай]]
: 46. {{Байракх а мохк а|Перу}} — [[Куско]]
: 47. {{Байракх а мохк а|Польша}} — [[Варшава]] ([[1993]])
: 48. {{Байракх а мохк а|Польша}} — [[Краков]]
: 49. {{Байракх а мохк а|Къилба Корей}} — [[Сеул]] ([[1991]])
: 50. {{Байракх а мохк а|Росси}} — [[Волгодонск]]
: 51. {{Байракх а мохк а|Росси}} — [[Коломна]]
: 52. {{Байракх а мохк а|Росси}} — [[Нарьян-Мар]]
: 53. {{Байракх а мохк а|Росси}} — [[Ростов-на-Дону]]
: 54. {{Байракх а мохк а|Росси}} — [[Рыльск]]
: 55. {{Байракх а мохк а|Росси}}/{{Байракх а мохк а|Украина}} — [[Севастополь]]
: 56. {{Байракх а мохк а|Росси}}/{{Байракх а мохк а|Украина}} — [[Ялта]]
: 57. {{Байракх а мохк а|Румыни}} — [[Бухарест]]
||
||
: 58. {{Байракх а мохк а|Серби}} — [[Белград]]
: 59. {{Байракх а мохк а|Словени}} — [[Любляна]]
: 60. {{Байракх а мохк а|АЦШ}} — [[Чикаго]] ([[1997]])<ref>[http://www.chicagosistercities.com/our.php Chicago Sister Cities {{ref-en}}]</ref>
: 61. {{Байракх а мохк а|Таджикистан}} — [[Душанбе]]
: 62. {{Байракх а мохк а|Таиланд}} — [[Бангкок]] ([[1997]])
: 63. {{Байракх а мохк а|Тунис}} — [[Тунис (гӀала)|Тунис]]
: 64. {{Байракх а мохк а|Турци}} — [[Анкара]]<ref>[http://www.ankara.bel.tr/AbbSayfalariEn/hizmet_birimleri/dis_dairesi_baskanligi/kardes_sehirler.aspx Sister Cities Of Ankara] Greater Municipality of Ankara {{ref-tr}}{{ref-en}}</ref>
: 65. {{Байракх а мохк а|Турци}} — [[Ардахан]]
: 66. {{Байракх а мохк а|Узбекистан}} — [[Ташкент]] ([[Узбекистан]]ан сайтехь болу хаамца)
: 67. {{Байракх а мохк а|Узбекистан}} — [[Фергана]]
: 68. {{Байракх а мохк а|Украина}} — [[Донецк]]
: 69. {{Байракх а мохк а|Украина}} — [[Киев]] ([[1992]])
: 70. {{Байракх а мохк а|Украина}} — [[Николаев (Николаевскан область)|Николаев]]
: 71. {{Байракх а мохк а|Украина}} — [[Ужгород]] ([[2003]])
: 72. {{Байракх а мохк а|Украина}} — [[Харьков]] ([[2001]])<ref>[http://www.city.kharkov.ua/ru/city/index/ Города-побратимы - Официальный сайт Харьковского городского совета, городского головы, исполнительного комитета<!-- корта добавлен ботом -->]</ref>
: 73. {{Байракх а мохк а|Филиппинаш}} — [[Лусон]]
: 74. {{Байракх а мохк а|Филиппинаш}} — [[Манила]]
: 75. {{Байракх а мохк а|Финлянди}} — [[Хельсинки]] ([[1993]])
: 76. {{Байракх а мохк а|Франци}} — [[Валансьен]]
: 77. {{Байракх а мохк а|Франци}} — [[Лимож]]
: 78. {{Байракх а мохк а|Хорвати}} — [[Загреб]]
: 79. {{Байракх а мохк а|Черногори}} — [[Будва]]
: 80. {{Байракх а мохк а|Черногори}} — [[Подгорица]]
: 81. {{Байракх а мохк а|Чехи}} — [[Прага]] ([[1995]])
: 82. {{Байракх а мохк а|Чили}} — [[Сантьяго]]
: 83. {{Байракх а мохк а|Эстони}} — [[Таллин]]
: 84. {{Байракх а мохк а|Япони}} — [[Токио]] ([[1991]])
: 85. {{Байракх а мохк а|Словаки}} — [[Братислава]]
|}
'''ГӀала-партнёр:'''
: 1. {{Байракх а мохк а|Франци}} — [[Париж]] ([[1992]])
: 2. {{Байракх а мохк а|Португали}} — [[Лиссабон]]
: 3. {{Байракх а мохк а|Росси}} — Омск
: 4. {{Байракх а мохк а|Росси}} — [[Тюмень]] (2013)
 
'''ДоттагӀий-гӀаланийн сийдеш цӀераш ю:'''<br>
== Климат ==
''Урамаш:''
Кхузахь климат барамехь континентан ю, аьхка йовха хуьлу, ткъа Ӏа барамехь-шийла хуьлу. Шаран уггаре а бовха бутт бу — июль (мангалан), уггаре а шийла — январь (кхолламан).
*[[Бакинская улица (Москва)|Бакинская улица]]
*[[Ереванская улица (Москва)|Ереванская улица]]
*[[Алма-Атинская улица (Москва)|Алма-Атинская улица]]
*[[Вильнюсская улица (Москва)|Вильнюсская улица]]
*[[Варшавское шоссе]]
*[[Первый Рижский переулок (Москва)|1-й Рижский переулок]]
*[[Рижский проезд (Москва)|Рижский проезд]]
*[[Ферганская улица (Москва)|Ферганская улица]]
*[[Ташкентская улица (Москва)|Ташкентская улица]]
*[[Донецкая улица (Москва)|Донецкая улица]]
*[[Киевская улица (Москва)|Киевская улица]]
*[[Харьковская улица (Москва)|Харьковская улица]]
*[[Ялтинская улица (Москва)|Ялтинская улица]]
*[[Таллинская улица (Москва)|Таллинская улица]]
 
''Станци метро:''
== Cахьтан аса ==
*[[Братиславская (станци метро, Москва)|Братиславская]]
[[Файл:Map of Russia - Moscow time zone.svg|left|100px]]
*[[Киевская (станци метро, Кольцевая линия)|Киевская]]
Кхузахь сахьт Москваца нийса лелаш ду. Сахьтан аса ю UTC+3.
*[[Пражская (станци метро)|Пражская]]
*[[Римская (станци метро)|Римская]]
*[[Севастопольская (станция метро)|Севастопольская]]
*[[Рижская (станция метро)|Рижская]]
 
''Махбаран меттигаш:''
*Белград
*Бухарест
 
''Хьешийн цӀенош:''
*Севастопольская
 
== Бахархойн дукхалла ==
{{ Бахархой | Москва }}
 
== Билгалдахарш ==
МогӀа 70 ⟶ 205 :
 
== Хьажоргаш ==
* [http://www.mos.ru/ Официальный портал Мэра и Правительства Москвы]
* [http://ruspostindex.ru/rf69/pochtovye-indeksy-penovskiy-raion.html Пенон кӀоштан индексаш]
 
{{Tver-obl-geo-stub}}
 
{{Европан коьрта гӀаланаш}}
{{Пенон кӀошт}}
{{Commons|Москва}}
 
[[Категори:ПенонРоссийн кӀоштан нах беха меттигашгӀаланаш]]
[[Категори:Москва]]