Википеди

ЦӀе — Версийн башхалла

Историн навигаци
[теллина верси][теллина верси]
← Хьалхара нисдарРогӀера нисдар →
Чулацам дӀабаьккхина Чулацам тӀетоьхна
БӀаьраВики-йоза
ж →‎ЦӀерийн кепаш: нийсайаздар, replaced: итературан → итературин using AWB
Нисдарах лаьцна йаздина дац
МогӀа 4:
ЦӀераш [[Идентификатор|идентификаци]] ян тарло хӀуманийн классийн я категорийн, я билгалчу цхьаъ бен йоцучу хӀуманан, я цхьаьна билгалъяьккхинчу [[контекст]]ехь. ЦӀераш лелайо иштта гӀуллакхийн областашкахь, масала, [[программировани]] (хийцаме цӀераш, [[цӀерийн ана]]ш) санна.
 
Цхьаьна билгалчу объектан цӀерах олу ''долара цӀе'', ткъа объектийн классан цӀе юьйцургйуьйцург — ''юкъарайукъара цӀе''. ЦӀера меттана йоккхучух [[псевдоним]] олу.
 
== Адаман долара цӀе ==
{{main|Долара цӀе}}
 
Винчу хенахь луш йолу цӀе дукха хьолахь цхьаъ хуьлу, амма ширачу заманахь луш хилла масех цӀе а (2 а, сов а). Долара цӀераш хилла даиман а, массо цивилизацехь а. ХӀора къоман уьш йоьзна ю оьздангаллех а, бахамах а. Муьлхха а цхьа цӀе къоман юкъаялайукъайьала хила деза цхьа билгала оьздангаллин-историн хьолаш.
 
Адаман цӀе елла муьлхха а дош, гуонахьарчара тӀеэца доладо цуьнан долара цӀе санна, цундела, муьлхха а дешах цӀе хила тарло.
МогӀа 17:
Долара цӀеран маьӀна адаман дахарехь доккха ду. ХӀора стаг билгала ца ваккхала цӀарца бен, цундела цуьнан дика а, гӀуо гӀуллакхаш гӀара ца довлу цуьнан цӀарца бен.
 
Долара цӀераш лелийна ца Ӏа бахамехь, юкъарайукъара къамелашкахь, амма лелайо тептаршкахь, тайп-тайпанчу официалан хьолашкахь, юридически практикехь, цигахь жима дӀаяздешдӀайаздеш гӀалат даккхахь иштта яйа вуьшттавуьшта тӀаьхье дика ца хуьлу. Уьш хила тарло модаца йогӀуш яйа юкъараллойукъаралло тӀе ца оьцуш.
 
Официалан оьрсийн цӀе кхалгӀа хуьлу: иза хӀоттало цӀерах, [[ден цӀе]]рах, [[фамили|фамилех]], Россехь беха нохчаша а лелайо иштта цӀераш. Лело тарло яцйина кеп, ишттачу меттигехь шина инициалан а, инициалашна а, фамилина юкъахьйукъахь меттиг юьту. Масала, С.-М. Х. Кадиев, Т. С. Умаева. ЦӀе а, ден цӀе а йоккхуш вистхиларо гойту оьрсашна юкъахйукъах [[ГӀиллакхалла|гӀиллакх]] лацар вистхуьлучуьнца, цуьнан лерам бар. Нохчашна юкъахьйукъахь цхьа Ӏедалан официалан меттигашкахь бен ца лелайо.
 
Яцйина (гипокористийн) цӀе — цӀеран официалан йоцу кеп, йо доларчу цӀарах тӀе цхьацца суффиксаш тухуш (Мария — Маша — Машка — Маня — Муся, Елена — Лена — Алёна — Алёся — Лёся, Александр — Саня — Саша — Сашура — Шура; Николай — Коля — Колюсик — Ника, Ӏабдул-Маджид – Ӏабдул я Маджид). ТӀаьхьарчу заманахь иштта цӀераш кхуллу куньяш санна фамилех (Кислов — Кислый, Панов — Пан, Серов – Серый).
МогӀа 30:
ЦӀе тиллар — хӀотторан я дош, фраза ассоциации яр оцун я кхечун объектан я субъектан. Иза хила тарло маьрша а, паргӀата а, я цӀе лелоран областера луьра низам тоьхна.
{{main|ЦӀердош}}
ЮкъарчуЙукъарчу меттигашкахь цӀе — иза ша лаьтта хӀума, тера хӀуманаш цхьаьнатохар, хьолаш, юкъаметтигашйукъаметтигаш билгалъяхаран [[мотт]] гайтар ду.<ref name="Имя"/> масала, «[[Ленин, Владимир Ильич|Ленин]]» дашо билгала доккху цхьа адам — дуьненан пролетариатан цхьа тхьамда; «[[композитор]]» дашо билгалйоккху адамийн класс, хӀора а къахьоьгуш волу [[музыка]] кхолларехь; «[[ЦӀиен бос|цӀиен]]» дашо билгаладоккху бесан хьал; «уллера» дашо билгалайоккху хӀуманашна юкъарайукъара юкъаметтигйукъаметтиг. Иштта метто гойту цӀе хуьлу, нагахь и цхьалхе предложенехь подлежащин я аламан цӀеран декъехь лелаяхьлелайахь.
 
Долара а, юкъарайукъара а цӀерийн доза цхьаьнаэшшара дац, лелаш ду: [[юкъарайукъара цӀе]]рех атта хуьлу долара цӀераш, куньяш, яйа цӀерех а, куньях хуьлу. Масала, долара [[Казанова]] цӀерах хилла юкъарайукъара цӀе.
 
=== [[Долара цӀе]] ===
Долара цӀе — дош я дешнийн цхьаьнакхетар билгаладоккху термин, лерина ю хӀума я хилам цхьаьна тайпана хӀуманех я хиламех къастош билгалдаккха. Ерриг долара цӀераш доккхачу элпаца яздо ([[Соьлжа-ГӀала]], [[Африка]]).<ref name="Имя"/> Долара цӀераш Ӏамо [[Ӏилма]]нах [[ономастика]] олу.
 
=== [[ЮкъараЙукъара цӀе]] ===
ЮкъараЙукъара цӀердешнаша гойту цхьаьнакепара хӀумнаш, юкъарайукъара, цхьатерра хилар ([[адам]], [[Олхазарш|олхазар]], [[мебель]]). Долара цӀераш дехьаяла тарло юкъарайукъара цӀерашка, ткъа юкъарнашйукъарнаш — доларчарна, масала: Нарцисс (ширагрекийн мифологера хазчу кӀентан цӀе) — нарцисс (зезаг); [[Бостон]] гӀала — [[Бостон (кӀади)|бостон (тӀергӀан кӀади)]], бостон (меллаша вальс), [[Бостон (ловзар)|бостон (кехатех ловзар)]]; петӀамат (зезаг) — ПетӀамат (цӀе).
 
=== ЦӀерийн кепаш ===
Хьост — «https://ce.wikipedia.org/wiki/ЦӀе»