Адаман хьеран-чуьйрийн тракт

Кхача охьу, йа хьеран-чуьйрийн тракт тракт (ХьЧТ) — кхача ахьа а, кхачанах йуу хӀума схьайаккха а, уьш цӀийнна а, букъ-чӀарина а чуозо а, кирара кхачанах ца аьхьна йисина цаоьшург арайаккха а лерина адаман меженийн система. Адаман йуург охьа системин дакъа[1].

Схема пищеварительного тракта в составе пищеварительной системы: 1 — Бетан хара: 2 — Стигал, 3 — Стигалан тӀилдиг, 4 — мотт, 5 — цергаш; 6 — туйӀийдарг: 7 — метта кӀелара туйӀийдарг, 8 — мочхал кӀелара туйӀийдарг, 9 — лергайуххера туйӀийдарг; 10 — къамкъарг, 11 — тӀеда къамкъарг, 12 — доӀах, 13 — cтиман ахкарг, 14 — cтиман йукъара пха, 15 — хьер, 16 — наб, 17 — Набан коьрта пха; 18 — коча йоьхь: 19 — голайоьхь, 20 — оза йоьхь, 21 — хонан йоьхь; 22 — сов йоьхь; 23 — дейоьхь: 24 — пурх дейоьхь, 25 — ирхдоьду дейоьхь, 26 — къора йоьхь, 27 — охьадоьду дейоьхь, 28 — сеттина дейоьхь; 29 — дамагӀ; 30 — анус

Коьрта дакъош нисйе бӀаьра

Боьршачу стеган кхача охьу харшан дохаллин йуккъера барам 5 метр бу; цунна чохь къаьста лахара дакъош:

Баганан хара нисйе бӀаьра

Багадийнатийн а, адаман а кхача чуоьцу а, садоӀу а дегӀан хара. Баганан харахь лаьтта цергаш а, мотт а. ТӀехулара баганан тайп-тайпана куц хила тарло. Адаман баганан гуонаха балдаш хуьлу. Баганан харахь туьйӀидарган ферменташца кхача тобо, механикица кегийра а беш.

АЧТ кхин тайпана догӀмаш нисйе бӀаьра

   
Кийрара меженаш рентгенограммин тӀехь
(аьрру агӀорхьара — дуьххьара, аьтту агӀорхьара агӀонан проекцехь) — го тӀеда къамкъаргара кхин тайпана дегӀ (нахарт).

Кхечу тайпана догӀмаш алсама гулло меттиг — хьеран-чуьрийн тракт йу. Кхечу тайпана догӀмаш чудахаран хила тарло некъаш — баганан хара[2] йу йа даммагӀ[3] ду. Бераша сих-сиха кхоллу нахарташ[4], баккхийчеран кхечу тайпана догӀмийн 75% меттиг хуьлу жижиг йукъара даьӀахкаш[5].

Кхаьллина хӀуманех алсамаха йерг карайо тӀеда къамкъарг йа хьер чохь, наггахь къамкъарг йа голайоьхь[6] чохь.

Хьажа кхин а нисйе бӀаьра

Билгалдахарш нисйе бӀаьра

  1. Желудочно-кишечный тракт (ЖКТ)(ТӀе цакхочу хьажорг — истори).
  2. Pediatrics, Foreign Body Ingestion: Overview - eMedicine(ТӀе цакхочу хьажорг — истори). Архивйина хьалхара хьостан чуьра 2012 шеран 30 майхь. Теллина 2008 шеран 18 декабрехь.
  3. Koornstra J. J., Weersma R. K. Management of rectal foreign bodies: description of a new technique and clinical practice guidelines (en) // World J. Gastroenterol.(ингалс.) : journal. — 2008. — July (vol. 14, no. 27). — P. 4403—4406. — DOI:10.3748/wjg.14.4403. — PMID 18666334. Архивированная копия(ТӀе цакхочу хьажорг — истори).
  4. Arana A., Hauser B., Hachimi-Idrissi S., Vandenplas Y. Management of ingested foreign bodies in childhood and review of the literature (en) // Eur. J. Pediatr.(ингалс.) : journal. — 2001. — August (vol. 160, no. 8). — P. 468—472. — DOI:10.1007/s004310100788. — PMID 11548183. Архивированная копия(ТӀе цакхочу хьажорг — истори).
  5. Conway W. C., Sugawa C., Ono H., Lucas C. E. Upper GI foreign body: an adult urban emergency hospital experience (en) // Surg Endosc(ингалс.) : journal. — 2007. — March (vol. 21, no. 3). — P. 455—460. — DOI:10.1007/s00464-006-9004-z. — PMID 17131048.
  6. Li Z. S., Sun Z. X., Zou D. W., Xu G. M., Wu R. P., Liao Z. Endoscopic management of foreign bodies in the upper-GI tract: experience with 1088 cases in China (en) // Gastrointest. Endosc.(ингалс.) : journal. — 2006. — October (vol. 64, no. 4). — P. 485—492. — DOI:10.1016/j.gie.2006.01.059. — PMID 16996336.

Хьажоргаш нисйе бӀаьра