Кхетаме хиларадаман, тобан дикалла, нийса гIирсаш харжа, шен диканашка а, ирсе а кхача Iалашоне хьаьжжина гIуллакх дан таро йо. Платонаца иза ду кIорггерачу диканех цхьаъ[2][3], йукъа доьду ворхI диканах цхьанна[3].

Кхетаме хиларан аллегори. Тициан. Лакхарчу кхетавен йозано боху: «Селхане хьожжий адамо кхетаме хиларца гIуллакх до тахана, кханенна зулам ца дархьама»[1]

Кхетаме хиларан хьекъалаллех къаьсташ (хьекъалца хIуманийн дух довзийтаран Iилманца кхетар а, кхетам а) хуьлу адаман диканна практикан хьаждарца, и дика дахаре даккха сацамаш барца[2].

Кхетаме хиларах (prudentia) дуьйцучарех хьалхарчех цхьаъ хилла Цицерон, цуо цунна йукъахь къастийна иэс (memoria), кхетам (intelligentia), тӀаьхьало хилар (providentia). Фома Аквинскин теологин суммехь кхетаме хилар (prudentia) синоним ю кхетамаллин (кхетаме хиларан антоним ю imprudentia, кхетам бацар). Оцу диканан духаллин атрибут ю хьекъале харжам бан таро хилар. Кхетаме хиларан дакъа ду сомалла (circumspectio) а, ларлуш хилар (cautio) а. Оцу диканна харц кеп я хIилла (astutia). Кхетаме хилар дикане хьажийна долун дела, и дика хила деза закон тIетуьжуш болчу урхалчашкахь (дуста prudentia а, юриспруденци а). Ша латинан кхетаме хилар термин хьаладоьду Аристотелан Фронезисе.

1901 шарахь дIайиллина астероид (474) Пруденцин цIе йелла кхетаме хиларан (Prudence) сийнна.

Билгалдахарш нисйе бӀаьра

  1. Соколов М. Н. Мистерия соседства. К метаморфологии искусства Возрождения. — М.: Прогресс-Традиция, 1999.
  2. 1 2 Кхетаме хилар — йаззам бу Новой философской энциклопедии чуьра
  3. 1 2 Lawrence C. Becker, Charlotte B. Becker. Encyclopedia of Ethics. — Taylor & Francis, 2001.

Хьажоргаш нисйе бӀаьра