Википеди

Маьхьди

ХӀокху терминан кхин а маьӀнаш ду, хьажа Аль-Маьхьди.

Маьхьди́ (Ӏаьр. مهدي‎‎) — исламехь: Мухьаммад пайхамаран ﷺ тӀаьххьара когаметтаверг, ша тайпана масихь, дуьне духуш вогӀур волу. Къуръанехь Маьхьди ца хьахаво, амма масихьан ойла шуьйра маьӀна доккхуш юьйцу Мухьаммад пайхамаран хьадисашкахь. Юьхьанца къемат-де гергадар хаийта деза Маьхьди а, Ӏийса пайхамар ﵇ цхьаъ ларара. ТӀаьхьа Маьхьди хилира ойланашца ша васт «дин цӀандийриг»[1].

Маьхьди цӀе, язйина исламан каллиграфица Масджид ан-Набавихь
Ислам
بسم الله الرحمن الرحيم
Исламан бӀогӀамаш
Динах тешар
Истори а, вегалш а
Коьрта дешарш
Жайнаш а, законаш а
Культура а, йукъаралла а
Хьажа иштта
                              

Истори нисйе бӀаьра

Хьиджран хьалхарчу бӀешерашкахь Маьхьди гуора хин волу урхалча санна, цуо юьхьанца ма-хиллара цӀандан дезара ислам. Оцу меттиге тоьттура «антихалиф» ӀабдуллахӀ ибн аз-Зубайр. Масихьан ойланаш шуьйра яьржира шиӀизмехь, Маьхьди варах тешар дӀаийра «къайлаваьлла» имам Мухьаммад аль-Маьхьди юхаверзарца[1].

Масихьан ойланаш исламан социалан а, динан а боламийн са иркара хӀиттадора. Маьхьдин цӀе лелийра ФатимгӀеран некъий кхоьллина ӀубайдаллахӀ аль-Маьхьдис (909—1171); АльмуваххьидгӀеран некъий кхоьллина Мухьаммад ибн Тумарта, Малхбален Суданера МаьхьдигӀеран гӀаттаман тхьамдано Мухьаммад Ахьмада[1].

Маьхьди Ӏийса санна стиглара вуссур вац, ткъа цуьнца цхьаьна латта тӀехь Делан паччахьалла хӀоттор ю. Иза хир ву Мухьаммад пайхамаран ﷺ тӀаьхьенех, шен гӀуллакх долор ду Дажал варца цхьаьна. Ӏийсаца цхьаьна, цуо тӀом бийр бу Дажалан дуьхьала, тоьлар а ву иза Дажалал. Ӏийсас а, Маьхьдис а дӀадохур ду ницкъбар а, харцо а, хӀоттор ду нийсонан бакъ долу Ӏедал[2].

Васт нисйе бӀаьра

Маьхьди хир ву кхечарех тера стаг, шен муьран нийсархо[2]. ШиӀийш теша Маьхьди дийна хиларх, кестта дуьнен тӀехь нийсо меттахӀоттор хилар. ШиӀизмах къаьстина, суннийн Маьхьди, И. Гольдциера билгалдаккхарца, «билгала доцу адам, мифан тӀейогӀучу хенан хазна»[1].

Цьаболчу Ӏалимаш Маьхьди а «дин цӀандийриг» (муджаддид) цхьаъ лору[2].

Хьажа кхин а нисйе бӀаьра

Билгалдахарш нисйе бӀаьра

  1. ↑ 1 2 3 4 Ислам: ЭС, 1991.
  2. ↑ 1 2 3 Али-заде, 2007.

Литература нисйе бӀаьра

  • Прозоров С.М. ал-Маьхьди // Ислам: энциклопедический словарь / отв. ред. С. М. Прозоров. — М. : Наука, ГРВЛ, 1991. — С. 163.
  • Али-заде А. А. http://slovar-islam.ru/books/M.html#Mahdi41 // Исламский энциклопедический словарь. — М. : Ансар, 2007. — 400 с. — (Золотой фонд исламской мысли). — ISBN 5-98443-025-8.
  • «Мукаддима ибн аль-Салах», Сахих аль-Бухари, Дар аль-Мааариф, стр. 160-169.
  • Джафар аль-Садик, Аль-Гайба (Заклинание): рассказы о пророчествах аль-Маьхьди Имамом Джафаром аль-Садиком, издательством «Михраб».
  • Бакр аль-Маджлиси, Мухаммад (2003 год), Китаб аль-Гайбат, Qom: Ansariyan Publications.
  • Doi, ARI, «Yoruba Mahdī», журнал «Религия в Африке», 4 (2): 119-136, doi: 10.1163/157006671x00070, JSTOR 1594738.
  • Мартин, Ричард К., изд. (2004 год), «Маьхьди», Энциклопедия ислама и мусульманский мир.
  • Момен, Моджан (1985 год), введение в ислам шиитов, Нью-Хейвен, Коннектикут: Йельский университет, ISBN 0-300-03531-4.
  • Шаухат Али, тысячелетние и мессианские тенденции в исламской мысли (Lahore: Publishers United, 1993 год)
  • Timothy Furnish, Holiest Wars: Исламский Маьхьдис, Джихад и Усама Бен Ладен (Вестпорт: Преэгер, 2005 год) ISBN 0-275-98383-8.
  • Абдулазиз Абдулхусейн Сателина, Исламский мессианство: Идея Маьхьди в twelver Shi'ism (Олбани: Государственный университет Нью-Йоркской прессы, 1981 год) ISBN 0-87395-458-0.
  • Сяйх Хисям Каббани, «Подход Армагеддона» (Исламский Высший Совет Америки, 2002 год) ISBN 1-930409-20-6.
  • «Маьхьди», Британская энциклопедия, 2008 год

Хьажоргаш нисйе бӀаьра

Хьост — «https://ce.wikipedia.org/w/index.php?title=Маьхьди&oldid=2958138»