Чибча (цивилизаци) — Версийн башхалла
| [теллина верси] | [теллина верси] |
Чулацам дӀабаьккхина Чулацам тӀетоьхна
Нисдарах лаьцна йаздина дац |
|||
МогӀа 18:
Цул тӀаьхьа, 1490 шарахь Факатин урхалча хилира [[Немекене]]. Шира дийцаршца, цуо лелайора законийн кодекс — цунах олура «Немекенен кодекс». Цуьнан кхин а дийзира панчен тӀелатар юхатоха, Фусагасуга олаллин гӀаттам охьатаӀо, цаьрца тӀемаш чӀогӀа хала дара, амма жамӀехь элас капитуляции йира. Немекенес чудалийра шен эскарш схьадаьхначу латтанашна тӀе, волавелира Тунхица тӀеман кечам бан. 50-60 эзар тӀемлойн эскар гулдина, иза аравелира. ЦӀий Ӏанийначу тӀамехь Немекенен чов йира, факатхой бевдира Тунхин тӀемлой тӀехьара ца бовлуш. ТӀаккха а, оцу толамо а цхьа паччахьалла вукхуьнга дӀа ца лацийтира. ТӀамера цӀа веина [[Немекене]] пхоьалгӀачу дийнахь велира, паччахьалла йитира вешин кӀантана [[Тискесусе]]. Цуьнан урхаллехь, иза Тунхин урхалчин декха гӀерташ а волуш, Факатин чубаьхкира испанин [[конкистадораш]].
[[Файл:Jimenezdequesada.png|thumb|[[Гонсало Хименес де Кесада]]]]
=== Испанис даьхна латташ ===▼
1536 шеран апрелехь карибийн берд тӀийра, [[Санта-Марта]] гӀалара, араелира 800 стеган тоба урхалчехь [[Гонсало Хименес де Кесада]] а волуш, иза хьажийнера испанин губернаторо талам бан а, схьадаха а [[Колумби]]н чоьхьара областаш. Дукхаха дерг иза доладелира шуьйра даьржинчу туьйранан мехках Эльдорадох долу эладитах. 9 баттахь гергга Кесада тӀеихира чибчин латтанашна, новкъахь дукха новкъарлонаш йолуш. 600 сов стаг цамгарех велира, индахошца девнашкахь ийгира. 1537 шарахь тобанан дисина дакъа, 200 стагал кӀезиг, кхечира [[Кундинамарка]] акъари тӀе. Юкъарчу тӀемаша гӀелбина, лулара тайпанаш тӀелетта чибча, юьхьанца испанхой делий бу моьттина болу, кӀеззиг бен дуьхьало ца йира. 1541 шарахь чибча-муискийн латтанаш дерриш юкъадахара Керла Гранадин. Цуьнан коьрта гӀала хилира [[Гонсало Хименес де Кесада|Гонсало Кесадас]] 1538 шеран 6 августехь, яьгначу индахойн Факатин гӀопан меттигехь кхоьллина [[Богота|Санта-Фе-де-Богота]].▼
[[XVIII бӀешо|XVIII бӀешеран]] юккъехь дӀаелира Чибчин оьздангалла а, [[Чибча (мотт)|мотт]] а.▼
=== Оьрсийн маттахь ===
МогӀа 38 ⟶ 43 :
|description =
}}
▲=== Испанис даьхна латташ ===
▲1536 шеран апрелехь карибийн берд тӀийра, [[Санта-Марта]] гӀалара, араелира 800 стеган тоба урхалчехь [[Гонсало Хименес де Кесада]] а волуш, иза хьажийнера испанин губернаторо талам бан а, схьадаха а [[Колумби]]н чоьхьара областаш. Дукхаха дерг иза доладелира шуьйра даьржинчу туьйранан мехках Эльдорадох долу эладитах. 9 баттахь гергга Кесада тӀеихира чибчин латтанашна, новкъахь дукха новкъарлонаш йолуш. 600 сов стаг цамгарех велира, индахошца девнашкахь ийгира. 1537 шарахь тобанан дисина дакъа, 200 стагал кӀезиг, кхечира [[Кундинамарка]] акъари тӀе. Юкъарчу тӀемаша гӀелбина, лулара тайпанаш тӀелетта чибча, юьхьанца испанхой делий бу моьттина болу, кӀеззиг бен дуьхьало ца йира. 1541 шарахь чибча-муискийн латтанаш дерриш юкъадахара Керла Гранадин. Цуьнан коьрта гӀала хилира [[Гонсало Хименес де Кесада|Гонсало Кесадас]] 1538 шеран 6 августехь, яьгначу индахойн Факатин гӀопан меттигехь кхоьллина [[Богота|Санта-Фе-де-Богота]].
▲[[XVIII бӀешо|XVIII бӀешеран]] юккъехь дӀаелира Чибчин оьздангалла а, [[Чибча (мотт)|мотт]] а.
== Литература ==
| |||