Репродуктиван система
Репродукти́ван систéма — дуккха а клеткаш йолу дийна организмийн (дийнатийн, ораматийн, жӀалийн нускалийн, кхечеран а), меженийн система жоп луш йолу уьш дебар х (йухаметтахӀотторах, репродукцих, тӀаьхье хиларх).
Дийнатийн репродуктиван системаш тайп-тайпана стен-боьршаллин векалийн цхьана кепан дукхаметтигаш йу чӀогӀа къасташ хиларт. Оцу къаьстамаша балабо кхолла генетикин материалан керла комбинацеш, цуо дало тарло алсама доллар керла дуьнен тӀе йевлларш[1]. Цхайолу хӀуманаш (гормонаш а, феромонаш а) иштта ловзайо ладаме роль репродуктиван системехь дийнатийн[2]. Дукхаха йолчу букъадаьӀахк йолчу дийнатийн репродуктиван системин хуьлу тера хӀоттаман план: сте-боьршалин железаш (гонадаш) — арадоху хершнаш (хӀуаратоттурш а, хӀоьашдохурш а) — арахьара стен-боьршаллин меженаш[3].
Цхьаьна декъан букъадаьӀахк йолчеран — олхазарийн, чӀерийн, хи-лаьттан дийнатийн, рептилеш — йерриг йа коьрта декъан зирх кхуу арара хьолехь, цига кхочу оплодотвориться дина хӀоьанклетка (хӀоа, Ӏов). Цу тӀе оплодотворени боьршачун хӀоьанклеткин хила тарло стечунна кийрахь (олхазарийн а, рептилийн а), арахьара хьолехь а (чӀерийн).
Адаман репродуктиван системин меженаш гойту долара меттиг репродуктиван системин плацентаран декхачеран. Царна йукъадогӀу гонадаш (ХӀу чохь хуьлурш (эрацӀарнаш) боьршачеран а, эрацӀарнаш зударийн а), цара йо стен-боьршаллин клеткаш, иштта меженаш, уьш арайоху контактан зоне цхьанакхетча — меже боьршачу стеган а, бехке меттиг зударийн а, кхин а зударийн беран цӀа, цигахь кхоллало кхуу эмбрион. Зударийн бехке меженчухула зударийн репродуктиван системин чу кхочу боьршачу стеган стен-боьршаллин клекаш оплодотворени йархьама, тӀаккха бер до. Цамгар адаман репродуктиван системин хуьлу дуьнен тӀеволуш дуьйна, царна йукъахь дифференциацеш, кхин а чевнаш, шелвалар, царна йукъахь йу инфекцин цамгарш боьха лелча кхеташ йолу[4].
Зезаг
бӀаьра нисйанЗезаг ду меже къевлина хӀуш долчеран хӀуца дебаш долу. Цуо гойту ша кеп, дацдина, доза тоьхна локхаллехь зирх лело маргӀал, доьлла кхолла зирх, гаметаш, кхин а стен-боьршаллин процесс йарна чекхйолуш йолу стом барца хӀушца. Зезаган роль морфологин структура санна йихкина йу цунна чохь проессаш хиларца стен-боьшаллин а, иза йоцу а процессаш.
Билгалдахарш
бӀаьра нисйан- ↑ Reproductive System 2001 Архивйина 2008-07-05 — Wayback Machine Body Guide powered by Adam
- ↑ Introduction to the Reproductive System. Архивйина 2007-01-02 — Wayback Machine (ТӀе цакхочу хьажорг — истори, копи) SEER’s Training Website. U.S. National Cancer Institute’s Surveillance, Epidemiology and End Results (SEER) Program.
- ↑ Половые органы // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978.
- ↑ STD’s Today Архивйина 2014-10-25 — Wayback Machine National Prevention Network, Center for Disease Control, United States Government, retrieving 2007
Литература
бӀаьра нисйан- Шмальгаузен И. И. Основы сравнительной анатомии позвоночных животных, 4 изд. — М., 1947.
- Ляндрес И. М. Акушерство и гинекология. — М., 1962.
- Беклемишев В. Н. Основы сравнительной анатомии беспозвоночных, 3 изд., т. 2. — М., 1964.