ТӀаргӀа
ТӀаргӀа — декхаш долчу дийнатийн цӀоканна тӀера месийн чкъор.
ТӀаргӀа баларан эволюци
бӀаьра нисйанЦхьацца теорешца, тӀаргӀа зуьнийн а, дикобразийн а кӀохцал дерриг ду.
ТӀергӀан хӀоттам
бӀаьра нисйанТӀаргӀа лаьтта месийн гӀатах а, дох а.
Месийн гӀат деха хуьлу, дика кхиина нийса йа гӀеххьа сеттина пелагаш долу хӀоттамца чонан гӀад а долуш. Йуккъехь гӀеххьа стаммделла. Чонан бохь конус кепара хуьлу. Месийн гӀат декъало I, ll, III, наггахь IV сортан месашка, стоммалле хьаьжжина. Уггаре стомма а, деха а долчарех олу хьовсораш. Уьш лаьтта нилха, церан чеккхенаш йерриг месийн чкъоьрел тӀехула йолу. Месийн гӀатан хӀоттам тӀергӀан структурех боьзна бу. Месаш нийса а, чӀогӀа а мел хуьлу, тӀаргӀа кӀезиг хьийза. Дукха хьолехь месийн гӀатан шен ойа оьзга хуьлу, хьацаран а, хьакхаран а йекхоаш хуьлу. Месийг гӀато лардаран функци лелайо, сацайо дегӀан йовхо, цӀока ларйо лазайарах. Дукхаха долчу дийнатийн чӀогӀа ладаме хуьлу камуфляжан бос, цуо тарой о дийнатийн къайлайовла гуонахьарчу Ӏаламехь (масала кӀайн пхьагал а, кӀайн ча а).
Патаран месаш (До) — иза мелла а боца, буткъа, дукха хьолехь тулгӀен кепара хьийзина месаш йу тӀум йоцуш йа тулгӀен кепара хьийзина месаш гӀийла кхиина тӀум йолуш. Уьш лерина йу дика эффектаца тӀергӀан чкъоьрехь йовхо сацо. Дукхаха долчу дийнатийн дукха кхуьу шеран шийлачу заманахь[1].
Къастайо оцу шина кепан йукъара месаш а.
Бахаман мехалла
бӀаьра нисйанКхакхин тӀера схьабаьккхина цхьадолчу дийнатийн тайпанийн тӀергӀан боккха бахаман мах бу. Цунах йо йайн промышленностан а, трикотажан а хӀуманаш йо.
- ↑ Энциклопедия домашних животных. Кожный покров(ТӀе цакхочу хьажорг)