Эксимер (инг. excimer[1]; дуьхьанца жимдар карзахъяьлла димер инг. excited dimer) — кӀезиг еха димеран я гетеродимеран молекула, кхоллаелла шина кепара атомех, лаххара а цхьаъ царех хуьлу электронан карзахдаьллачу хьолехь. И гӀирс лелабо эксимеран лазеран белхан чалх санна. Эксимераш наггахь шина атомах лаьтташ а хуьлу, кхоллало коьрта хьолехь химин уьйр йийр йоцучу шина атоман я молекулан юкъахь хилча. Эксимерийн дахар кӀезиг ду, дукха хьолахь хуьлу леррина наносекундаш. Масех атом ридберган материн кластере йихкича, дахаран хан тӀекхета цхьа секунда[2].

Девза эксимераш нисйе бӀаьра

  • LiHe[3]
  • HeF
  • HeCl
  • HeH
  • HeNe
  • NeH
  • NeCl
  • NeF
  • XeCl, кхин а

Билгалдахарш нисйе бӀаьра

  1. Birks, JB «Excimers», Rep. Prog. Phys. 1975, 38, 903—974.
  2. E.A. Manykin, M.I. Ojovan, P.P. Poluektov. «Rydberg matter: properties and decay». Proc. SPIE 6181 (2006) 618105.
  3. http://ufn.ru/ufn85/ufn85_11/Russian/r8511f.pdf