1866 шо

II эзар шо

XVII бӀешо — XVIII бӀешо — XIX бӀешо — XX бӀешо — XXI бӀешо

1790‑гӀа 1790 1791 1792 1793 1794 1795 1796 1797 1798 1799 1800‑гӀа 1800 1801 1802 1803 1804 1805 1806 1807 1808 1809 1810‑гӀа 1810 1811 1812 1813 1814 1815 1816 1817 1818 1819 1820‑гӀа 1820 1821 1822 1823 1824 1825 1826 1827 1828 1829 1830‑гӀа 1830 1831 1832 1833 1834 1835 1836 1837 1838 1839 1840‑гӀа 1840 1841 1842 1843 1844 1845 1846 1847 1848 1849 1850‑гӀа 1850 1851 1852 1853 1854 1855 1856 1857 1858 1859 1860‑гӀа 1860 1861 1862 1863 1864 1865 1866 1867 1868 1869 1870‑гӀа 1870 1871 1872 1873 1874 1875 1876 1877 1878 1879 1880‑гӀа 1880 1881 1882 1883 1884 1885 1886 1887 1888 1889 1890‑гӀа 1890 1891 1892 1893 1894 1895 1896 1897 1898 1899 1900‑гӀа 1900 1901 1902 1903 1904 1905 1906 1907 1908 1909

Хронологин таблица

Хилларш

• ДӀайиллина Москохан консерватори.
• 23 февраль — Куза Иона йитина Румынин Ӏарш.
• 8 апрель — Пруссис а, Италис а бина къайлаха барт, цуьнца шинне а агӀоно сацо йиш яцара Австрин дуьхьала болу тӀом, шайн беза мохк схьабаллалц.
• 16 апрель — Д. В. Каракозов Пиетарбухера Аьхкенан беш йолчохь аьттонза гӀоьртира император Александр II-гӀа вие.
• май — Российн империн Бухарин ханаллийца тӀом болабелла.
• 16 май — Москохахь хилла даздарца дӀайеллар Никольскан йукъарадинан килса.
• 14 июнь — Германин союзан сеймо къобал дира Австрин империс Пруссин дуьхьала бартхойн эскар кхоллар кховдадар.
• 16 июнь — пруссин эскаро долийра тӀелатар Ганноверан, Гессенан, Саксонин.
• 17 июнь — Австрин империс кхайкхийра Пруссин тӀом. Болабелла Австрин-пруссийн тӀом.
• 19 июнь — Кронштадтехь долийна И. Ф. Александровски цӀарах долчу хин бухахула лела кема зиер.
• 20 июнь — италин эскар чудеина Австрин долахь йолчу Венецин областе. Болабелла ШолгӀа австрин-италин тӀом.
• 22 июнь — пруссин коьрта баьччалло арахецна Богеми концентрин тӀелатаран директива.
• 24 июнь
  • паччахьан Виктора Эммануилан коьртехь инарла Ламармора Альфонсо волу Италин эскар эшна эрцгерцоган Альбрехтан австрин эскарал Кустоцера тӀамехь.
  • Кругобайкалан трактехь 700 оьрсийн а, полякийн а тутмакхаш гӀаттам бо. ГӀаттам охьатаӀийна, цуьнан куьйгалхошна тоьпаш тоьхна.
• 28 июнь — Ганноверан эскаро пруссин эскаран еш йолу дуьхьало сацийра Лангензальцехь.
• 3 июль — Австрин-пруссин тӀом чекхбаьккхина Садовера тӀом. Австрин эскар ийшира.
• 8 июль — италин эскар йуха а тӀелетта Австрин эскарна.
• 20 июль — Австрин (контр-адмирал фон Тегетгофф Вильгельм) а, Италин (адмирал К. П. Персано) а флоташна йукъара Лиссера тӀом чекхбелира италин флот иэшарца. Ӏаьнаран бронлелочу кеманашна йукъахь хилла дуьххьарлера эскадран тӀом.
• 22 июль — Пруссис а, Австрис а барт бира.
• 26 июль
  • Заключён сепаратный предварительный Никольсбургский мирный договор между Австрией и Пруссией.
  • Атлантикин Ӏапказан бухахула дуьххьала биллина, электрийн импульс нийсса дӀалуш болу трансатлантикин кабель.
• 7 август — Абхазехь гӀаттам болабелла.
• 10 август — Австрис а, Италис а машар бира.
• 23 август — Прагехь куьг йаздина Австрин-пруссин-италин тӀом чекхбаьккхинчу машаран барт кӀела. Германин союз дӀайаьккхина, Пруссин кхолла бакъо ло ша куьйгаллехь йолу керла ерриггерманин союз.
• 1 сентябр — дӀайиллина Москохан консерватори.
• 3 сентябрь — Женевехь болх дӀаболийна хьалхарчу Интернационалан хьалхарчу конгрессо (3—8 сентябрь).
• 7 сентябрь — оьрсийн Ӏедал герз схьадаьккхина делира гӀаьттинчу Абхазехь.
• 3 октябр — Австрин-пруссин-италин тӀеман жамӀаца бина Венан машаран барт. Австрис йитина Венецин область Францина, цуо дӀайелира иза Италин паччахьаллин.
• 21 октябрь — Венецин областехь дӀайаьхьира плебисцит, жамӀ Италин паччахьаллин венеци дӀатохар хилира.
• 30 октябрь — 1866—1868 шерашкара оьрсийн-бухарин тӀамехь баьчча инарла Д. И. Романовский волчу оьрсийн тобано йаьккхира Бухаран эмиратера гӀап Джизак.
• 24 ноября — Россехь даьккхина закон пачхьалкхан ахархойн хийцам барехь. Цаьргахь дуьсура дерриг цара лелош хилла латтанаш.
• 19 декабрь — коьллина Оьрсийн телеграфан агенталла.
• Мендель Грегор, австрийн монах, итт шо дайина тайп-тайпана кхоьн хӀу эдеш килсан бешахь, кхайкхийна тӀаьхьенан коьрта закон деллар.
• Кхоьллина Двинан коьрта цӀерпоштан пхьолгӀанаш, тӀаьхьа цӀе хийцина Даугавпилсан локомотивтояран завод аьлла.
• Калаверасехь (Калифорни штат, АЦШ) карийна тӀулг хилла адаман туьта, дийцарехь цуо гойтура цхьаьна хенан чохь адамаш а, мастодонташ а хилар. Карийнарг хилира бевзачех уггар боккха археологин аьшпаш, ткъа цунах лаьцна йаззам зорба тоьхна Энциклопеди Британникин 11-гӀа арахецарехь.

Ӏилма

Коьрта йаззам: 1866 шо Ӏилманехь

Музыка

Коьрта йаззам: 1866 шо музыкехь

Театр

Коьрта йаззам: 1866 шо театрехь

Литература

Коьрта йаззам: 1866 шо литературехь

Метрополитен

Коьрта йаззам: 1866 шо метрополитенан исторехь

ЦӀерпоштан транспорт

Коьрта йаззам: 1866 шо цӀерпоштан транспортан исторехь

Оцу шарахь бинарш

• Сунь Ятсен (1866 шеран 12 ноябрь — 1925 шеран 12 март) — Китайн революционер, Гоминьдан партин бухбиллинарг, Китаехь массарелла а лоруш волчу политиках цхьаъ.