Дуьненайукъара йукъаметтигаш — Версийн башхалла

[теллина верси][теллина верси]
Чулацам дӀабаьккхина Чулацам тӀетоьхна
Нисдарах лаьцна йаздина дац
МогӀа 111:
== Дуьненаюкъара юкъаметтигийн хӀинцалера теори ==
 
 
=== Неореализм ===
Неореализман коьрта меттигаш:
{{коьрта статья|Неореализм (политологи)|l1=неореализм}}
# Неореализм йолало хаам тӀиера, цуьнца дуьненаюкъара теори а, дуьненан политикин теори а цхьа хӀума дац. Неореализмаца, дуьненаюкъара юкъаметтигаш — уьш пачхьалкхийн юкъаметтигаш ю, ткъа [[дуьненан политика]] — пачхьалкхийн йоцу акторийн юкъаметтиг ю.
[[Неореализм (политологи)|Неореализма]]н я структуран реализман кхоллаелла ишколаш цхьанатуху [[1979 шарахь]] зорба тоьхна [[Уолтц, Кеннет Нил|Уолтц Кеннет]]ан «Дуьненаюкъара политикин теори» ц1е йолчу жайница. Кхин оцу некъан дуьненаюкъара юкъаметтигийн г1арабевлла векалш — [[Бузан, Барри|Б.Бузан]], [[Гилпин, Роберт|Р.Гилпин]], П. Кеннеди, Дж. Моделски, С. Уолт, Дж. Миршаймер, У. Томпсон, Дж. Снайдер, У. Уолфорт, Д. Сноу, К. Холсти, К. Лэйн, Р. Джервис, З. Бжезинский, Ф. Фукуяма, С. Хантингтон.
# Дуьненаюкъара юкъаметтигаш кхетайо билгалчу законашца лелаш йолу дийнна система санна. Системийн анализо бен доьллур дац дуьненаюкъара юкъаметтигийн Ӏалам.
# Неореализмо дуьненаюкъара гӀиллакхийн кхетаман центр дехьайоккху [[дуьненаюкъара система|дуьненаюкъара системин]] тӀегӀан тӀе, структурийн башхаллаш йозуш яц кегий а, юккъера а пачхьалкхийн къинхьегамах, ткъа иза яккхийчу пачхьалкхийн юкъаметтигийн жамӀ ду. Яккхийчу а, кхечу а пачхьалкхийн юкъаметтиг бирггала анархин яц, хӀунда аьлча яккхийчу пачхьалкхийн лаамах йозуш йолундела. Цул сов, Уолтца билгалдаьккхина дуьненаюкъара юкъаметтигийн структуран кхоъ коьрта принцип («структуран триада»). Уггар хьалха, пачхьалкхаш куьйгалладо дийна йисаран мотиваца. ШолгӀа, дуьненаюкъара юкъаметтигийн декъашхой пачхьалкхаш бен ца юьсу, хӀунда аьлча кхин актораш бакъонашций, Ӏедалан таронашций тӀехьа а ца кхиина я хьалха а ца бевлла яккхий пачхьалкхел. КхоалгӀа, пачхьалкхаш тайп-тайпана ю, къаьсташ ю таронашций, потенциалций<ref name="Лебедева31">{{книга|автор=Лебедева М.М.|часть=Теоретические школы в международных исследованиях. Либерализм и неолиберализм|заглавие=Мировая политика|место=М.|издательство=Аспект-Пресс|год=2003|страницы=31-32|страниц=351}}</ref>.
# Неореализм гӀерта каро а, къасто а экономикан юкъаметтигаш политиканчарех.
# Неореализмо билгалдоккху методологин къовламе гӀертар.
# Коьрта актораш — пачхьалкхаш а, церан союзаш а. Церан Ӏалашонаш — къоман хьашташ лардар, пачхьалкхан кхерамазалла, дуьненаюкъара юкъаметтигашкахь статус-кво латтаяр. Оцу Ӏалашонашка кхачаран гӀирс — ницкъ а, союзаш а.
# Дуьненаюкъара юкъаметтигаш лелоран ницкъ — дуьненаюкъара системин структурин бехкамаш морса сецорин Ӏаткъам<ref name="Цыганков126">{{книга|автор=Цыганков П. А.|часть=Глава 5. Современные школы и направления в теории между народных отношений. Спор неореализма и неолиберализма. Неореализм|заглавие=Теория международных отношений|место=М.|издательство=Гардарики|год=2003|страницы=126-132|страниц=590}}</ref>.
Неореализман а, политикан реализман а тералла:
# Реалисташ а, неореалисташ а боху, дуьненаюкъара юкъаметтигийн Ӏалам эзар шерашкахь хицалуш доцундела, бахьан дац тӀехьлонахь цара кхин амал тӀеоьцур хиларан ойла ян.
# Шинне теорино лору, либералан-идеалистийн бух тӀехь кхоьллина дуьненаюкъара система хийца гӀертарх, хьалха дуйна а эшна бу уьш<ref name="Цыганков126" />.