Ги́лбертан гӀайре́наш (инг. Gilbert Islands) — Тийна Ӏапказан Микронезера (3°17' къ.с. ш. а, 2°38' къ. ш.) малхбуза декъера гӀайренийн тоба. Йукъахь хилла ингалсан Гилбертан а, Эллисан а гӀайренаш цӀе йолчу колонин. Тахана йукъахь ю Кирибати пачхьалкхан. ГӀайренашна йукъахь 16 маржанан атолл ю. Майда 279,23 км². Бахархой 93 496 стаг (2010)[1]. Административан йукъ — Тарава гӀала.

Гилбертан гӀайренаш
инг. Gilbert Islands
Гилбертан гӀайренаш
Гилбертан гӀайренаш
Амалш
Майда279,23 км²
Бахархой93 496 стаг (2010)
Луьсталла334,84 стаг/км²
Лаьтта меттиг
0°00′ къ. ш. 173°50′ м. д.HGЯO
АкваториТийна Ӏапказ
Пачхьалкх
РегионГилбертан гӀайренаш
Кирибати
Гилбертан гӀайренаш
Гилбертан гӀайренаш
Гилбертан гӀайренаш
Викилармин логотип Медиафайлаш Викилармехь

Географи нисйе бӀаьра

Экваторан климат ю, иза йовха а, тӀуьна а, делахь а, къилба а, цкъаццӀа юккъера а гӀайренашна тӀехь йоӀалла хӀутту. Коьллийн ораматаш. Кхиадо кокосан пальмаш, хасстоьмаш, стоьмаш.

Атолл/ГӀайре/Риф ГӀайренан майда,
км²
Айма,
км²
Бахархой,
ст. (2010)
Координаташ Статус

Къилбаседа Гилберт

Макин 7,89 0,3 1798 3°23′ къ. ш. 173°00′ м. д.HGЯO Кирибати
Бутаритари 13,49 191,7 4346 3°09′ къ. ш. 172°50′ м. д.HGЯO Кирибати
Маракеи 14,13 19,6 2872 2°00′ къ. ш. 173°17′ м. д.HGЯO Кирибати
Абаианг 17,48 232,5 5502 1°50′ къ. ш. 172°57′ м. д.HGЯO Кирибати
Тарава 31,02 343,6 56 284 1°26′ къ. ш. 173°00′ м. д.HGЯO Кирибати

Юккъера Гилберт

Маиана 16,72 98,4 2027 0°55′ къ. ш. 173°00′ м. д.HGЯO Кирибати
Абемама 27,37 132,4 3213 0°24′ къ. ш. 173°50′ м. д.HGЯO Кирибати
Куриа 15,48 980 0°13′ къ. ш. 173°24′ м. д.HGЯO Кирибати
Аранука 11,61 19,4 1057 0°09′ къ. ш. 173°35′ м. д.HGЯO Кирибати
Ноноути 19,85 370,4 2683 0°40′ къ. ш. 174°20′ м. д.HGЯO Кирибати

Къилба Гилберт

Табитеуэа 37,63 365,2 4979 1°20′ къ. ш. 174°50′ м. д.HGЯO Кирибати
Беру 17,65 38,9 2099 1°20′ къ. ш. 175°59′ м. д.HGЯO Кирибати
Никунау 19,08 1907 1°21′ къ. ш. 176°28′ м. д.HGЯO Кирибати
Онотоа 15,62 54,4 1519 1°52′ къ. ш. 175°33′ м. д.HGЯO Кирибати
Тамана 4,73 951 2°30′ къ. ш. 175°58′ м. д.HGЯO Кирибати
Арораэ 9,48 1279 2°38′ къ. ш. 176°49′ м. д.HGЯO Кирибати
Гилбертан гӀайренаш 279,23 1 866,5 93 496 Кирибати

Географи нисйе бӀаьра

Примечани: Атолл Тарава екъна кхаа харжаман гуонан:

  1. Къилба Тарава йа Teinainano Urban Council (Баирикера Бонрики кхаччалц);
  2. Бетио йа Betio Town Council;
  3. Къилбаседа Тарава йа Tarawa Ieta.

Истори нисйе бӀаьра

Гилбертан гӀайренаш дӀайиллина ингалсан хӀордан эпсарша 1764 а, 1824 шерашна йукъарчу муьрехь. ЦӀе тиллина капитан Гилберт Томасан цӀарах, иза хилла оцу гӀайренаш тӀехь 1788 шарахь.

Хьажа кхин а нисйе бӀаьра

Билгалдахарш нисйе бӀаьра

  1. Kiribati Census Report 2010 Volume 1. National Statistics Office, Ministry of Finance and Economic Development, Government of Kiribati. Архивйина 2014 шеран 10 августехь