Красногвардейскан кӀошт (ГӀирма)


Красногварде́йскан кӀошт (укр. Красногвардійський район, гӀирман гIез. Qurman rayonı, Къурман районы; 1944 шо кхачале — Тельманан кӀошт[10]) — ГӀирмин кӀошт, Российн административан йекъайаларца Республика ГӀирмин дакъа; Украинин административан йекъайаларца — Автономин Республика ГӀирмин).

Росси: кӀошт / муниципалан кӀошт
Украина: кӀошт
Красногвардейскан кӀошт
укр. Красногвардійський район
гӀирман гIез. Къурман районы
Байракх[d] ХӀост[d]
Байракх[d] ХӀост[d]
45°29′41″ къ. ш. 34°17′41″ м. д.HGЯO
Пачхьалкх Росси/Украина[1]
Йукъайоду Республика ГӀирма[4]/Автономин Республика ГӀирма[5]
Цунна йукъайоду 20 йуьртан меттиг;
2 гӀтп, 81 йуьрт, 1 посёлок
Адм. центр гӀтп Красногвардейски
Ми=униципалан кхолламан корта – кӀоштан кхеташонан председатель Шантаев Роман Сергеевич[6]
Истори а, географи а
Кхоллар 1935
Латта
  • 1766 км²
Локхалла
 • Минималан 0 м
Сахьтан аса UTC+3
Бахархой
Бахархой 91 408[7] стаг (2014)
Луьсталла 51,77 стаг/км²
Къаьмнийн хӀоттам оьрсий, гӀирмин гӀезалой, украинаш
Идентификаторан терахьаш
Телефонан код +7 36556[8][9]
Официалан сайт
Красногвардейскан кӀошт картин тӀехь
Викилармин логотип Медиафайлаш Викилармехь

Лаьтта ГӀирмин бай-аренан, республикин йуккъерачу декъехь. Доккхаха долу дакъа аьхна бай-аре йу.

Административан йукъ — гӀтп Красногвардейски.

Истори нисйе бӀаьра

 
Алесандровкера Ӏийсан дог цӀе йолу католикин килс
 
КӀошта чуволлучехь болу хӀоллам

Йуьрт Кхурман-Кемельчи, лаьттина хӀинцалера гӀтп Красногвардейски махка тӀехь, хьахайо 1865 ш. «Российн империн нах беха меттигийн испискаш».

1874—1875 шш. Кхурман-Кемельчин уллехула биллина Лозово-Севастополан цӀерпоштнекъ, йина станци, цул тӀехьа йуьрт сиха кхиа йолайелла. 1860-гӀа шш. йуьрт Кхурман-Кемельчи йукъайагӀара Перекопан уездана.

1921 ш. дуьйна Кхурман-Кемельчих хилира Кхурманан кӀоштан йукъ, оцу шарахь посёлок Биюк-Онлар йукъ хилира Биюк-Онларан кӀоштан (1924 ш. иза дӀасахийцира, Йуьрт йукъйахара Сарабузан, ткъа 1926 ш. — Симферополан кӀоштана, 1930—1962 — Биюк-Онларан кӀоштан йукъ).

1941 ш. кӀоштан мохк дӀалецира немцойн эскарша. Кхузахь болх беш йара партизанийн тобанаш, къайлаха йаккъаш. 1944 ш. кӀошт мукъайаьккхира.

1961 ш. — дира Къилбаседа-ГӀирман татол.

2016 шеран 12 майхь Украинин парламенто 2014 шарахь йина ГӀирмин аннекси къобал ца йеш йолу, тӀеэцна цӀе хийцаран сацам, Красногвардейскан кӀоштах Кхурманан кӀошт аьлла, законашца декоммунизацех лаьцна, ткъа 2020 шеран 17 июлехь цунна тӀетоьхна Первомайски кӀошт, амма сацам ницкъе ца болу «ГӀирма Украинин юрисдикцин кӀела йерзалц»[11][12].

Бахархой нисйе бӀаьра

Бахархойн дукхалла
1979[13]1989[13]2001[13]2009[14]2010[14]2011[14]2012[15]
82 77589 23693 68690 77290 71190 72290 907
2013[15]2014[7]
91 12091 408

Нах беха меттигаш нисйе бӀаьра

Социалан кхачо нисйе бӀаьра

 
Ишкол Амурскехь

Красногвардейскан кӀоштахь болх беш йу 35 йукъарадешаран ишкол, говзаллин-техникин доьшийла; кӀоштан Оьздангаллин цӀе, 46 клубийн урхалла, 52 библиотека, 5 эстетикин кхиоран ишкол, БЖСИ, спортан йукъаралла; 2 дарбанан цӀа, 12 амбулатори, 49 фельдшеран-акушерийн пункт, санатори-профилактори — хӀинца Красногвардейскан регионашнайукъара бераш тӀеоьцийла. Болх беш йу 2 историкан-революцин музей, мохкбовзийта музей, 3 тӀеман сийлаллин чоь. Болх беш йу кхаа банкан филиал. КӀоштахь болх беш йу 39 динан йукъаралла. КӀоштахь кхоьллина ландшафтан заповедник.

Бевзаш болу махкахой нисйе бӀаьра

Билгалдахарш нисйе бӀаьра

  1. Данная административная единица расположена на территории Крымского полуострова, бо́льшая часть которого является объектом территориальных разногласий между Россией, контролирующей спорную территорию, и Украиной. Согласно федеративному устройству России, на спорной территории Крыма располагаются субъекты Российской ФедерацииРеспублика Крым и город федерального значения Севастополь. Согласно административному делению Украины, на спорной территории Крыма располагаются регионы Украины — Автономная Республика Крым и город со специальным статусом Севастополь.
  2. 1 2 ОКТМО. 179/2016. Крымский ФО
  3. 1 2 http://crimea.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/crimea/resources/a456ca8049401fe59133df3fbd401489/Численность+на+01-01-2019.pdf
  4. Российн юрисдикцица
  5. Украинин юрисдикцица
  6. Биография Главы района Шатаева Р.С. на портале правительства Крыма. ТӀекхочу дата: 2018 шеран 14 январь. Кху чуьра архивйина оригиналан 2018 шеран 15 январехь
  7. 1 2 Чисельність населення на 1 січня 2014 року та середня за січень-грудень 2013 року. ТӀекхочу дата: 2014 шеран 3 сентябрь. Архивйина 2014 шеран 3 сентябрехь
  8. Приказ Минкомсвязи России «О внесении изменений в Российскую систему и план нумерации, утвержденные приказом Министерства информационных технологий и связи Российской Федерации от 17.11.2006 № 142». Минкомсвязь России. ТӀекхочу дата: 2016 шеран 24 июль. Архивйина 2017 шеран 5 июлехь
  9. Новые телефонные коды городов Крыма. Крымтелеком. ТӀекхочу дата: 2016 шеран 24 июль. Кху чуьра архивйина оригиналан 2016 шеран 6 майхь
  10. Указ Президиума Верховного Совета РСФСР от 14 декабря 1944 года № 621/6 «О переименовании районов и районных центров Крымской АССР»
  11. Постанова Верховної Ради України від 12.05.2016 № 1352-VIII «Про перейменування окремих населених пунктів та районів Автономної Республіки Крим та міста Севастополя». ТӀекхочу дата: 2020 шеран 21 июль. Архивйина 2016 шеран 24 июнехь
  12. Про утворення та ліквідацію районів. ТӀекхочу дата: 2020 шеран 21 июль. Архивйина 2020 шеран 21 июлехь
  13. 1 2 3 Кількість та територіальне розміщення населення України. Дані Всеукраїнського перепису населення 2001 року про адміністративно-територіальний поділ України, чисельність, розміщення та склад населення України за статтю, групування населених пунктів, адміністративних районів, сільських рад за чисельністю населення станом на 5 грудня 2001 року. ТӀекхочу дата: 2014 шеран 17 ноябрь. Архивйина 2014 шеран 17 ноябрехь
  14. 1 2 3 Статистичний збірник "Чисельність наявного населення України на 1 січня 2011 року" . - Киів, ДКС, 2011. - 112с. ТӀекхочу дата: 2014 шеран 1 сентябрь. Архивйина 2014 шеран 1 сентябрехь
  15. 1 2 Статистичний збірник "Чисельність наявного населення України на 1 січня 2014 року". ТӀекхочу дата: 2014 шеран 1 сентябрь. Архивйина 2014 шеран 1 сентябрехь

Хьажоргаш нисйе бӀаьра