Украина[11] (укр. Україна [ukrɑˈjinɑ]) — Европин пачхьалкх йу. Малхбалехь Российца а, къилбаседехь Белоруссица а, малхбузехь Польшаца а, Словакица а, Венгрица а, къилбехь Румыница а, Молдавица а доза ду. Къилбехь Ӏаьржа а, Азован а хӀорданашца аре йолуш пачхьалкх йу иза.

Украина
Україна
Байракх ХӀост
Байракх ХӀост
Шатлакхан Илли: «Ще не вмерла України і слава, і воля»
EU-Ukraine.svg
Маьрша йаьлла терахьаш |1991 шеран 24 август (СССРх)
Официалан мотт украинийн[1][2]
Коьрта гӀала Киев
Йаккхий гӀаланаш Киев, Харьков, Одесса, Днепропетровск, Донецк, Запорожье, Львов, Кривой Рог
Урхаллин тайпа Парламентан-президентан республика (21 февраль 2014[3])
Президент
Премьер-министр
Председатель ВР
Владимир Зеленский[4]
Пачхь. дин светийн пачхьалкх
Латта
 • Шадерг 603 549[5] км² (44-гӀа дуьненахь)
 • % хина тӀехле 7
Бахархой
 • Мах хадор (2013) 45 469 800[6] стаг
 • Ларар (2001) 48 457 102 стаг
ДЧС (НЭТ)
 • Шадерг (2012) 338,334 млрд.[7] долл. (38-гӀа)
 • ХӀораннан а сина 7 421[7] долл.
ДЧС (номинал)
 • Берриг (2012) 176,310 млрд.[7] долл. (52-гӀа)
 • ХӀораннан а сина 3 867[7] долл.
АДКИ (2013) 0,740[8] (лакхара; 78-гӀа меттиг)
Бахархойн цӀерш украинаш
Ахча гривна, — (UAH, код 980)
Интернет-доменаш .ua, .укр[9]
Код ISO UA
Код МОК UKR
Телефонан код +380[10]
Сахьтан аса UTC+2
UTC+3 (аьхккийн хан)
Автомобилийн некъаш аьтту агӀора[d]
Викилармин логотип Медиафайлаш Викилармехь

Коьрта гӀала Киев ю, паччалкхан мотт украинийн бу.

Географи

Украина йу Европина малхбален агӀорахь. 48,4 миллион адам дара цигахь Ӏаш 2001 шарахь (45,4 миллион 2012 шарахь). Пачхьалкхан майда йу 603 628 км². Иза шен регионехь уггара йокха пачхьалкх йу. Дуьненахь цуьнан адамийн дукхалла 30-гӀа меттехь ю, йоккхалла 40-гӀа меттехь йу.

Регионаш

ХӀост ЦӀе ЦӀе укр. КӀошт Статусаш ерш[12]
гӀаланаш
Майда,
эзар. км²
Бахархой
берш,
01.03.2011,
эзар. адам.[13]
Центр Центр укр. Код
ISO 3166-2
  Автономин Республика ГӀирма
(Баккъалла Российн Федераци тӀехьожуш ю)
Автономна Республіка Крим
гӀирман гIез. Qırım Muhtar Cumhuriyeti, Къырым Мухтар Джумхуриети
14 11 26,200 1963,0 Симферополь[14] Сімферополь
гӀирман гIез. Aqmescit, Акъмесджит
UA-43
  Винницан область Вінницька область 27 6 26,513 1639,8 Винница Вінниця UA-05
  Волинан область Волинська область 16 4 20,143 1037,1 Луцк Луцьк UA-07
  Днепропетровскан область Дніпропетровська область 22 13 31,914 3333,4 Днепропетровск Дніпропетровськ UA-12
  Донецкан область Донецька область 18 28 26,517 4427,0 Донецк Донецьк UA-14
  Житомиран область Житомирська область 23 5 29,900 1277,9 Житомир Житомир UA-18
  Закарпатьен область Закарпатська область 13 5 12,777 1247,6 Ужгород Ужгород UA-21
  Запорожьен область Запорізька область 20 5 27,180 1799,5 Запорожье Запоріжжя UA-23
  Ивано-Франковскан область Івано-Франківська область 14 5 13,928 1379,6 Ивано-Франковск Івано-Франківськ UA-26
  Киеван область Київська область 25 13 28,131 1717,3 Киев[15] Київ UA-32
  Кировоградан область Кіровоградська область 21 4 24,588 1008,7 Кировоград Кіровоград UA-35
  Луганскан область Луганська область 18 14 26,684 2287,8 Луганск Луганськ UA-09
  Львован область Львівська область 20 9 21,833 2543,4 Львов Львів UA-46
  Николаевн область Миколаївська область 19 5 24,598 1182,1 Николаев Миколаїв UA-48
  Одессан область Одеська область 26 7 33,310 2388,0 Одесса Одеса UA-51
  Полтаван область Полтавська область 25 5 28,748 1485,8 Полтава Полтава UA-53
  Ровнан область Рівненська область 16 4 20,047 1152,7 Ровно Рівне UA-56
  Сумин область Сумська область 18 7 23,834 1159,9 Суми Суми UA-59
  Тернополан область Тернопільська область 17 1 13,823 1083,2 Тернополь Тернопіль UA-61
  Харькован область Харківська область 27 7 31,415 2752,2 Харьков Харків UA-63
  Херсонан область Херсонська область 18 3 28,461 1087,2 Херсон Херсон UA-65
  Хмельницкан область Хмельницька область 20 6 20,600 1325,9 Хмельницки Хмельницьки UA-68
  Черкассин область Черкаська область 20 6 20,900 1284,1 Черкасси Черкаси UA-71
  Черниговн область[16] Чернігівська область 22 3 31,865 1096,5 Чернигов Чернігів UA-74
  Черновцин область Чернівецька область 11 2 8,097 904,2 Черновци Чернівці UA-77
  Киев Київ 10[17] 1 0,839 2800,4 гӀала[18] UA-30
  Севастополь
(Баккъалла Российн Федераци тӀехьожуш ю)
Севастополь 4[17] 1 1,079 380,8 гӀала[18] UA-40

Билгалдахарш

  1. Оьрсийн, румынийн, (молдавийн), венгерийн цхьайолучу регионашкахь регионийн меттанийн статус йу.
  2. Конституция Украины — статья 10
  3. Верховная Рада Украины приняла закон о возвращении Конституции 2004 года
  4. Владимир Зеленский вступил в должность Президента Украины // РИА Новости
  5. ГӀирмаца
  6. бахархой Украины (1990-2013). Архивйина хьалхара хьостан чуьра 2013 шеран 15 майхь.
  7. 1 2 3 4 Международный Банк, World DataBank: World Development Indicators, версия от 27 ноября 2013 года
  8. Human Development Report 2013 (ингалс.). United Nations Development Programme (2013). Архивйина хьалхара хьостан чуьра 2013 шеран 13 августехь.
  9. BBC Ukrainian — Новости, Украина получила кириллический домен «.укр» (укр.)
  10. Country Calling Codes — Telephone Area Codes For Ukraine
  11. Карасаев А. Т., Мациев А. Г. — Русско-чеченский словарь — 1978
  12. ГӀаланаш, имеющие статус областного или республиканского (автономной республики) подчинения
  13. Госкомстат Украины. Численность наличного и постоянного населения Украины на 1 марта 2011 года
  14. Коьрта гӀала
  15. В состав области не входит
  16. Территория вокруг города Славутича является анклавом Киевской области на территории Черниговской области
  17. 1 2 ГӀалин кӀоштанаш
  18. 1 2 ГӀала, йолуш йолу леррина статус