Кузнецова, Татьяна Дмитриевна
ХӀокху йаззаман тӀе Википедин кхийолу агӀонашкахь хьажоргаш йац. |
Кузнецо́ва Татья́на Дми́триевна (1941 14 июль, Москох — 2018 28 август) — Космонавтийн кечаман центран дуьххьарлера зударийн космонавтийн тобан зерхо-космонавт.
| Кузнецова Татьяна Дмитриевна | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| оьрс. Татьяна Дмитриевна Кузнецова | ||||||||||||
 | ||||||||||||
| Пачхьалкх |
 ССРС |
|||||||||||
| Йича тиллина цӀе | Кузнецова Татьяна Дмитриевна | |||||||||||
| Говзалла | зерхо-космонавт | |||||||||||
| ТӀемалойн цӀе |
 |
|||||||||||
| Космосехь йаьккхина хан | 0 s | |||||||||||
| Йина терахь | 1941 шеран 14 июль | |||||||||||
| Йина меттиг | ||||||||||||
| Кхелхина терахь | 2018 шеран 28 август[1] (77 шо) | |||||||||||
| Кхелхина меттиг | ||||||||||||
| СовгӀаташ |
|
|||||||||||
Биографи
бӀаьра нисйан1958 шарахь чекхйаьккхира йуккъера ишкол Москохахь. 1959 шарахь, машенцайаздаран а, стенографин а курсаш чекхйаьхна, болх бира Электронан промышленностан министраллин ӀТИ-35 (Москох): стенографистка, цул тӀаьхьа комсомолан кхолламан секретарь (1960—1961), лакхара лаборантом (1961—1962)[2].
1962 шеран 10 мартехь Москохара Ждановн КӀТӀК Советийн эскаран гӀуллакхе кхайкхина, 12 мартехь йукъатоьхна космонавтийн кечаман центран 2-гӀа тобан ладогӀархо-космонавт дарже. Бира йукъаракосмосан кечам, пачхьалкхан экзаменаш дӀайеллачул тӀаьхьа (1965 шеран 11—22 январехь) 23 январехь дехьайаьккхира 2-гӀа тобан космонавт дарже. 1965 шеран майхь-ноябрехь шолгӀа экипажан шолгӀа пилотан (араволучун) кечам бира (Ж. Д. Ёркинаца цхьаьна) 10—15 де-буьйсанна космосан «Восход» кеманахь космосе баха йиллина космосе ара а бовлуш; 1966 шеран январехь-майхь кечам бира оццу балхана — 15-20 де-буьйса доккхуш йиллина космове ара а бовлуш (14 мартехь дуьйна — 1-ра тобан космонавтан даржехь) болх бан. Хьалабахар сацийра «Восход» программа дӀакъовлар бахьнехь[2].
Оцу хеннахь, 1964 шарахь дуьйна доьшуш йара ТӀеман-хӀаваан инжинерийн Н. Е. Жуковскийн цӀарах академехь инженерийн факультетехь, иза чекхйаьккхира 1969 шарахь «лётчик-космонавт-инженер» квалификацица. 1969 шеран 1 октябрехь космонавтийн зударийн тоба дӀасахецар бахьнехь, космонавтийн тобанан йукъара йаьккхира[2][3].
Эскарехь йисира: тӀ/д 44250 7 декъан инженер, тӀаккха — тӀеман векал (1970 шеран 13 июнехь дуьйна — ТӀХӀН Коьртачу штабан Заказан урхаллин ТӀеман № 4273 вакилат, 1971 шеран 9 октябрехь дуьйна — ИМБП ТӀХӀН 4-гӀа Герзийн хьаькаман урхаллин 10-гӀа ТӀеман вакилат). 1978 шарахь, зударий космосе бахийтар карладаьккхинчул тӀаьхьа, Пачхьалкхан медицинан комиссин сацамца йукъайитира башха кечамна[2].
1979 шеран 20 мартехь дуьйна гӀуллакхехь йара Космонавтийн кеаман центран 3-гӀачу урхаллехь: коьрта инженер — 4-гӀа лабораторин (радиацин кхерамазалла) лакхара Ӏилманан белхало, 1982 шеран 29 январехь дуьйна — 4-гӀа лабораторин хьаькам, 1-ра декъан коьрта зерхо-инженер; 1986 шеран 1 октябрехь дуьйна — 31-гӀа декъан 4-гӀа лабораторин хьаькам. 1991 шеран 6 апрелехь мукъайаьккхира ТӀХӀН полковник йолуш (йелла 1984 шеран 14 майхь)[2].
Доьзал
бӀаьра нисйан- Да — Кузнецов Дмитрий Филиппович (1899—1967), нана — Кузнецова Лина Никоноровна (1900—1970), хӀусамнана.
- Вежарий — Виктор (1927—1989), гӀишлошйархо; Евгений (вина 1937), фермер, пенсионер.
- Майра — Пицхелаури Ладо Владимирович (вина 1932), 2-гӀа (1962 шеран) а, 3-гӀа (1965 шеран) а ТӀХӀН космонавташ схьаэцаран декъашхо; мукъа ваьккхина, пенсионер.
Билгалдахарш
бӀаьра нисйан- ↑ https://ria.ru/society/20180829/1527464073.html
- ↑ 1 2 3 4 5 6 Космическая энциклопедия.
- ↑ Приказ Главкома ВВС № 945.
Хьажоргаш
бӀаьра нисйан- Кузнецова Татьяна Дмитриевна. Большая электронная энциклопедия ВВИА им. проф. Н. Е. Жуковского. Ассоциация выпускников и сотрудников ВВИА имени Н. Е. Жуковского. ТӀекхочу дата: 2018 шеран 29 август.
- Татьяна Дмитриевна Кузнецова. Космическая энциклопедия ASTROnote (2013 шеран 2 июнь). ТӀекхочу дата: 2018 шеран 29 август.
- Умерла космонавт-испытатель Татьяна Кузнецова. РИА Новости (2018 шеран 29 август). ТӀекхочу дата: 2018 шеран 29 август.