Куртинайтис, Римас Гинтаутович
Куртинайтис Римас Гинтаутович[1] (лит. Rimas Kurtinaitis; вина 1960 шеран 15 майхь, Каунасехь, Литвахойн ССР, ССРС) — советийн а, литвахойн а баскетболхо а, тренер а, олимпийн чемпион а, Европин чемпион а. ТӀелета турсло. Локхалла — 196 см. ССРС спортан хьакъ долу говзанча (1984).
| Куртинайтис Римас | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| лит. Rimas Kurtinaitis | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Карьера чекхйаьккхина | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Позици | Ловзар дӀахьо турсло | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Локхалла | 196 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Возалла | 94 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Гражданалла |
 Литва |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Вина терахь | 1960 шеран 15 май (64 шо) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Вина меттиг | Каунас, Литвахойн ССР, ССРС | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 Викиларми чохь медиафайлаш | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
.svg){kind=small}
Спортан карьера чекхйаккхарца, 1997 шеран 2 июнера 2001 шеран 20 август кхаччалц, хилира Литван Правительствон физикин оьздангаллин а, спортан а департаментан инарлин директор.
Карьера
бӀаьра нисйанДа — Гинтаутас, заводехь слесарь вара. Нана — Алдона, типографин белхало.
Римасан 7 шо долуш, воккхаха волу вашас Робертас вигира иза кӀоштан баскетболан секце.
Ловза волавелира 1978 шарахь Паневежисехь, 1-ра лигин «Лиеткабелис» клубехь, хӀунда аьлча каунасан «Жальгирисехь» цунна меттиг ца карийра. Кхин а йукъавахийтира ССРС жимахойн гулйина командин, цуо 1979 шарахь Бразилехь дакъа лецира хьалхарчу дуьненан къоначу баскетболхошна йукъара чемпионатехь.
80-гӀа шераш долалуш доьшуш вара Вильнюсан физикин оьздангаллин институтехь, цигара дукха хан йалале дӀаваьккхира деша ца лараварна.
Куртинайтис эскаре вигира, цуо таро йелира ригин СКА йукъахь ловза (команда ловзуш йара 1-ра лигехь), цунна йукъахь цуо лакхара жамӀаш гойтура.
Мелла а хан йаьлча цуьнан тидам бира Гомельский Александра, цуо иза дӀавигира ЦСКА йукъа, оцу командин йукъахь Куртинайтис левзира 1981—1982 шерашкахь, ССРС чемпион хилира. Оццу хенахь ловзуш вара ССРС жимахойн гулйина командехь.
Эскарера гӀуллакх чекхдаьлча, Литва йухавирзира, ловза волавелира «Жальгирис» Каунас йукъахь. Йуьхьанца командин тренеро Гарастас Владаса Куртинайтис йукъахоьцура 3-5 минотанна, амма командера накъосташа тешавора, ловзархочун дерриг дика хир ду бохуш.
Ловзарехь къаьстара генара кхоссарехь лакхара жамӀашца, агрессица, хӀора матчехь компромисс йоцуш вериг ша дӀалора цуо.
1989 шарахь Хьюстонера КъБА арахьара уик-эндехь кхо очко кхоссаран къовсамехь дакъа лаьцна дуьххьарлера европахо хилира. Амма къовсамехь гӀо гайтира ша — йерриг 9 буьрка бен чу ца кхоьссира[2].
Кхин а 1989 шарахь йолийра дозанал арахьара карьера, дӀавахара ловза Германин бундеслигин клубе Хагене. Германехь кхо шо даьккхира (1989—1992), цул тӀаьхьа, «Жальгирис» йукъахула транзитаца (1992), кхечира Испане Аргал Уэска клубе (1992—1993). Испанехь левзира шен ССРС гулйина командехь хиллачу накъостаца Тихоненко Валерийца цхьаьна.
1993 шарахь Куртинайтис левзира Австралин «Таунсвилл Санс» клубехь, цунна йукъахь экстра-классан иччархо аьлла шен йахана цӀе чӀагӀйира. 1993 шеран гурахь йуха а Испанехь — иза кхайкхира шена Мадридан БК «Реала». Паччахьан клубе Куртинайтиса даьккхира дуьззина доцу ши шо (1993—1995), цигахь шен доттагӀчуьнца Сабонис Арвидасца мехкан чемпион хилира.
«Реалал» тӀаьхьа аьттонца йухавеира «Жальгирисе» (шен хьомечу командица 1995/96 шарахь Куртинайтис Литван чемпион хилира, литвахойн лигин уггаре мехала ловзархочун цӀе йаьккхира), тӀаккха Франце кхечира. 1996/97 шеран дакъа левзира «Элан Шалон» клубехь, лакхара дивизионан дебютхо (левзира 13 матч, ловзарехь йоккхура йуккъера барам 18.0 очко, дӀалора 1.8 голан буьрка), 2-гӀа дакъа левзира 2-гӀа лигин «Анжер» клубехь[3][4].
Дерриг оцу шерашкахь (1992—1996) цаьрга терра Куртинайтис аьттонца левзира Литван гулйина командехь. Литвахойн баскетболан кхечу легендин — А. Сабонисан, Ш. Марчюленисан, В. Хомичюсан, Карнишовасан — компанехь цуо йехира шина Олимпиадийн (Барселона-92 а, Атланта-96 а) борзанан мидалш а, Афинера Европин чемпионатан (1995) «детин» мидал а. Къоман гулйина командера карьера Римаса чекхйаьккхира 1997 шарахь Европин чемпионатан харжамийн матчаш чекхйевлча.
Францехь ловзуш, Литван премьер-министро Вагнорюса куьйгаллин болх кховдийра Литван Правительствера физикин оьздангаллин а, спортан а департаментехь. Правительствон гӀант тӀехь 4 шо даьккхира (1997—2001). Ӏедале А. Бразаускасан правительство йеача, Куртинайтиса керлачу премьерца даггара къамел дира. Бразаускаса дери дира, партин луур дац министран гӀант партехь воцучуьнгахь латто. ТӀаккха Куртинайтиса дехар дира мукъа ваккха аьлла.
Цу тӀе, Куртинайтис кхин а кхуьура Литван лакхара лигехь ловза — Каунасера Атлетасехь (1997—1998) а, Летувос Ритасехь (1998—1999)[5] а.
2001 шарахь, вице-президентан статусехь, карлайаьккхира спортан карьера БК Киев йукъахь (2001—2002), цигахь ловзу тренер вара чоьхьарчу чемпионатехь а, еврокедашкахь[6] а. Оцу клубан Сийлахь президент вара цуьнан генара дуьйна вевзаш волу а, ССРС гулйина командехь цхьаьна левзина а Волков Александр, ткъа коьрта тренер болх беш вара кхин цхьаъ «дешин» сеулан командин декъахо — Миглиниекс Игорс.
Тренеран карьера йолийра 2002 шеран аьхка БК Гала (Бакох) клубехь, цуьнца цхьаьна коьрте хӀоьттира Азербайджанан гулйина командин (2002—2006) а. Гулйина командица туьйлира Исламан ловзаршкахь, цигахь ловзуш йара 19 баскетболан гулйина команда, ФИБА Кхайкхаман кад баьккхира (кегийра мехкашна йукъара дуьненан чемпионат).
Цул сов, 2005 шарахь Куртинайтиса, коьрта тренер волуш, куьйгалла дира Литван кегийрхойн гулйина командин, цара детин мидалш йехира Европин чемпионатехь Москохан областера Чехов гӀалахь; Литван гулйина коьрта командин коьрта тренеран гӀоьнча вара 2007 шарахь.
2006/07 шарахь тренер вара БК «Урал-Грейт»[7] клубан. Амма 2006/07 шеран суперлигехь «Урал-Грейта» 11-гӀа меттиг бен ца йаьккхина йисира плей-оффе ца кхочуш. Цуьнца цхьаьна командин ахчанан къоьлла хӀоьттира, инарлин спонсор воцу йисар бахьнехь. 2006 шеран декабран йуккъехь мукъаваьккхира. 2007 шеран январехь коьрте хӀоьттира БК «Сакалас»[8] клубан.
2007 шеран декабрехь Польшера «Шлёнскан» куьйгалле хӀоьттира.
2008 (декабрера)[9] — 2010 шерашкахь — Летувос Ритасан коьрта тренер. 2010 шеран 2-гӀачу декъехь — ВЭФ (Рига) клубан коьрта тренер. 2011 шеран мартера 2016 шеран март кхаччалц — БК «Химки» коьрта тренер.
2011 шеран аьхка дуьненан ветеранашна йукъара чемпионатехь Бразилехь (24.06-03.07) цунна уггаре дика европин баскетболхочун догӀу «Eduardo Awards»совгӀат делира.[10]
2021 шеран 15 январехь «Химки» йукъахь ши шо даьккхинчул тӀаьхьа, коьрта тренеран даржера дӀаваьккхира командин жамӀаш дика ца хиларна.
Кхиамаш
бӀаьра нисйан- Олимпий чемпион 1988
- Европин чемпион 1985. ЕЧ-1995 детин совгӀатхо. ЕЧ-1989 борзанан совгӀатхо
- 1986 шеран ДЧ детин совгӀатхо
- 1986 шеран Континенташна йукъара кад баьккхинарг
- ССРС доьдоьзза чемпион 1982 (ЦСКА), 1985—1987 («Жальгирис» Каунас); детин совгӀатхор 1983, 1984, 1988, 1989 («Жальгирис» Каунас)
- Испанин чемпион 1995
- ВТБ Йукъара лигин чемпион: 2011.
- Европин кад баьккхинарг: 2009, 2012, 2015.
СовгӀаташ
бӀаьра нисйан- «Къинхьегаман Сийлаллин» мидал (1985)
- Литвахойн Сийлахь элин Гядиминасан эпсаран жӀаран орденан кавалер (1995)
- Литвахойн Сийлахь элин Гядиминасан йоккха жӀаран орден командор (1996)
- Российн Федерацин Президентан Баркалалла (2006 шеран 21 декабрехь) — Спортан областехь пачхьалкхашна йукъахь цхьаьнагӀуллакдар кхиорна а, доттагӀаллин йукъаметтигаш чӀагӀйарна а[11]
- «Литван гӀуллакхаш дарна» орденан йоккха жӀаран командор (2007)
Доьзал
бӀаьра нисйанЗуда — Рута. КӀант — Гедрюс, баскетболхо. ЙоӀ — Лаура, юрист.
Билгалдахарш
бӀаьра нисйан- ↑ Куртинайтис Римас Гинтаутович. Спортивная Россия. ТӀекхочу дата: 2020 шеран 31 май.
- ↑ Римас Куртинайтис: «Как только оказался в США, по телевидению постоянно говорили, что приехал русский, он вам сейчас покажет»
- ↑ ТЕПЕРЬ Я — ИГРАЮЩИЙ МИНИСТР
- ↑ КУРТИНАЙТИС ВЕРНУЛСЯ ВО ФРАНЦИЮ
- ↑ КУРТИНАЙТИС НЕ УХОДИТ ИЗ БАСКЕТБОЛА, НО И НЕ БУДЕТ ИГРАТЬ В ЭТОМ СЕЗОНЕ
- ↑ Куртинайтис и Волков снова вышли на площадку
- ↑ Новый главный тренер БК «Урал-Грейт»
- ↑ Новый главный тренер БК «Сакалас»
- ↑ Новый главный тренер «Летувос Ритас»
- ↑ Eduardo Awards 2011, Natal, Brazil (ингалс.)(ТӀе цакхочу хьажорг)
- ↑ Распоряжение Президента Российской Федерации от 21 декабря 2006 года № 642-рп «О поощрении»
