ХӀокху агӀонан йац хьаьжжина версеш, хила мега, цуьна дикаллин мах ца хоттийна болучу барамца.

Лютераналла-керстанан болам бу[1]. Керста динехь ширачу протестантийн боламах цхьаъ ду.

Лютераналла
Luthertum
Диллинарг Мартин Лютер
Кхоьллина де 1517 шеран 31 октябрь

Лютераналлица доьзна ду протестанталла боху дош, хӀунда аьлча Лютеранаш Шпайер шахьрехь дуьхьало йинчул тӀаьхьа царах протестанташ олура. Кхолладелла XVI-чу оьмарехь Германехь хиллачу рефорацин боламехь, юха скандинавин мехкашкахь килсаш пачхьалкхан кепе дерзарца.

Лютеранан килсан бухенгара принципаш хӀоттина цхьана агӀор Мартин Лютерс а, цуьнан мурдаш а Руман-Католикийн килсан зуламийн дуьхьал бинчу тӀамехь а, иштта радикалан кепе йирзинчу протестантийн боламаш а (анабаптизм а, кальвинизм а, цвинглиансталла а)- кхечу агӀор.

Дуьххьара «лютеранаш» билгало юкъаяккхна Иоганн Экко 1520-чу шарахь, Лютеран а, цуьнан агӀончийн къовсаме ваьлчу хенахь. Цхьабакъ ду, хьалхарчу муьрехь и билгалдар лютеранаш осалбаха лелош дара. Амма хан-зама яьлча дешан керла, вон доцуш маьӀна хилира. Лютерас къобал ца йора и цӀе, цуьнан Бартхиларан жайнехь и дош лелош дац.

XVII-чу оьмарех и билгало массара а тӀеэцна яцара, масала динан Ӏилманхо хил волу Филипп Николаи цец волура немцойн протестантшах «лютеранаш» аьлча[2].

Ткъе итт шеран тӀом дӀабаьлчул тӀаьхьа наха шуьйра пайда эца болабелла цу дешнан. ХӀeттe a, гӀоле а, нийса а ду «инжилан керсталла» я «инжилан керстанаш» алар.

Билгалдахарш

бӀаьра нисйан
  1. Митрохин Л. Н. Лютеранство // Новая философская энциклопедия / Ин-т философии РАН; Нац. обществ.-науч. фонд; Предс. научно-ред. совета В. С. Стёпин, заместители предс.: А. А. Гусейнов, Г. Ю. Семигин, уч. секр. А. П. Огурцов. — 2-е изд., испр. и допол. — М.: Мысль, 2010. — ISBN 978-5-244-01115-9.
  2. Герман Зассе, «На том стоим», Фонд Лютеранское наследие, Duncanville, США, 2000, ISBN 1-58712-015-1