Петрополисан барт
Петрополисан барт — 1903 шеран 17 ноябрехь Петрополисехь бина дозанаш къасторан Боливин а, Бразилин а юкъахь барт бу. Сацийна Амазонера тӀеман дов а, дӀаелира къобалъянза йолу Республика Акри а.
Республика Акри кхайкхийнера дуьххьара 1899 шеран 1 майхь Родригес де Ариас Луис Гальвеса. Цуьнан мехкан юкъахь дара Боливин а, Перун а дакъош, амма бехаш бара беккъа Бразилера каучук гулъешберш. Цунна дуьхьала, оцу регионан тергоян Ӏалашо йолуш Боливис юьллу Акрехь Пуэрто-Алонсо гӀала (хӀинца — Порту-Акри). 1901 шарахь Боливис юхку Акрин концесси америкин инвесторшна (The Bolivian Syndicate of New York), цара аьтту бира каучук кхио иза гӀараяьлла йолучу хенахь. Америкахоша кхин а бара мукъабаьхна налогех. Бухара каучук лахьош болу бразилхошна хийтира шеш охьатовӀийна бакъонашкахь, гӀевттира бразилин эпсар Пласидо де Кастро Жозе куьйгаллехь волуш. И къовсам бахьнехь юхакхайкхийна, дӀахӀоттийра маьрша Республика Акри.
Акрис маршо кхайкхийча Боливис а, Бразилис а барт бира мехкаш хуьйцуш. Бразилин дехьаелира регион, хӀинца цуьнан штат Акри йолу. Боливина дӀабелира 3000 км² шен Рио-Мадейра а, Рио-Абунья хиш йукъара мохк. Петрополисера бартаца Боливин 2 миллион фунт стерлинг дала а дийзира, Бразилин дозанера Гуажара-Мирин гӀалара Боливин Риберальта гӀала кхаччалц цӀерпоштнекъ била а бийзира. ТӀаккха а и некъ билланза бисира. Оцу барт юкъатоьхнера могӀа, бразилин-перун дозанера къийсамаш берзор бу аьлла. 1909 шарахь, Аргентинин юкъалонца оцу пачхьалкхашна юкъахь Рио-де-Жанейрохь дийцарш хилира, Петрополисан бартаца, Перун белла 39.000 км² бразилин мохк. Америкин синдикатан меттахӀоттийна 110 эзар фунт стерлинг.
Хьажоргаш
бӀаьра нисйан- s:pt:Tratado de Petrópolis Полный текст Петрополисского соглашения (порт.)