Саканделидзе, Зураб Александрович

ХӀокху версин 1 хийцам талла безаш бу. ЧӀагӀйелла верси теллина (2022, 5 сентябрь).

Саканделидзе Зураб Александрович (гуьрж. ზურაბ ალექსანდრეს ძე საკანდელიძე; 1945 шеран 9 августехь, Кутаисехь2004 шеран 25 январехь, Тиблисехь) — советийн гуьржийн баскетболхо. ССРС спортан хьакъ долу говзанча (1967). Локхалла — 186 см. ТӀелета турсло.

Саканделидзе Зураб Александрович
гуьрж. ზურაბ ალექსანდრეს ძე საკანდელიძე
Позици ТӀелета турсло
Локхалла 186 см[1][2]
Возалла 81 кг
Гражданалла  ССРС
 Гуьржийчоь
Вина терахь 1945 шеран 9 август({{padleft:1945|4|0}}-{{padleft:8|2|0}}-{{padleft:9|2|0}})
Вина меттиг Кутаиси, Гуьржийн ССР
Кхелхина терахь: 2004 шеран 25 январь({{padleft:2004|4|0}}-{{padleft:1|2|0}}-{{padleft:25|2|0}}) (58 шо)
Кхелхина меттиг Тиблиси, Гуьржийчоь

Командаш
Ӏамийна командаш
Мидалш
Олимпийн ловзарш
Борза Мехико 1968 баскетбол
Деши Мюнхен 1972 баскетбол
Дуьненан чемпионаташ
Деши Уругвай 1967
Борза Югослави 1970
Европин чемпионаташ
Деши ССРС 1965
Деши Финлянди 1967
Деши Итали 1969
Деши Германи 1971
Борза Испани 1973
Пачхьалкхан а, ведомствийн а совгӀаташ
Сийн орденан кавалер (Гуьржийчоь) Горгасал Вахтанган 2 тӀегӀанан орден Орден «Сийлаллин Билгало»
«Къинхьегаман Силаллийн» мидал
«Къинхьегаман Силаллийн» мидал
ССРС Спортан хьакъ долу говзанча

Олимпийн чемпион (1972). Олимпийн ловзарийн борзанан совгӀатхо (1968).

Чекхйаьккхина Гуьржийн политехникин институтан химин факультет (1975), инженер-технолог. ССКП декъахо 1972 шарахь дуьйна.

Вина 1945 шеран 9 августехь Кутаисехь.

Баскетболех ловза волавелира ССРС хьакъ долу тренеран Тортладзе Суликон спортишколехь, цига Зураб валийра цуьнан воккхаха волу вашас Анзора[3]. 15 шо долуш Зураб кхелхира Тиблиси. Ишкол чекхйаьккхича деша хӀоьттира Гуьржийн политехникин институтан химин-технологин факультете, цуьнца цхьаьна левзира БК «Динамо» (Тиблиси) йукъахь, оцу хенахь тренер вара Отар Коркия.

1964 шарахь къона тӀелета турсло кхайкхира ССРС жимахойн гулйина команде, цунна йукъахь, йуккъера барам ловзарехь 7,2 очко йоккхуш, цуо йаьккхира шен дуьххьарлера дешин мидал Европин жимахойн чемпионатехь Неаполехь (Итали). 1965 шарахь ловзуш вара ССРС къоман гулйина командехь Европин чемпионатехь, цу тӀе стартан пхеанна йукъахь. Турниран жамӀашца Европин чемпион хилира.

Оццу 1965 шарахь тиблисин «Динамоца» цхьаьна Саканделидзех ССРС чемпионатан борзанан совгӀатхо хилира, ткъа ССРС гулйина командехь — Дерригдуьненан Универсиадин детин совгӀатхо. Оцу шеран жамӀашца Саканделидзе йукъатуьйхира ССРС 25 уггаре дика баскетболхойн испискин, иза кхоалгӀа вара — С. Белов а, А. Травин а дӀаваьлча.

1967 шарахь хилира дуьненан чемпион, чемпионатан уггаре дика турсло лерира. Шеран жамӀаца лерира Гуьржийн ССР уггаре дика спортхо.

1968 шарахь ССРС чемпион хилира, Олимпийн ловзарийн борзанан совгӀатхо хилира. 1969 шарахь ССРС гулйина командехь кхузлагӀа Европин чемпион хилира, тиблисин «Динамоца» туьйлира ССРС Кедехь, ССРС чемпионатан детин совгӀатхо хилира, кхин а ФИБА Кедийн Кедан финалан декъахо хилира.

1972 шарахь хилира олимпийн чемпион.

Ловзархочун карьера чекхйаьккхира 1973 шарахь, болх бира шен говзаллица кхачанан промышленностехь.

1979—1983 шерашкахь — Тиблисин божарийн «Динамо» командин лакхара тренер, амма бакхий кхиамаш ца бира.

Сихха йухавеира шен говзаллийца болчу балха. 1995 шарахь куьйгалла деш вара Тиблисера чайн фабрикехь, цуьнан долахо иза ша вара.

Зуда йалийна вара, зуда Мацаца, йоӀ Кэто, кӀант.

ЦӀеххьана кӀант велча сецира кхуьу доӀхан цамгарна дарба лелочуьра. Велла 2004 шеран 25 январехь Абашидзен урамера тиблисера шен цӀа чохь.

ДӀавоьллина Тиблисин Верийн кешнашкахь кӀантана йуххехь[4].

Цуьнан уггаре дика доттагӀ а, цхьаьна командехь левзина волу Михаил Коркия 13 де бен сов ца вехира шен накъостал.

2006 шарахь дуьйна Гуьржийчохь хӀора шарахь дӀахьо Саканделидзе Зурабан — Коркия Михаилан мемориал.

Кинохь денвар

бӀаьра нисйан

«Хьала эхар» фильмехь (2017, реж. А. Мегердичев), ССРС командин 1972 шеран Мюнхенера Олимпийн ловзаршкахь баьккхина толаман лерина, Саканделидзе Зураба роль ловзийра Микава Ираклис.

Литература

бӀаьра нисйан
  • 100 лет российского баскетбола: история, события, люди: справочник / Автор-составитель В. Б. Квасков. — М.: Советский спорт. — 274 с.: илл. ISBN 5-9718-0175-9
  • Саканделидзе Зураб Александрович // Олимпийская энциклопедия / Павлов С. П.. — М.: Советская энциклопедия, 1980. — 415 с.

Хьажоргаш

бӀаьра нисйан

Билгалдахарш

бӀаьра нисйан