Википеди

Темирканов, Юрий Хатуевич



Темирка́нов Ю́рий Хату́евич (гӀебарт.-чергаз. Темыркъан Хьэту и къуэ Юрий; вина 1938 10 декабрь, Нальчик, ССРС) — советийн а, российн а дирижёр, хьехархо, йукъараллин гӀуллакххо, ССРС халкъан артист (1981), шина ССРС пачхьалкхан совгӀатан (1976, 1985) а, РСФСР пачхьалкхан М. И. Глинкин цӀарах совгӀатан (1971) а, шина РФ пачхьалкхан совгӀатан (1999, 2017) а лауреат. Ленинан орденан (1983) кавалер а, «Даймехкан гӀуллакхаш дарна» орденан вуьззина кавалер.

Темирканов Юрий
Темыркъан Юрий
Коьрта хаам
Йуьззина цӀе Темирканов Юрий Хатуевич
Вина терахь 1938 шеран 10 декабрь({{padleft:1938|4|0}}-{{padleft:12|2|0}}-{{padleft:10|2|0}})[1][2][…]
Вина меттиг Нальчик,
ГӀебартойн-Балкхаройн АССР, РСФСР, ССРС
Кхелхина терахь 2023 шеран 2 ноябрь({{padleft:2023|4|0}}-{{padleft:11|2|0}}-{{padleft:2|2|0}})[3][4] (84 шо)
Кхелхина меттиг
Пачхьалкх  ССРС →  Росси
Говзаллаш дирижёр, хьехархо, операн режиссёр
Пондарш Ӏад-пондар, Альт
Коллективаш Российн хьакъ долу коллектив Петарбухан академин симфонин оркестр, Мариински театр
Лейблаш Sony BMG, Мелоди
СовгӀаташ
«Даймехкана динчу гӀуллакхашна» 4 тӀегӀанера орден
Ленинан Орден — 1983
Италин Седан орденан командор Схьакхета мелхан орден 3 класса
ССРС Халкъан артист— 1981 РСФСР Халкъан артист — 1976 РСФСР Хьакъдолу артист — 1971 ССРС Пачхьалкхан совгӀат — 1976 ССРС Пачхьалкхан совгӀат — 1985
РФ Пачхьалкхан совгӀат — 1998 Российн Федерацин Пачхьалкхан совгӀат — 2017 Российн Федерацин Президентан совгӀат — 2003
Викилармин логотип Викиларми чохь медиафайлаш

Биографи

бӀаьра нисйан
 
Темирканов Юрий а, Путин Владимир а дирижеран 75 шо кхачарна лерина гала-концертехь. 2013 шеран 14 декабрехь

Вина 1938 шеран 10 декабрехь Нальчикехь (кхечу хьосташца — ГӀебартойн-Балкхаройн АССР Черекан кӀоштан Зарагиж эвлахь[5]).

Музыка Ӏамон волавелла 9 шо долуш. Ленинграде кхелхинчул тӀаьхьа, 1953 - 1957 шерашкахь дийшира Ленинградан Н. А. Римскийн-Корсаковн цӀарах консерваторин Йуккъера башха музыкин ишколехь Ӏад-пондар а, альт а классехь, цул тӀаьхьа чекхйаьккхира Ленинградан консерватори альт классехь (1957—1962), 1962 - 1968 шерашкахь — И. А. Мусинан цӀарах операн-симфонин классехь дирижировкан консерваторин дирижёран факультетан студент а, аспирант а.

1965 шарахь дебют хилира Ленинградан оперин а, балетан а жимачу театрехь (хӀинца Михайловски театр) Верди Джузеппен «Травиата» оперица, куьйгалла дира консерваторера оперин студин спектаклашна. Шо даьллачул тӀаьхьа толам баьккхира Москохан II Йерригсоюзан дирижёрийн къовсамехь. К. Кондрашинца, Д. Ойстрахца, Москохан филармонин оркестрца вахара гастролан туре Европехула а, АЦШ а.

1966 - 1972 шераш — Ленинградан академин оперин а, балетан а Жима театран дирижёр.

1967 шарахь дебют хилира Ленинградан филармонин симфонин оркестр. Е. А. Мравинскийн лаамца хилира коллективан дирижёр-ассистент, ткъа 1968 шарахь коьрте хӀоьттира.

1976 - 1988 шерашкахь ― Ленинградан С. Кировн цӀарах оперин а, балетан а театран исбаьхьаллин куьйгалхо а, коьрта дирижёр а (хӀинца Мариински театр).

Фильмографи

бӀаьра нисйан
Ролаш
  • 1972 — КӀиран дийнан музыкант — дирижёр
  • 1982 — Сов билет — дирижёр
Фильмашкахь дакъалацар
  • 1974 — Дирижировка йеш ву Юрий Темирканов (документалан)
  • 1978 — Ленинград (документалан)
  • 1980 — Петров Андрей: «Оьша дика мелоди» (документалан)
  • 1981 — Сан ГӀебартойн-Балкхаройчоь (документалан)
  • 1983 — ХӀора буса диллинчу сахьтехь… (документалан)
  • 1989 — МусоргскийгӀеран тайрана модест (документалан)
  • 1989 — Пачхьалкхо лардеш ду (документалан)
  • 2008 — Говза халбатхо. Шварцан гуттаренна музыка (документалан)
  • 2008 — Светланов Евгений. Дагалецамаш… (документалан)
  • 2011 — Миронов Андрей. Хьовсийша, со ловзу… (документалан)
  • 2011 — ХӀаъ, со паччахь-аьзни ю! Миронова Мария (документалан)
  • 2011 — Со кхоьра, со ца везарна. Миронов Андрей (документалан)
  • 2013 — Темирканов Юрий. Браво, маэстро! (документалан)

Билгалдахарш

бӀаьра нисйан
  1. ↑ Deutsche Nationalbibliothek Общий нормативный контроль (GND) (нем.) — 2012—2016.
  2. ↑ Yuri Temirkanov // SNAC (инг.) — 2010.
  3. ↑ Умер худрук Петербургской академической филармонии Темирканов
  4. ↑ Умер худрук Санкт-Петербургской филармонии Юрий Темирканов
  5. ↑ Журнал «Мужской характер». ТӀекхочу дата: 2013 шеран 18 январь. Кху чуьра архивйина оригиналан 2016 шеран 8 ноябрехь Архивйина 2016-11-08 — Wayback Machine

Литература

бӀаьра нисйан
  • Козлов В. Ю. Темирканов. Творческий портрет. — М., 1988.
  • Ю. Темирканов: Штрихи к портрету. СПб., 1998.
  • Хагарова Д. "Юрий Темирканов. Монолог". — СПб.: ИТД «Скифия», 2014.

Хьажоргаш

бӀаьра нисйан
Хьост — «https://ce.wikipedia.org/w/index.php?title=Темирканов,_Юрий_Хатуевич&oldid=10149190»