Нохчийчоьха а, еррига Къилбаседа Кавказехь а, ишта маьлхан сахьт кхи хаадела дац. ХӀимар маьлхан сахьт тахана юртан маьждиг долчехь ду. Иза дина дукха шира заманахь, цу хенахь маса даьла хаа кхи гӀирс ца хила[1]. Схьахетарехь юртан гондахь бехаш болу нохчийн яртар (Шара, ЦӀеси, Кири) наха пайда оьцуш хила хӀокху сахьтехь.

Архетектурни памятник
ХӀимaр маьлхан сахьт
Сурт
42°39′12″ къ. ш. 45°51′09″ м. д.HGЯO
Пачхьалкх  Росси
Регион Нохчийчоь
КӀошт Шаройн
Йуьртан меттиг ХӀима
Картин тӀехь
ХӀимaр маьлхан сахьт картан тӀехь
ХӀимaр маьлхан сахьт
ХӀимaр маьлхан сахьт картан тӀехь
ХӀимaр маьлхан сахьт

Маьлхан сахьт бокха гуо юкъахь богӀам бу, цуна гондахь 12 бокха тӀулг бу[2]. Цу богӀам тӀера гӀутуш долу ӀиндагӀо гойту маса сахьт даьла.

ХӀима нисйе бӀаьра

ХӀимой эвла йолу дукха зама йу. Цигар бӀовнаш а, гӀаланаш а йолу 800 шо ду. Ама цу юртахь карийна йолу архиологически хьумнаш гойту юртан мел къезга 2500-3000 шо хиларна[3].

Тахана нисйе бӀаьра

 
ХӀимой маьлха сахьт тахана.

Тахана и маьлха сахьта юрта юкъахь ду, рузбан маьждиг долучехь. Цуна гондахь керта йина. Юртахь тӀекхача хьала дац цун, нийса меттехь ду иза.

Сурташ нисйе бӀаьра

 
ХӀимой юртар маьлха сахьт.

Билгалдахарш нисйе бӀаьра

  1. http://abrek.org/494-10-13-vv-chechenskiy-stounhendzh.html Архивйина 2022-12-15 — Wayback Machine
  2. http://www.checheninfo.ru/19756-10-13-vv-chechenskiy-stounhendzh.html
  3. В. Б. Виноградов, В. И. Марковин Археологические памятники Чечено-Ингушской АССР. Соьлжа-ГӀала 1966 шо. 166 агӀо.