Меркурий
Мерку́рий — Маьлхан системехь Маьлхан массарелла уллера планета. Цо Маьлхан гонах го боккху 88 Дуьненан дийнахь-бусехь. Меркурийн тӀехь цхьана ден-буьйсан йохалла ю Дуьненан тӀехь 176 дей-буьсий санна[3][12]. Шира Римехь оцу планетан цӀе тиллира шайн махлелоран делан сий деш.
Астр. символ: .
Меркурий ![]() | ||||
---|---|---|---|---|
![]() Меркурий («Мессенджерc» даьккхина сурт). Лахахь аьтту агӀор гуш ю Толстойн цIе йолу кратер. | ||||
![]() Меркурий ша ма йоллу басехь («Маринер-10» даьккхина сурт) | ||||
Орбитан характеристикаш | ||||
Перигелий |
46 001 210 км 0,30749909 а. б.[1] |
|||
Афелий |
69 816 900 км 0,46669733 а. б.[1] |
|||
Эксцентриситет орбиташ (e) | 0,20563069[1] | |||
Сидеран мур тӀедерзор | 87,969 де[1] | |||
Синодан мур тӀедерзор | 115,88 де[1] | |||
Орбитан чехкалла (v) | 47,87 км/с[1] | |||
Бккъера аномали (Mo) | 174,795884° | |||
Орбитан охьане (i) |
7,00° эклиптикин экъан хьаьжча |
|||
Гоьдолу шадан дохалла (Ω) | 48,33167°[1] | |||
Перицентран аргумент (ω) | 29,124279° | |||
Спутникаш | 0 | |||
Физикин характеристикаш-ref | ||||
Экваторан радиус | 2439,7 км[1] | |||
Полюсан радиус | 2439,7 км[1] | |||
Юккъера радиус | 2439,7 ± 1,0 км (Дьуненан радиусан 0,3829 дакъа)[1] | |||
Боккхачу гонан йохалла | 15 329,1 км | |||
ТӀехулан майда (S) |
7,48×107 км² Дуьненан майдан 0,147 дакъа |
|||
Чухоам (V) |
6,083×1010 км³ |
|||
Йозалла (m) |
3,33022×1023 кг |
|||
Юккъера дуькъалла (ρ) |
5,427 г/см³ |
|||
паргӀата охьакхетаран сихдалар на экваторе (g) |
3,7 м/с² 0,377 g[1] |
|||
ШолгӀа космосан чехкалла (v2) | 4,25 км/с | |||
Экватаран хьийзаран чехкалла | 10,892 км/ч (3,026 м/с) (экваторехь) | |||
Хьийзаран мур (T) | 58,646 де (1407,5 сахьт)[1] | |||
Семан охьатаӀар | 2,11′ ± 0,1′[5] | |||
нийса тӀеялар къилбседа полюса (α) |
18 сахьт 44 мин 2 с 281,01°[1] |
|||
Легар къилбседа полюса (δ) | 61,45°[6] | |||
Альбедо |
0,142 (Бонд)[1][7] 0,068 (геометрическое)[1][7] |
|||
Гушйолу седан йокхалла | от −2,6m[8] до 5,7m[6][9] | |||
Сонан диаметр | 4.5" – 13"[6] | |||
Температура | ||||
|
||||
0°N, 0°W[10] |
|
|||
85°N, 0°W[10] |
|
|||
Атмосфера[6] | ||||
Атмосферан таӀам | ~10−15 бар[1] | |||
ХӀоттам: 42,0 % кислород 29,0 % натрий |
Билгалдахарш Нисйе
- ↑ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 David R. Williams. Mercury Fact Sheet (ингалс.). NASA (30 ноября 2007). Архивйина хьалхара хьостан чуьра 2012 шеран 22 майхь. Теллина 12 февраля 2009.
- ↑ The MeanPlane (Invariable plane) of the Solar System passing through the barycenter (2009, 3 апрель). Архивйина хьалхара хьостан чуьра 2013 шеран 20 январехь. Теллина 2009 шеран 3 апрелехь.
- ↑ 1 2 Цитатийн гӀалат:
<ref>
тег нийса йац; кхуЯзев
тIетовжаран йоза йаздина дац - ↑ 1 2 Проект «Исследование Солнечной системы», Меркурий
- ↑ Margot, L.J.; Peale, S. J.; Jurgens, R. F.; Slade, M. A.; Holin, I. V. (2007). «Large Longitude Libration of Mercury Reveals a Molten Core». Science 316 (5825): 710–714. DOI:10.1126/science.1140514. PMID 17478713. .
- ↑ 1 2 3 4 Цитатийн гӀалат:
<ref>
тег нийса йац; кхуnssdcMercury
тIетовжаран йоза йаздина дац - ↑ 1 2 Mallama, A.; Wang, D.; Howard, R.A. (2002). «Photometry of Mercury from SOHO/LASCO and Earth». Icarus 155 (2): 253–264. DOI:10.1006/icar.2001.6723. .
- ↑ Mallama, A. (2011). «Planetary magnitudes». Sky and Telescope 121(1): 51–56.
- ↑ Espenak, Fred Twelve Year Planetary Ephemeris: 1995–2006. NASA Reference Publication 1349. NASA (July 25, 1996). Архивйина хьалхара хьостан чуьра 2012 шеран 16 октябрехь. Теллина 2008 шеран 23 майхь.
- ↑ 1 2 (19 February 1999) «Near-Surface Temperatures on Mercury and the Moon and the Stability of Polar Ice Deposits». Icarus 141: 179–193. DOI:10.1006/icar.1999.6175. . Figure 3 with the "TWO model"; Figure 5 for pole.
- ↑ ESA Science & Technology: Background Science (ингалс.). Европейское космическое агентство. Архивйина хьалхара хьостан чуьра 2012 шеран 22 майхь. Теллина 2009 шеран 20 мартехь.
- ↑ Цитатийн гӀалат:
<ref>
тег нийса йац; кхуstrom
тIетовжаран йоза йаздина дац
Литература Нисйе
- Гребеников Е. А., Рябов Ю. А. Поиски и открытия планет. — М.: Наука, 1975. — 216 с. — 65 000 экз.
- Ксанфомалити Л. В. Неизвестный Меркурий // В мире науки. — 2008. — № 2.
- Маров М. Я. Планеты Солнечной системы. — 2-е изд. — М.: Наука, 1986. — 320 с.
- Солнечная система / Ред.-сост. В. Г. Сурдин. — М.: Физматлит, 2008. — 400 с. — ISBN 978-5-9221-0989-5.
Хьажорга Нисйе
- Тайны и загадки Меркурия Архивйина 2012-10-22 — Wayback Machine
- Г. Бебра. И дольше года длится день // Научно-популярная статья в журнале «Вокруг света»
- Сайт о миссии MESSENGER(ингалс.)
- Фотографии Меркурия, сделанные «Мессенджером» Архивйина 2008-12-01 — Wayback Machine(ингалс.)
- Раздел о миссии BepiColombo Архивйина 2011-02-09 — Wayback Machine(ингалс.) на сайте JAXA
- Астрономы обнаружили у Меркурия расплавленное ядро
- А. Левин. Железная планета. Популярная механика № 7, 2008
- Самый близкий. Лента.ру, 5 октября 2009, фотографии Меркурия, сделанные «Мессенджером».
- Опубликованы новые снимки Меркурия. Лента.ру, 4 ноября 2009, о сближении в ночь с 29 на 30 сентября 2009 года «Мессенджера» и Меркурия.
- Mercury: Facts & Figures Архивйина 2014-04-08 — Wayback Machine. NASA. — Сводные физические характеристики планеты.
- Космический зонд впервые в истории вышел на орбиту Меркурия