Пачхьалкхан думин председатель

Российн Федерацин Федералан гуламан Пачхьалкхан думин председатель — Российн Федерацин пачхьалкхан даржех лакхарчех цхьаъ .

Российн Федерацин Федералан гуламан Пачхьалкхан думин председатель

Дарже, Российн конституцин 101-гӀа йаззамца а, Пачхьалкхан думин регламентца а, хоржу депутаташна йукъара бюллетенашца кандидаташна йукъахь къайлаха кхажтасарца, уьш йукъататта бакъо йу Пачхьалкхан думин фракцеш; Думин сацам бан тарло кхаж биллина тасарехь.

Председателан йуьззина бакъонаш а, декхарш а дийцина ду регламентан 11-гӀа йаззамехь; коьрта декхар — палатин хишарш дӀакхехьар.

РФ ФГ Пачхьалкхан думин председателан йьуьззина бакъонаш

Пачхьалкхан думин «Регламентан» 11 йаззамца председателан йу лахара бакъонаш (йацйина):

• палатин хийшарш дӀахьо;

• палатин чоьхьара низаман белхаш леладо;

• Пачхьалкхан думин кхеташонан болх дӀабохийта;

• Думин аппаратан гӀуллакхан йукъара куьйгалла до, дарже хӀотта а во, даржера мукъа а воккху цуьнан куьйгалхо (Думин Кхеташонан пурбанца а, регламентан комитето кховдорца а), куьйгалхочун хьалхара гӀовс а, гӀовсаш а (куьйгалхочо кховдорца), ткъа кхин а сацам бо аппаратан куьйгалхочун хьалхара гӀовсанна цхьацца бакъонаш йаларехь;

• Пачхьалкхан думин бюджетан смета чӀагӀйо;

• Пачхьалкхан думин векал хуьлу РФ президентаца, Федерацин Кхеташонца, Российн Федерацин правительствоца, Российн Федерацин субъекташца, Конституцин а, РФ Лакхара а суьдашца, Российн Федерацин инарлин прокурорца, Российн Федерацин центран харжаман комиссица, РФ Центран банкца, Российн Федерацин адамийн бакъонийн векалца, РФ чоьтан палатица, йукъараллин цхьаьнакхетаршца, кхечу кхолламашца а, даржашкара хьаькмашца а, ткъа кхин а кхечу пачхьалкхийн парламенташца а, лакхарчу хьаькмашца а, дуьненайукъара кхолламашца йолчу йукъаметтигашкахь;

• РФ субъектийн пачхьалкхан Ӏедалан меженашна а, федералан центран а йукъахь барт боцург а, РФ субъектийн пачхьалкхан Ӏедалан меженашна йукъахь барт боцург а РФ Президентаца барт баран процедурашкахь дакъалоцу;
• Думе оьху законан проекташ а, царна тӀейеина материалаш а хьажайо Пачхьалкхан думин комитеташка, фракцешка; бакъокхолларан Ӏилманан кхеташонна тӀедуьллу законашна экспертиза йар; РФ йукъараллин палатин профилан комитете хьажадо законан проектан экспертизан жамӀ;
• Федерацин Кхеташоне къасто хьажадо Пачхьалкхан думо къобалдина Российн Федерацин законийн проекташ; Конституцин 105 йаззамца (5-гӀа дакъа) (Федерацин Кхеташоно къобалданза) РФ Президенте хьажадо Думо тӀеэцна федералан законаш;
• Пачхьалкхан думин профилан комитете къасто хьажайо Думин сацаман проект а, цуьнца йолу материалаш а сацаман проект кеччо хан хӀотторхьама;
• Пачхьалкхан думин сацаман куьг йаздо;
• Пачхьалкхан думе йогӀу бюджетан а, налогийн а комитете къасто хьажайо Пачхьалкхан думе йеина РФ бюджетан, налогийн, таможнин-тарифан политикин проектийн коьрта агӀонаш а, РФ бехачу муьран бюджетан прогнозан проект (бюджетан прогнозан хийцамийн); Думин сессешна йукъарчу муьрехь хьажайо йийцина проекташ Федерацин Кхеташоне;
• Думе беина РФ Правительствон нормативан бакъонан акташ кечдарх а, тӀеэца йиллинчу хенех а хаамаш хьажабо профилан комитеташка;
• бюджетан а, налогийн а комитете хьажадо чоьтан муьрехь сурсаташ декъаран барт кхочушбаран белхан жамӀех долу РФ Правительствон доклад, РФ чоьтан палатин дерриг тайпана финансаш такхаран а, аудтитан объектийн чоьташна чоьтан операцеш а кховдораш сацор (тергонан);
• федералан министрашка а, кхечу даржерачу нахе а кхойкху Пачхьалкхан думера депутатийн хеттаршна жоьпаш дала;

Российн Федерацин Федералан гуламан Пачхьалкхан думин председателийн исписка

№	Сурт	ЦӀе	Дахаран шераш	Председателлин терахь	Парти	Кхайкхам	Председателан харжамаш
1		Иван Петрович Рыбкин	вина 1946 шеран 20 октябрехь	1994 шеран 14 январера — 1996 шеран 17 январь кхаччалц	Российн аграрийн парти	I	1994
2		Селезнёв Геннадий Николаевич	1947 шеран 6 ноябрь — 2015 шеран 19 июль	1996 шеран 17 январь — 2003 шеран 29 декабрь	РФКП → Росси карлайаккхаран парти	II-III	1996, 2000
3		Грызлов Борис Вячеславович	вина 1950 шеран 15 декабрехь	2003 шеран 29 декабрь — 2011 шеран 21 декабрь	Йукъара Росси	IV-V	2003, 2007
4		Нарышкин Сергей Евгеньевич	вина 1954 шеран 27 октябрехь	2011 шеран 21 декабрь— 2016 шеран 5 октябрь	Йукъара Росси	VI	2011
5		Володин Вячеслав Викторович	вина 1964 шеран 4 февралехь	2016 шеран 5 октябрера — тахана а	Йукъара Росси	VII—VIII	2016, 2021

Хьажа кхин а

• РСФСР Лакхара Кхеташонан председатель