Пачхьалкхан думин председатель

Российн Федерацин Федералан гуламан Пачхьалкхан думин председатель — Российн Федерацин пачхьалкхан даржех лакхарчех цхьаъ .

Российн Федерацин Федералан гуламан Пачхьалкхан думин председатель
Куьйгалла дина	Российн Федерацин Федералан гуламан VIII кхайкхаман Пачхьалкхан думин
Официальни резиденци	Пачхьалкхан думин гӀишло
Пачхьалкхан думин фракцешца
Билгалдо	Пачхьалкхан думин депутаташа кхажтасарца шайна йукъара хоржу
Бакъонийн хан	5 шо
ГӀуллакх гучудаьлла	1994 шеран 14 январехь
ГӀуллакх дуьххьара динарг	Рыбкин Иван Петрович
ГӀуллакх тӀаьххьара динарг	Володин Вячеслав Викторович
Мохк	Российн Федераци
Сайт	http://duma.gov.ru/duma/chairman/

Дарже, Российн конституцин 101-гӀа йаззамца а, Пачхьалкхан думин регламентца а, хоржу депутаташна йукъара бюллетенашца кандидаташна йукъахь къайлаха кхажтасарца, уьш йукъататта бакъо йу Пачхьалкхан думин фракцеш; Думин сацам бан тарло кхаж биллина тасарехь.

Председателан йуьззина бакъонаш а, декхарш а дийцина ду регламентан 11-гӀа йаззамехь; коьрта декхар — палатин хишарш дӀакхехьар.

РФ ФГ Пачхьалкхан думин председателан йьуьззина бакъонаш

Пачхьалкхан думин «Регламентан» 11 йаззамца председателан йу лахара бакъонаш (йацйина):

• палатин хийшарш дӀахьо;

• палатин чоьхьара низаман белхаш леладо;

• Пачхьалкхан думин кхеташонан болх дӀабохийта;

• Думин аппаратан гӀуллакхан йукъара куьйгалла до, дарже хӀотта а во, даржера мукъа а воккху цуьнан куьйгалхо (Думин Кхеташонан пурбанца а, регламентан комитето кховдорца а), куьйгалхочун хьалхара гӀовс а, гӀовсаш а (куьйгалхочо кховдорца), ткъа кхин а сацам бо аппаратан куьйгалхочун хьалхара гӀовсанна цхьацца бакъонаш йаларехь;

• Пачхьалкхан думин бюджетан смета чӀагӀйо;

• Пачхьалкхан думин векал хуьлу РФ президентаца, Федерацин Кхеташонца, Российн Федерацин правительствоца, Российн Федерацин субъекташца, Конституцин а, РФ Лакхара а суьдашца, Российн Федерацин инарлин прокурорца, Российн Федерацин центран харжаман комиссица, РФ Центран банкца, Российн Федерацин адамийн бакъонийн векалца, РФ чоьтан палатица, йукъараллин цхьаьнакхетаршца, кхечу кхолламашца а, даржашкара хьаькмашца а, ткъа кхин а кхечу пачхьалкхийн парламенташца а, лакхарчу хьаькмашца а, дуьненайукъара кхолламашца йолчу йукъаметтигашкахь;

• РФ субъектийн пачхьалкхан Ӏедалан меженашна а, федералан центран а йукъахь барт боцург а, РФ субъектийн пачхьалкхан Ӏедалан меженашна йукъахь барт боцург а РФ Президентаца барт баран процедурашкахь дакъалоцу;
• Думе оьху законан проекташ а, царна тӀейеина материалаш а хьажайо Пачхьалкхан думин комитеташка, фракцешка; бакъокхолларан Ӏилманан кхеташонна тӀедуьллу законашна экспертиза йар; РФ йукъараллин палатин профилан комитете хьажадо законан проектан экспертизан жамӀ;
• Федерацин Кхеташоне къасто хьажадо Пачхьалкхан думо къобалдина Российн Федерацин законийн проекташ; Конституцин 105 йаззамца (5-гӀа дакъа) (Федерацин Кхеташоно къобалданза) РФ Президенте хьажадо Думо тӀеэцна федералан законаш;
• Пачхьалкхан думин профилан комитете къасто хьажайо Думин сацаман проект а, цуьнца йолу материалаш а сацаман проект кеччо хан хӀотторхьама;
• Пачхьалкхан думин сацаман куьг йаздо;
• Пачхьалкхан думе йогӀу бюджетан а, налогийн а комитете къасто хьажайо Пачхьалкхан думе йеина РФ бюджетан, налогийн, таможнин-тарифан политикин проектийн коьрта агӀонаш а, РФ бехачу муьран бюджетан прогнозан проект (бюджетан прогнозан хийцамийн); Думин сессешна йукъарчу муьрехь хьажайо йийцина проекташ Федерацин Кхеташоне;
• Думе беина РФ Правительствон нормативан бакъонан акташ кечдарх а, тӀеэца йиллинчу хенех а хаамаш хьажабо профилан комитеташка;
• бюджетан а, налогийн а комитете хьажадо чоьтан муьрехь сурсаташ декъаран барт кхочушбаран белхан жамӀех долу РФ Правительствон доклад, РФ чоьтан палатин дерриг тайпана финансаш такхаран а, аудтитан объектийн чоьташна чоьтан операцеш а кховдораш сацор (тергонан);
• федералан министрашка а, кхечу даржерачу нахе а кхойкху Пачхьалкхан думера депутатийн хеттаршна жоьпаш дала;

Российн Федерацин Федералан гуламан Пачхьалкхан думин председателийн исписка

№	Сурт	ЦӀе	Дахаран шераш	Председателлин терахь	Парти	Кхайкхам	Председателан харжамаш
1		Иван Петрович Рыбкин	вина 1946 шеран 20 октябрехь	1994 шеран 14 январера — 1996 шеран 17 январь кхаччалц	Российн аграрийн парти	I	1994
2		Селезнёв Геннадий Николаевич	1947 шеран 6 ноябрь — 2015 шеран 19 июль	1996 шеран 17 январь — 2003 шеран 29 декабрь	РФКП → Росси карлайаккхаран парти	II-III	1996, 2000
3		Грызлов Борис Вячеславович	вина 1950 шеран 15 декабрехь	2003 шеран 29 декабрь — 2011 шеран 21 декабрь	Йукъара Росси	IV-V	2003, 2007
4		Нарышкин Сергей Евгеньевич	вина 1954 шеран 27 октябрехь	2011 шеран 21 декабрь— 2016 шеран 5 октябрь	Йукъара Росси	VI	2011
5		Володин Вячеслав Викторович	вина 1964 шеран 4 февралехь	2016 шеран 5 октябрера — тахана а	Йукъара Росси	VII—VIII	2016, 2021

Хьажа кхин а

• РСФСР Лакхара Кхеташонан председатель