Пракартвелийн мотт я Берригкартвелийн мотт (гуьрж. წინარექართველური ენა) — ширачех мотт, хӀинцалера картвелийн меттал (гуьржийн, мегрелийн, сванийн, лазийн) хьалхара мотт, ткъа иштта цхьа могӀа хӀинца белла шира меттанел (колхидин, касситийн, кхин а) а. Адамаллин хьалхарчех цхьа мотт.

Фонологи нисйе бӀаьра

Мукъа аьзнаш нисйе бӀаьра

Хьалхара могӀа Юккъера могӀа ТӀаьхьара могӀа
доца деха доца деха доца деха
Лакхара айар i u
Юккъера айар e ē o ō
Лахара айар a ā

Мукъаза аз нисйе бӀаьра

Пракартвелийн мукъаза аьзнаш
Балдийн Цергийн Цергийн-альвеолярин Альвеолярин Велярин Увулярин Ларингалан
латералан
Меран m [m] n [n]
Лелха зевне b [b] d [d] g [g]
къора p [p] t [t] k [k] q [q]
глоттализации йина ṗ [] ṭ [] ḳ [] qʼ []
Аффрикаташ зевне ʒ [d͡z] ʒ₁ [d͡ʐ] ǯ [d͡ʒ]
къора c [t͡s] c₁ [t͡ʂ] č [t͡ʃ]
глоттализации йина ċ [t͡sʼ] ċ₁ [t͡ʂʼ] čʼ [t͡ʃʼ] ɬʼ [t͡ɬʼ]
Фрикативан къора s [s] s₁ [ʂ] š [ʃ] lʿ [ɬ] x [x] h [h]
зевне z [z] z₁ [ʐ] ž [ʒ] ɣ [ɣ]
Дего r [r]
Аппроксиманташ w [w] l [l]

Литература нисйе бӀаьра

  • Гамкрелидзе Т., Мачавариани Г. — Система сонантов и аблаут в картвельских языках. Тбилиси, 1965.
  • Fähnrich, H. Kartwelische Wortschatzstudien. Jena: Friedrich-Schiller-Universität, 2002.
  • Gamkrelidze, Th. A Typology of Common Kartvelian. // Language, 1966, Vol. 42, No. 1 (Jan. — Mar.), стр. 69-83
  • Klimov, G. Etymological Dictionary of the Kartvelian Languages. — Berlin: Mouton de Gruyter, 1998.