Рона́лдо (порт.-браз. Ronaldo; йуьззина цӀе — Рона́лду Луи́с Наза́риу ди Ли́ма[4], порт.-браз. Ronaldo Luís Nazário de Lima; вина 1976 шеран 22 сентябрехь[5], Рио-де-Жанейрохь, Бразили) — бразилин футболист, левзина тӀелатархочун позицехь. Дукхаха болчу футболан кхолламашна, говзвнчашна, спортхошна хетарехь, ву футболан исторехь уггаре дикачех цхьаъ[6][7][8][9][10].

Футбол
Роналдо
Йукъара хаамаш
Йуьззина цӀе Роналду Луис Назариу ди Лима
Харц цӀерш O fenômeno, R9
Вина терахь 1976 шеран 22 сентябрь({{padleft:1976|4|0}}-{{padleft:9|2|0}}-{{padleft:22|2|0}})[1][2][…] (47 шо)
Вина меттиг
Гражданалла
Локхалла 183 см
Позици тӀелатархо
Кегийрхойн клубаш
1986—1989 Бразилин байракх (1968—1992) Валкейре (футзал)
1989—1990 Бразилин байракх (1968—1992) Сосиал Рамос
1990—1993 Бразилин байракх Сан-Кристован
Клубан карьера[* 1]
1993—1994 Бразилин байракх Крузейро 34 (34)
1994—1996 Нидерландин байракх ПСВ 46 (42)
1996—1997 Испанин байракх Барселона 37 (34)
1997—2002 Италин байракх Интернационале 68 (49)
2002—2007 Испанин байракх Реал Мадрид 127 (83)
2007—2008 Италин байракх Милан 20 (9)
2008—2011 Бразилин байракх Коринтианс 52 (29)
1993—2011 Йерриг карьерехь 384 (280)
СовгӀаташ а, мидалш а
Олимпийн ловзарш
Борза Атланта 1996 футбол
Дуьненан чемпионаташ
Деши АЦШ 1994
Дети Франци 1998
Деши Корей/Япон 2002
Конфедерацийн кедаш
Деши СаӀудийн Ӏаьрбийчоь 1997
Америкин кедаш
Дети Уругвай 1995
Деши Боливи 1997
Деши Парагвай 1999
  1. Профессионалан клубехь ловзаран а, голийн а барам лору къоман чемпионатийн тайп-тайпана лиганашкара.
Викилармин логотип Медиафайлаш Викилармехь

Шозза дуьненан чемпион, дуьненан вице-чемпион, Castrol Index талламца дуьненан чемпионатийн исторехь уггаре дика футболист[11][12], 1998 а, 2002 а шерашкара дуьненан чемпионатийн уггаре дика аренан футболист, 2002 шеран дуьненан чемпионатан уггаре дика бомбардир, дуьненан чемпионаташкахь чутоьхначу буьрканашца экс-рекордсмен (2014 шарахь цулла хьалхавелира Клозе Мирослав), футболисто цхьаъ тоьхна а буьрка тоьхна матчийн бараман дуьненан чемпионатийн рекордсмен[13][14], йерриг дуьненайукъара турнирашкахь голийн барамца рекордсмен, ФИФА а, World Soccer журналан версица кхузза уггаре дика футболист, шозза йаьккхина «Дешин буьрка», цкъа – «Дешин бутса», Дуьненан уггаре сийлахь бӀе футболистийн испискин йукъатоьхна 13-гӀа меттиге хӀоттийна «World Soccer» журналан (1999 шо) версица, ФИФА 100 испискин йукъахь ву, А серин итт шеран уггаре дика ловзархо ву аьлла къобал вина Италин футболистийн ассоциацин версица (1998—2007)[15], лучший игрок десятилетия по итогам голосования на портале goal.com (2000—2009)[16], 17 шо долуш дуьненан чемпион хиллачу шиннах цхьаъ ву, Пелеца цхьаьна, Ромариоца а, Херст Джеффрица а цхьаьна, кхааннах цхьа ловзархо ву дуьненайукъара къоман командин турнирехь хет-трик йиначех.

Жималлин шераш нисйе бӀаьра

Роналду Луис Назариу ди Лима вина Бенто-Рибейрохь, Рио-де-Жанейрон къиенчу йисттехь, 1976 шеран 18 сентябрехь, амма дас-нанас официалан кехат 22 сентябрехь бен ца даьккхира. Нанас цунна цӀе тиллира бер схьаэцначу акушеран Роналду Валентен сийнна.

Роналдо футболех ловза волавелира 6 шо долуш, 8 шо долуш совгӀатан дас цунна цӀоканан буьрка йелира, ткъа 12 шо долуш цунах хилира берийн спортан футзалан «Валкейре» клубан ловзархо. ТӀаьхьарчу шерашкахь Роналдо футзал йоккха футболца цхьаьна ловза волавелира «Сан-Кристован» командехь. Шинне а турниран уггаре дика бомбардир хилла, цуо чеккхенца хаьржира йоккха футбол. Цу йукъа дукха хан йолале прессехь хьехо долийра «керла Пеле» вала тардалар.

Крузейро нисйе бӀаьра

1993 шарахь Роналдо дехьавелира шен дуьххьарчу профессионалан футболан клубе — «Крузейро», трансферан мах хӀоттийра 50 000 АЦШ доллар. Оцу клубехь 1993 шеран июлера 1994 шеран август кхаччалц цуо туьйхира 57 гол (царех 44 — официалан матчашкахь), цунах хилира клубан уггаре дика бомбардир, хьовсархойн а, европера клубийн говзанчийн а боккха тидам багӀара цуьнга. Цхьаьна матчехь, «Байя» клубан дуьхьала, Роналдос туьйхира пхи гол, йелира голан цхьа пас.

ПСВ нисйе бӀаьра

Хьалхара шо нисйе бӀаьра

Голландин ПСВ клубе Роналдо дехьавелира 1994 шеран июлехь 5 млн. стерлингийн фунтех. Цунна тӀаьххье йаздира спонсоран контракт Nike компаница. Нидерландийн мотт а, акклиматизацица йоьзна халонашка хьаьжна ца Ӏаш, Роналдос дебютан шарахь, 17 шо долуш, хилира Голландин чемпионатан уггаре дика бомбардир, ткъа цуьнан команда хилира кхоалгӀа.

1995 шо долалуш Миланан «Интеран» президента Массимо Мораттис барт бира ПСВца «Интеран» бразилхо иэца коьрта бакъо хиларах. Оцу шеран бӀаьста Роналдо, садоӀуш Миланехь волуш, къамел дира Мораттица.

ШолгӀа шо нисйе бӀаьра

Лазийна гола нисйе бӀаьра

ШолгӀачу шарахь Роналдон гӀуллакхаш гӀуо дуодара, цуьнан команда йуха а кхоалгӀа хилира чемпионатехь, цуьнан голашкахь лазар гучуделира. Тренировкаш сацийра масех денна, амма цуо гӀо ца дира, ловзархочун физикин кеп дика йолчура гена йаьллера, хиира голана операци йезарх. 1996 шеран февралехь операци йира, Роналдо 4 баттана йукъара велира, иза цунна дуьне дохар санна дара. Бразилин къоман командин форвардо Ромариос хьекъал делира ша товинчу физиотерапевте Нилтон Петроне вистхила аьлла. Роналдо Эйндховен йитина вахара клинике 90 дийнан жигара физиотерапи курс йаккха. Йерриг оцу хенахь бразилхочо болх бира тренажёран залехь, бассейнехь нека дора.

Йухавар нисйе бӀаьра

ЖамӀ — форвард кхиира меттахӀотта Голландин кедан финал йолуш, амма коьрта тренеро Адвокат Дика оцу матчехь масех минотехь бен ца ловзийтира, ловзархо хийца йукъаваьккхира. Цул тӀаьхьа Роналдос сацам бира ПСВ йитина, кхечу клубе дехьавала.

«Барселона» нисйе бӀаьра

 
Роналдон Кедийн кедан ПСЖца матчера финалера пенальтин гол

Дехьавалар нисйе бӀаьра

Олимпийн ловзаршкахь Атлантехь Бразилин гулйина командо йехира борзанан мидалш, ткъа Роналдо хилира командехь уггаре дикачех цхьаъ. «Барселона» йистхилира ПСВ трансфер йаран дехар деш, голландин клубо, хьалха бинчу бертаца кховдийра «Интере» каталонхойн 20 млн доллар болу мах бохор. Массимо Моратти ца ийцира ловзархо, цунна мах тӀех лакхара хийтира. ЖамӀехь «Барселоно» контракт йаздира Роналдоца АЦШхь. Иштта йаздира керла контракт Nike фирмица.

Клубехь ловзар нисйе бӀаьра

1996 шо нисйе бӀаьра

Роналдон керла клубера хьалхара ловзар хилира доттагӀаллин матчехь, цул тӀаьхьа йолайелира чемпионат, иза аьтту болуш хилира цунна, иза голаш етта волавелира. «Компостелин» дуьхьалчу матчехь, оцу хенахь испанин чемпионатан йуккъера команда, Роналдос, шайн агӀора буьрка схьа а йаьккхина, мостагӀчух ведда, цуо вожош латтара иза футболка а лаьцна, йерриг дуьхьало а, кевнахо а ловзийна гол туьйхира. Дика левзира шо чекхдаллалц, цуьнан жамӀашца иза дуьххьара хуьлу дуьненан уггаре дика футболист ФИФА версица.

1997 шо нисйе бӀаьра

1996/97 шеран хьалхарчу декъехь чӀогӀа дика ловза волавелла, Роналдос шен гӀуллакх дӀадаьхьира керлачу шарахь а. Шо чекхдаьлча дуьненан уггаре дика ловзархочун чоьтехь йара 47 гол 49 ловзарехь. Цуьнан голаш бахьнехь клубо толам баьккхира Кад баьккхинчеран кедехь а, Испаникедехь а. Ша Роналдо хилира Испанин чемпионатан уггаре дика бомбардир, 34 голаца 37 ловзарехь, йаьккхира «Дешин бутса».

«Интернационале» нисйе бӀаьра

Дехьавалар нисйе бӀаьра

1997 шеран июлехь Роналдо дехьавелира миланан «Интере». Италин клубо делира «Барселонин» Роналдох 25 млн стерлингийн фунт[17], оцу хенахь цунах хилира футболистан трансферан рекорд. Клубан штаб-квартирехь ловзархочун дуьхьала веира 10 000 хьажархо, кхин оццул веира командин тренировкин центре. Роналдон шен хьомен 9-гӀа лоьмар меттана, иза дӀалаьцна йара, йелира 10-гӀа. Букъ тӀехь Ronaldo цӀе йолу футболкаш жигара дӀаоьцура фанаташа.

Клубехь ловзар нисйе бӀаьра

1997/1998 шо нисйе бӀаьра

Клуб а, чемпионат а хийцаро гӀуон Ӏаткъам ца бира Роналдон. Ша хет-трик йина «Пьяченцаца» хиллачу матчал тӀаьхьа, фанаташа цӀе тиллира цунна Феномен аьлла. 1997 шеран жамӀашца Роналдон йелира «Дешин буьрка», исторехь дуьххьара шолгӀа а хилира шеран ловзархо ФИФА версица. «Интер» чемпионаллин къовсамехь ийшира «Ювентусал», шолгӀа хилира, кхин а клубо баьккхира УЕФА кад, ахфиналехь москохан «Спартак» иэшийна.

Ловзаран статистика нисйе бӀаьра

Карьера гайтар нисйе бӀаьра

Команда Мур Официалан
матчаш
Неофициалан
матчаш
Йерриг
Ловзарш Голаш Ловзарш Голаш Ловзарш Голаш
Крузейро 1993—1994 47 44 12 13 59 57
ПСВ 1994—1996 57 54 13 12 70 66
Барселона 1996—1997 49 47 2 0 51 47
Интернационале 1997—2002 99 59 16 12 115 71
Реал Мадрид 2002—2007 177 104 17 14 194 118
Милан 2007—2008 20 9 1 1 21 10
Коринтианс 2008—2011 69 35 0 0 69 35
Бразили 1994—2011 98 62 7 5 105 67
Бразили (17 шо кхачанза) 1993—1994 22 22 0 0 22 22
Бразили (23 шо кхачанза) 1996 8 6 0 0 8 6
Кхин ерш[18] 1997—2015 - - 21 13 21 13
Ерриш карьерехь 646 442 89 70 735 512

Клубан карьера нисйе бӀаьра

Клуб Шо Лига[19] Кедаш[20] Кедаш
КОНМЕБОЛ /
Еврокедаш[21]
Кхин[22] Йерриг ДоттагӀаллин
матчаш
Ерриш
Ловзарш Голаш Ловзарш Голаш Ловзарш Голаш Ловзарш Голаш Ловзарш Голаш Ловзарш Голаш Ловзарш Голаш
Крузейро 1993 16 12 0 0 4 8 1 0 21 20 8 8 29 28
1994 18 22 0 0 8 2 0 0 26 24 4 5 30 29
Йерриг 34 34 0 0 12 10 1 0 47 44 12 13 59 57
ПСВ 1994/95 33 30 1 2 2 3 0 0 36 35 5 1 41 36
1995/96 13 12 3 1 5 6 0 0 21 19 8 11 29 30
Йерриг 46 42 4 3 7 9 0 0 57 54 13 12 70 66
Барселона 1996/97 37 34 4 6 7 5 1 2 49 47 2 0 51 47
Йерриг 37 34 4 6 7 5 1 2 49 47 2 0 51 47
Интернационале 1997/98 32 25 4 3 11 6 0 0 47 34 9 5 56 39
1998/99 19 14 2 0 6 1 1 0 28 15 0 0 28 15
1999/00 7 3 1 0 0 0 0 0 8 3 4 2 12 5
2000/01 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
2001/02 10 7 1 0 5 0 0 0 16 7 3 5 19 12
Йерриг 68 49 8 3 22 7 1 0 99 59 16 12 115 71
Реал Мадрид 2002/03 31 23 1 0 11 6 1 1 44 30 1 0 45 30
2003/04 32 24 5 2 9 4 2 1 48 31 4 3 52 34
2004/05 34 21 1 0 10 3 0 0 45 24 4 4 49 28
2005/06 23 14 2 1 2 0 0 0 27 15 8 7 35 22
2006/07 7 1 2 1 4 2 0 0 13 4 0 0 13 4
Йерриг 127 83 11 4 36 15 3 2 177 104 17 14 194 118
Милан 2006/07 14 7 0 0 0 0 0 0 14 7 0 0 14 7
2007/08 6 2 0 0 0 0 0 0 6 2 1 1 7 3
Йерриг 20 9 0 0 0 0 0 0 20 9 1 1 21 10
Коринтианс 2009 30 20 8 3 0 0 0 0 38 23 0 0 38 23
2010 20 9 0 0 7 3 0 0 27 12 0 0 27 12
2011 2 0 0 0 2 0 0 0 4 0 0 0 4 0
Йерриг 52 29 8 3 9 3 0 0 69 35 0 0 69 35
Ерриш карьерехь 384 280 35 19 93 49 6 4 518 352 61 52 579 404

Билгалдахарш нисйе бӀаьра

  1. http://www.universalis.fr/encyclopedie/ronaldo/
  2. https://global.britannica.com/biography/Ronaldo
  3. https://www.msn.com/es-es/deportes/futbol/la-incre%C3%ADble-historia-de-ronaldo-naz%C3%A1rio-de-lima/ss-AA16uK9F
  4. Роналдо / Линдер В. И. // Пустырник — Румчерод. — М. : Большая российская энциклопедия, 2015. — С. 648. — (Большая российская энциклопедия : [в 35 т.] / гл. ред. Ю. С. Осипов ; 2004—2017, т. 28). — ISBN 978-5-85270-365-1.
  5. Официально был зарегистрирован 22 сентября.
  6. Fifa names greatest list
  7. England Player Honours — World Soccer Players of the Century
  8. Паоло Мальдини: Марадона и Роналдо — самые великие, с кем йа играл
  9. Буффон: Роналдо сильнее Ибрагимовича // «Спорт — день за днём»
  10. Мирослав Клозе: Для меня Роналдо был наиболее совершенным игроком из всех
  11. Legends set the standard. FIFA.com.
  12. Исследования проводились начиная с чемпионата мира 1966.
  13. Наряду с Мирославом Клозе.
  14. FIFA World Cup records.
  15. Итальянские оскароносцы Архивйина 2008-06-03 — Wayback Machine // Чемпионат.ру
  16. Ronaldo Is Goal.com’s Player Of The Decade — Goal.com Архивйина 2010-01-02 — Wayback Machine
  17. Трансферы Роналдо
  18. Дика даран матчаш а, матчаш-бенефисаш а.
  19. йукъахь йу Лига Минейро (шо 1993 — 2 матч, 0 гол; шо 1994 — 18 матч, 22 гол) а, Лига Паулиста (шо 2009 — 10 матч, 8 гол; шо 2010 — 9 матч, 3 гол; шо 2011 — 2 матч, 0 гол).
  20. Нидерландийн кад, Испанин кад, Италин кад, Бразилин кад.
  21. Либертадоресан кад, Либертадоресан Суперкад, УЕФА Чемпионийн лига, УЕФА кад, УЕФА Кедаш баьхначеран кад.
  22. Испанин Суперкад, Континенташна йукъара кад, Къилба Америкин Рекопа, Италин кедан УЕФА кедан плей-офф матчаш.

Хьажоргаш нисйе бӀаьра