Шида-Картли йа Лакха Карталини[5][6][7] (гуьрж. შიდა ქართლი, мадарра Чоьхьара Карталини) — мохк (мхаре), Гуьржийчоьнан административно-мехкан дакъа. Лаьтташ ю Гуьржийчоьнан юккъерчу декъа тӀехь Тбилиси а, Къилба ХӀирийчоьнан а юккъехь, Гуьржийчоьнан конституцица пачхьалкхан мехкийн йукъара цхьаъ.

Мохк (АД 1-гӀа тегӀа)
Шида-Картли
гуьрж. შიდა ქართლი
42°11′ къ. ш. 44°00′ м. д.HGЯO
Пачхьалкх Гуьржийчоь
Адм. центр Гори
Губернатор Георгий Ходжеванишвили
Истори а, географи а
Кхоллар 1995
Латта 5696,44 км²
Сахьтан аса UTC+4:00[d]
Бахархой
Бахархой 259 251[1][2] стаг (2018)
Къаьмнийн хӀоттам гуьржий (94,7 %), азербайджанаш (2,1 %), хӀирий (1,8 %), эрмалой (0,8 %)[3]
Динан хӀоттам керста 95,87 %
бусулбанаш 2,15 %[4]
Официалан меттанаш гуьржийн
Идентификаторан терахьаш
Код ISO 3166-2 GE-SK
Официалан сайт
Шида-Картли картин тӀехь
Викилармин логотип Медиафайлаш Викилармехь

Административан центр — Гори.

Административан йекъайалар нисйе бӀаьра

Махкан йукъахь ю муниципалитет (2006 шо кхаччалц — кӀошт):

Муниципалитет майда,
км²
бахархой
ларар
2002[8],
стаг
бахархой
ларар
2014[9],
стаг
бахархой
ларар
2018[1],
стаг
центр
Горин муниципалитет 1352 148 686 125 692 123 233 Гори гӀ.
Карелин муниципалитет 688 50 422 41 316 41 145 Карели гӀ.
Каспин муниципалитет 803 52 217 43 771 42 753 Каспи гӀ.
Хашурин муниципалитет 585 62 714 52 603 52 120 Хашури гӀ.
мохк, берриге 314 039 263 382 259 251 Гори гӀ.

Гуьржийчоьнан законаца, Шида-Картли мехкан йукъайогӀу 5-гӀа Джаван муниципалитет (центр Джава), амма иза Къилба ХӀирийчоьно доладеш ю Дзаусин кӀошт санна.

ГӀаланаш: Гори (48 143 стаг, 2014 ш.), Хашури (26 135 стаг), Каспи (13 423 стаг), Карели (6654 стаг)

ГӀалин кепара эвлаш: Сурами Хашурин муниципалитетехь (7492 стаг, ларар 2014 шо); Агара Карелин муниципалитет (3364 стаг).

Бахархой нисйе бӀаьра

2018 шеран 1 январехь ларарца мехкахь 259 251 бахархой бу[1], 2014 шеран 1 январехь — 313 800 бахархой[10] (Къилба ХӀирийчоьнан Цхинвалин кӀошт ца лоруш).

2002 шарахь Гуьржийчоьно доладеш долу мехкан декъехь 314 039 бахархойх дукхахберш бара гуьржий (91,8 % йа 288 382 стаг). ХӀирий бара 4,3 % (13 383 стаг), азербайджанаш — 1,8 % (5768 стаг), эрмалой — 1,1 % (3521 стаг), оьрсий — 0,6 % (1946 стаг).[8]

2014 шарахь ларарца доладеш болу махкахь 263 382 бахархойх дукхахберш бара гуьржий (94,72 % йа 249 479 стаг). Азербайджанаш 2,1 %, хӀирий — 1,8 %, эрмалой — 0,8 %, оьрсий — 0,3 %.[9]

Мехкан къаьмнийн хӀоттам
(2014 шарахь)
[11][12]

стаг %
берриге 263 382 100,00 %
Гуьржий 249 479 94,72 %
Азербайджанаш 5501 2,09 %
ХӀирий 4668 1,77 %
Эрмалой 2072 0,79 %
Оьрсий 758 0,29 %
Украинаш 208 0,08 %
Желтой 163 0,06 %
Жуьгтий 122 0,05 %
Ассирийхой 34 0,01 %
берриге 377 0,14 %

ХӀирий дукхахберш бу Шида-Картли мехкан къилба декъехь, мадарра, в Горин (1736 стаг йа 1,38 % кӀоштан бахархойх (2014 шо), а Карелин а кӀошташкахь (931 стаг йа 2,25 % 2014 шо) — цул совнах уьш бу Триалетин дукъан уллехь а, иштта Каспин кӀоштахь а (1745 стаг йа 3,99 % 2014 шо) а, Хашурин кӀоштахь а (256 стаг йа 0,49 % 2014 шо).[11]

Мехкан а, цуьна муниципалитетийн а къаьмнийн хӀоттам (2014 шо)[11] (Къилба ХӀирийчоьно доладеш болу мохк боцуш)

муниципалитет[13] берриге гуьрж-
ий
% азер-
байд-
жанаш
% хӀир-
ий
% эрма-
лой
% оьрс-
ий
% ук-
раин-
аш
% жел-
той
% Жуьг-
тий
% др. %
Горин 125 692 121 204 96,43 % 525 0,42 % 1736 1,38 % 1321 1,05 % 438 0,35 % 126 0,10 % 85 0,07 % 100 0,08 % 157 0,12 %
Карелин 41 316 38 684 93,63 % 1124 2,72 % 931 2,25 % 311 0,75 % 81 0,20 % 25 0,06 % 28 0,07 % 7 0,02 % 125 0,30 %
Каспин 43 771 37 877 86,53 % 3846 8,79 % 1745 3,99 % 104 0,24 % 101 0,23 % 39 0,09 % 19 0,04 % 0 0,00 % 40 0,09 %
Хашурин 52 603 51 714 98,31 % 6 0,01 % 256 0,49 % 336 0,64 % 138 0,26 % 18 0,03 % 31 0,06 % 15 0,03 % 89 0,17 %
мохк, берриге 263 382 249 479 94,72 % 5501 2,09 % 4668 1,77 % 2072 0,79 % 758 0,29 % 208 0,08 % 163 0,06 % 122 0,05 % 411 0,16 %

Дин нисйе бӀаьра

Мехкан динан хӀоттам: Гуьржийн православин килс (95,87 %), Ислам (2,15 %).[4]

Билгалдахарш нисйе бӀаьра

  1. 1 2 3 Численность населения краёв и муниципалитетов Грузии на начало года в 1994—2018 гг. (инг.). Национальная статистическая служба Грузии. ТӀекхочу дата: 29 октября 2018. Архивировано из оригинала 23 июлехь 2018 года.
  2. Къилба ХӀирийчоьно доладеш йолу кӀошташ ца лоруш
  3. Ethnic composition of Georgia 2014
  4. 1 2 georgia-religion2014
  5. Грузия // Энциклопедия Кольера. — Открытое общество, 2000.
  6. Грузия // Энциклопедия «Вокруг света»
  7. От названия Карталиния // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.
  8. 1 2 Этнический состав Грузии по переписи 2002 года (ингалс.)
  9. 1 2 Итоги переписи населения Грузии 2014 года (2014 General Population Census Main Results General Information). 2014 GENERAL POPULATION CENSUS RESULTS (инг.)(недоступная ссылка — история). Национальная статистическая служба Грузии. ТӀекхочу дата: 28 апрелехь 2016.
  10. Оценка населения Грузии на 2004—2014 гг. по муниципалитетам по данным Департамента статистики Грузии (инг.). Архивировано 22 июлехь 2014 года.
  11. 1 2 3 Национальный состав по краям Грузии (Total population by regions and ethnicity). Итоги переписи населения Грузии 2014 года (2014 GENERAL POPULATION CENSUS RESULTS) (инг.). Национальная статистическая служба Грузии. ТӀекхочу дата: 28 апрелехь 2016.
  12. Национальный состав населения Грузии, его регионов и населённых пунктов по переписи населения 2014 года
  13. 2006 шарахь дуьйна Гуьржийчоьнан массо кӀошташ муниципалитеташ аьлла хийцина