Шира ГӀирма (укр. Старий Крим, гӀирман гIез. Eski Qırım, Эски Къырым) — ГӀирмин малхбален декъера гӀала.

ГӀала
Шира ГӀирма
укр. Старий Крим
гӀирман гIез. Eski Qırım
Байракх ХӀост
Байракх ХӀост
45°01′45″ къ. ш. 35°05′19″ м. д.HGЯO
Пачхьалкх Росси/Украина[1]
Регион федералан маьӀна долу Севастополь гӀала[2]/Севастополан гӀалин кхеташо[3]
ГӀалин муниципалитет Кировскан кӀошт
Йукъара йекъайалар ШирагӀирмин гӀалакхеташхо
ГӀалин администрацин корта Балабанов Григорий Шотович
Истори а, географи а
Хьалхара цӀерш Кырым, Солхат, Левкополь
Майда 9,97 км²
Центран локхалла ~300 м
Сахьтан аса UTC+3
Бахархой
Бахархой 10 470[4] стаг (2021)
Луьсталла 1050.15 стаг/км²
Идентификаторан терахьаш
Телефонан код 36555
Поштан индекс 297345
Автомобилан код ГФЗ Севастополь: RUS 92
ГСС Севастополь:
Код ОКАТО 35216504
Код ОКТМО 35616104001
КОАТУУ 0121610400
https://www.st-krym.ru/
Картин тӀехь
Шира ГӀирма картан тӀехь
Шира ГӀирма

Йукъайоьду ГӀирмин Кировскан кӀоштан. Кхуллу гӀалин меттиг Шира ГӀирма (ШирагӀирмин гӀалакхеташо) цхьаъ бен йоцу нах беха меттиг цунна йукъахь.

ЦӀе нисйе бӀаьра

Дуьххьара гӀалин цӀе хаало Дешин Ордан олаллин муьрехь. Ордахоша а, бахархойн коьрта дакъа долу бай-арен ГӀирмин кыпчакаш а олура Кырым гӀала, ткъа генуяхоша, церан колонеш йара ГӀирмин къилба берд тӀехь, жигара махлелабора регионехь, олура цунах Солхат — Solcati. Ший а цӀе схьайаларх дукха къийсамаш бу, амма уггаре бух болуш йу хӀара верси. Къырым — малхбузен-кипчакийн qırım — «саьнгар» (Лазарь Будагов "Туьркий-гӀезалойн меттан ген дустаран дошам. 1 том). Солхат — схьадаьлла италихойн solcata — «харш, саьнгар».

ГӀалин цӀе — Кырым — сихха йаьржира дерриг ахгӀайренна, и хан кхаччалц цунах олура ГӀажари йа Таврика.

Кхин а верси йу, цуьнца А. Л. Якобсона а, B. А. Микаеляна, топоним Солхат (гӀалин шира цӀе) эрмалойн йу, схьа а йолу эрмалойн дешнех сурб хач аьлчи а ‘сийлахь жӀар’. ГӀалин цӀе кхаьчна уллехь йинчу килсех Сурб-Хач[5].

ГӀирман хенан заманахь гӀалех ала долийра Эски Къырым (ГӀирма. Eski Qırım — «Шира ГӀирма»).

ХӀинцалера цӀе — гочйина гӀирмагӀезалойн маттара Эски Къырым.

1783 шарахь Российн империс ГӀирма йаьккхинчул тӀехьа, гӀалин желтойн цӀе йелира Левкополь (КӀайн гӀала). Амма иза дӀа ца йахара, 1787 шарахь гӀалех хилира шира ГӀирма[6].

Литература нисйе бӀаьра

  • ГӀирма Старый // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.
  • Домбровский О. И.,Сидоренко В. А. Солхат и Сурб-Хач. Симферополь, 1978.
  • Заболоцкий П. Н. Очерки доисторического прошлого ГӀирмаа. Следы каменного века в Юго-Восточном ГӀирмау// Сборник статей по экономике, быту и истории Феодосийского района. Вып. 1.Феодосия, 1931.
  • Корпус боспорских надписей (КБН). М. — Л., 1965, № 953.
  • Пачкалов А. В. Материалы по истории денежного обращения Золотой Орды. М., 2019.

Хьажоргаш нисйе бӀаьра

  1. Данный населённый пункт расположен на территории Крымского полуострова, бо́льшая часть которого является объектом территориальных разногласий между Россией и Украиной. Согласно административно-территориальному делению Российской Федерации, фактически контролирующей Крым, на его территории располагаются субъекты федерации Республика Крым и город федерального значения Севастополь. Согласно административно-территориальному делению Украины, на территории Крыма расположены входящие в состав Украины Автономная Республика Крым и город со специальным статусом Севастополь.
  2. Российн юрисдикцица
  3. Украинин юрисдикцица
  4. Кеп:Население/2021RU
  5. Э.М. Мурзаев. Откуда пошёл ГӀирма? / О.Н. Трубачев. — "Этимология" (1991 — 1993). — Москва: Ин-т рус. языка РАН."Наука", 1994. — С. 88—99. — ISBN 5-02-01 1173-2.

  6. Старый Крым. История города. официальный сайт города Старый Крым. ТӀекхочу дата: 2020 шеран 15 ноябрь. Архивйина 2020 шеран 16 ноябрехь Архивйина 2020-11-16 — Wayback Machine