Азербайджанан Республикин шатлакхан илли

«Азербайджанан марш» (азерб. «Azərbaycan Marşı») — Азербайджанан Республикин пачхьалкхан шатлакхан илли, Азербайджанан пачхьалкхан символех байракхца а, хӀостаца а цхьаьна могӀара коьртачех цхьаъ йу. Шатлакхан иллин мелоди йазйина 1919 шарахь[1] азербайджанийн композитора Гаджибеков Узеира, дешнаш йаздина поэта Ахьмад Джавада. Шатлакхан илли тӀеэцна 1992 шеран 27 майхь Азербайджана маршо метахӀоттийначул тӀаьхьа.

Азербайджанан Республикин шатлакхан илли
азерб. Azərbaycan Marşı, Азәрбајҹан маршы
Азербайджан Маршы
Азербайджанан Пачхьалкхан шатлакхан иллин текст а, нотийн йоза а
Азербайджанан Пачхьалкхан шатлакхан иллин текст а, нотийн йоза а
Автор слов Ахмед Джавад[d]
Композитор Узеир Гаджибеков
Мохк Азербайджан Азербайджанан республика
ЧӀагӀйина 1992 27 майхь

Шатлакхан иллин истори нисйе бӀаьра

 
 

Азербайджанан Демократин Республикин заманахь композитора Гаджибеков Узеира йазйина ши марш. И шийн а кхоллам зорба тоьхнера 1965 шарахь Анкарахь туркойн музыкаӀаморхочун Этем Унгёран «Тюркийн маршаш» (турк. Türk marşları) жайнахь[2]. И куьйгайоза деира Туркойчу композиторан вашас Гаджибеков Джейхуна[3]. Оцу маршех цхьаьнна цӀе йу «Азербайджанан къоман марш» (азерб. Azərbaycan milli marşı). 1919 шарахь оцу кхолламан делира АДР правительство кхайкхийна хьалхара совгӀат (цунах лаьцна йаздина 1919 14 ноябрехь «Азербайджан» газетехь[3]). У. Гаджибековс йаздина маршан куьйгайоза Ӏалашдеш ду Бакохара композиторан музей-цӀа чохь[3].

«Азербайджана марш» (азерб. Azərbaycan marşı) цIе йолу шолгIачу маршах, туркойн публициста бо иштта хаам: «Азербайджана шен маршо яйанза йолчу хенахь, и марш лоькхура тIеман ишколашкахь дешар долош»[4]. ТIаьхьуо и марш композиторан Азимов Айдынан хоран а, оркестран а аранжировкехь тIеийцира Азербайджанан Республикин пачхьалкхан шатлакхан илли йина. И марш Азербайджанан Демократин Республикин шатлакхан илли хилла хилар чIагIдо Гаджибеков Узеиран музей-цIачохь Iалашдечу документаша а[3].

Азербайджанан Республикин Милли Меджлисан 1992 шеран 27 майн сацамца, Гаджибеков Узеира музыка йазйина, ткъа дешнаш Ахьмад Джавада йаздина «Азербайджанан марш», тIеийцира Азербайджанан Республикин пачхьалкхан шатлакхан илли йина. Азербайджанан Республикин Милли Меджлисан 1993 шеран 2 мартан сацамца чIагIдира Азербайджанан Республикин пачхьалкхан шатлакхан иллин хьал.

Шатлакхан иллин текст йу азербайджанан номинал 5 манат йолу банкнот тIаьхь. Цуьнан деший диллина борзан текст иштта хIоттийна Бакохара Пачхьалкхан байракхан майданахь[5]. 2011 шарахь Азербайджанан Республикин маршонан 20 шо кхачарна лерина шатлакхан иллин текстца поштан марка арахийцира.

Текст нисйе бӀаьра

Оригинал
азербайджанийн маттахь (латиница)
Нохчийн матте гочдар
(дош дешера ма-дарра)
Azərbaycan! Azərbaycan!
Ey qəhrəman övladın şanlı Vətəni!
Səndən ötrü can verməyə cümlə hazırız!
Səndən ötrü qan tökməyə cümlə qadiriz!
Üçrəngli bayrağınla məsud yaşa!
Üçrəngli bayrağınla məsud yaşa!
Minlərlə can qurban oldu,
Sinən hərbə meydan oldu!
Hüququndan keçən əsgər!
Hərə bir qəhrəman oldu!
Sən olasan gülüstan,
Sənə hər an can qurban!
Sənə min bir məhəbbət
Sinəmdə tutmuş məkan!
Namusunu hifz etməyə,
Bayrağını yüksəltməyə,
Namusunu hifz etməyə,
Cümlə gənclər müştaqdır!
Şanlı Vətən! Şanlı Vətən!
Azərbaycan! Azərbaycan!
Azərbaycan! Azərbaycan!
Азербайджан! Азербайджан!
Турпала кӀентийн сийлахь даймохк
Тхо кийча ду дӀадала тхайн дегнаш, тхайн синош
Дерриш а кийча ду хьан доьхьа тхайн цӀий дала
Яха хьо ирсе кхаа бесан байракх кӀела
Яха хьо ирсе кхаа бесан байракх кӀела
Эзаршкахь синош дӀаделла хьан доьхьа
Накха бара хьан тӀеманийн аре
Салташа хьан доьхьа дӀалора синош
ХӀора а царех хилира турпалхо
Хилахьа кхуьуш беш хаза
Тхан дахар ду хьуна гуттаренна сагӀа
Сан дагчохь йу хьуна
Кхайкхо ца хуу марзо
Ӏалашдан тхайн сий,
Лакха айа хьан байракх,
Ӏалашдан тхайн сий
Кийча бу кегийрхой!
Сийлахь Даймохк, сийлахь Даймохк!
Азербайджан! Азербайджан!
Азербайджан! Азербайджан!

Хьажа иштта нисйе бӀаьра

Билгалдахарш нисйе бӀаьра

  1. Central Intelligence Agency. The CIA World Factbook 2012. — Skyhorse Publishing Inc., 2011. — 834 с. — ISBN 9781616083328.
  2. Etem Üngör. Türk marşları. — Анкара: Türk Kültürünü Aras̆tırma Enstitüsü, 1965. — С. 325. — 332 с.(туркойн мотт)

    20. Azerbeycan milli marşı Üzeyir Hacıbeyli
    21. Azerbeycan marşı Üzeyir Hacıbeyli

  3. 1 2 3 4 İ. Əliyev, E. Məhərrəmov. Azərbaycan Respublikasınn Dövlət Rəmzləri. — Баку: Nurlan, 2008. — 500 экз.(азерб.)
  4. Üzeyir bəy Hacıbəyov ensiklopediyası. — Bakı, 1996. — С. 21.(азерб.)
  5. Президент Республики Таджикистан ознакомился с Площадью Государственного флага и «Baku Cristal Hall»

Хьажоргаш нисйе бӀаьра

Хьалха хилларг:
Азербайджанан ССР шатлакхан илли
Азербайджанан шатлакхан илли
1992 27 майхь дуьйна
Когаметтаниг:
'