Мегрелийн мотт
Мегре́лийн мотт (шеш-шайха олу — მარგალური ნინა [margaluri nina]) — мегрелийн мотт, Гуьржийчоьнан къилбаседа-малхбузера картвелийн меттанех цхьаъ бу.
| Мегрелийн мотт | |
|---|---|
| Шен цӀе: |
მარგალური ნინა margaluri nina |
| Пачхьалкхаш: | Гуьржийчоь, Абхази[1] |
| Регионаш: | Самегрело — Земо-Сванети, Автономная Республика Абхазия[d], Имерети, Тиблиси |
| Мотт буьйцурш: | 345 эз. |
| Статус | дӀабала кхерамехь бу[d][2] |
| Классификаци | |
| Категори: | Евразин меттанаш |
|
|
| Йоза: | гуьржийн абат |
| Меттан кодаш | |
| ISO 639-1 | — |
| ISO 639-2 | — |
| ISO 639-3 | xmf |
| WALS | mgl |
| Atlas of the World’s Languages in Danger | 1057 |
| Ethnologue | xmf |
| Linguasphere | 42-CAA-a |
| LINGUIST List | 997, xmf |
| ELCat | 10906 |
| IETF | xmf |
| Glottolog | ming1252 |
 ХӀокху маттахь Википеди | |
Мотт буьйцурш — 345 эзар гергга стаг[3]
ЦӀерах лаьцна нисйе бӀаьра
ЦӀеран варианташ: мингрелийн, иверийн, эгерийн. Гуьржийн цӀе: მეგრული ენა [megruli ena], шира: odišuri, iveriuli ena. Абхазин цӀе — агыруа бызшәа.
Ареал а, барам а нисйе бӀаьра
Баьржина Малхбузен Гуьржийчоьнан ворхӀ кӀоштахь (Зугдидин, Цаленджихин, Хобин, Чхороцкун, Мартвилин, Сенакин, малхбузан декъехь Абашин) а, Поти гӀалахь а, уьш юкъайогӀу историн областан Мегрелин; ткъа кхин а Абхазин дозанера кӀошташкахь (Галин а, Ткварчелин кӀоштан дакъа а, Очамчира гӀала а). Цул сов, мегрелийн мотт дика а, гӀуо а хаьа Очамчирин кӀоштан дукхаха болчу баккхийн абхазашна. Мегрелин малхбален йистехь, Цхенисцкали а, Ногела (Абашин а, Мартвилин а кӀоштийн малхбале) эркашна юкъахь, мегрелийн мотт XX бӀешо долалуш берриг аратеттира гуьржийн матто.
Литература нисйе бӀаьра
- Мегрельский язык / Ростовцев-Попель А. А. // Большая российская энциклопедия : [в 35 т.] / гл. ред. Ю. С. Осипов. — М. : Большая российская энциклопедия, 2004—2017.
- Кипшидзе И. Грамматика мингрельского (иверского) языка с хрестоматиею и словарем. // Материалы по яфетическому языкознанию. VII. — СПб., 1914.
- Климов Г. А. Мегрельский язык // Языки мира: кавказские языки. — М., 2001.
- Цагарели А. Мингрельские этюды. Вып. I. Мингрельские тексты с переводами и объяснениями. Вып. II. Опыт фонетики мингрельского языка. — СПб., 1880.
- Беридзе Ш. Мегрельский (иверский) язык. Введение и материалы. — Тбилиси, 1920(гуьрж.)
- Гудава Т. Е. Грузинская народная словесность. Мегрельские тексты. Поэзия. — Тбилиси, 1975(гуьрж.)
- Жгенти С. М. Фонетика чанско-мегрельского языка. — Тбилиси, 1953(гуьрж.)
- Чикобава А. С. Грамматический анализ чанского (лазского) диалекта с текстами. — Тбилиси, 1936(гуьрж.)
- Чикобава А. С. Чанско-мегрельско-грузинский сравнительный словарь. — Тбилиси, 1938(гуьрж.)
- Хубуа М. Мегрельские тексты. — Тбилиси, 1937(гуьрж.)
- Kluge Th. Beiträge zur Mingrelischen Grrmmatik. Memnon (Zeitschrift für die Kunst- und Kultur-geschichte des Alten Orients). Т. VII, H. 1-2. 1913.
- Laurence Broers (2004), Containing the Nation, Building the State — Coping with Nationalism, Minorities, and Conflict in Post-Soviet Georgia.
Хьажоргаш нисйе бӀаьра
- Марр Н. Грамматика мингрельского языка(ТӀе цакхочу хьажорг)
- Мегрельский язык в проекте TITUS
- Мегрельско-грузинский словарь Отара Каджая (TITUS)
- Мегрельский проект в Лундском университете (Швеция)
- ნანაში ნინა — мегрельский букварь 2002 г.
- Картвельские языки (Зураб Сарджвеладзе)
- Two sons of one mother’: Georgian, Mingrelian and the challenge of nested primordialisms (chapter 7 of book by L. Broers above).
- ↑ Гуьржийчоьнан конституцица Абхази юкъайоьду Гуьжийчоьна автономин республика а йолуш. Факт хилла, Абхази ю цхьаццама къобалйина пачхьалкх, мехкан Гуьржийчоь доладеш йац.
- ↑ Красная книга языков ЮНЕСКО
- ↑ Mingrelian (инг.). Ethnologue, данные за 2015 год. ТӀекхочу дата: 2019 шеран 2 август.