Магарамкент
Магарамкент (лаьзг. Мегьарамдхуьр[2]) — ДегӀастанан эвла. Магарамкентан кӀоштара а, Магарамкентан йуьртан меттиган административан центр.
| Эвла | |
| Магарамкент | |
|---|---|
| лаьзг. Мегьарамдхуьр | |
 | |
| 41°36′57″ къ. ш. 48°20′55″ м. д.HGЯO | |
| Пачхьалкх | Росси |
| Регион | ДегӀаста |
| Муниципалан кӀошт | Магарамкентан |
| Йуьртан меттиг | Магарамкентан |
| Истори а, географи а | |
| Йиллина | 1801 шарахь |
| Центран локхалла | 377 метр |
| Сахьтан аса | UTC+3 |
| Бахархой | |
| Бахархой | ↗6953[1] стаг (2010) |
| Къаьмнийн хӀоттам | лаьзгий |
| Динан хӀоттам | Бусалба-суннийш |
| Идентификаторан терахьаш | |
| Телефонан код | +7 87235 |
| Поштан индекс | 368780 |
| ОКАТО | 82237840 |
| magaramkent.com | |
| Картин тӀехь | |
 
|
|
ЦӀе нисйе бӀаьра
Магарамкентан шен цӀе кхаьчна хӀокху меттиге дуьххьара, бун тоьхна хиинчу, Кубан провинцера Магарамера[3].
Климат нисйе бӀаьра
Кёппенан климатийн классификацица, Магарамкентан климат, герга йу субтропиканчун, довха, лаьтташ ло доцуш без Ӏаьнца а, тӀех йовха, екъа аьхкенца.
| Магарамкента климат | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Гайтам | Янв. | Фев. | Март | Апр. | Май | Июнь | Июль | Авг. | Сен. | Окт. | Нояб. | Дек. | Шо |
| Юккъера максимум, °C | 4,3 | 4,1 | 7,7 | 15,1 | 20,0 | 25,2 | 28,3 | 30,9 | 23,3 | 16,9 | 11,0 | 6,5 | 16,1 |
| Юккъера температура, °C | 0,4 | 0,6 | 4,0 | 10,3 | 15,6 | 20,3 | 23,5 | 23,9 | 18,7 | 12,7 | 7,4 | 3,0 | 11,7 |
| Юккъера минимум, °C | −3,4 | −2,8 | 0,4 | 5,6 | 11,2 | 15,5 | 18,7 | 17,0 | 14,1 | 8,5 | 3,8 | −0,5 | 7,3 |
| Йочанан норма, мм | 27 | 32 | 33 | 39 | 46 | 30 | 29 | 30 | 46 | 59 | 40 | 35 | 446 |
| Хьост: [1] | |||||||||||||
Истори нисйе бӀаьра
Эвла йиллина XIX бӀешо долалуш. Кубан гӀаттаман декъашхо хилла гӀаттамхойн кюрин тобан коьртехь волу Махьмуд-эфенди Магарамкентера[4]. Оцу муьрехь Магарамкент лаьтташ хилла Кюрин ханаллин а, Кубан провинцин а йуккъехь, шинне йукъах а ца йогӀуш. 1866 - 1928 шерашкахь Магарамкент Гюнейн наибаллин Кюрин гуонан йукъахь хилла. Куйсун а, Тагиркент а эвланашца цхьаьна кхоьллина Магарамкентан йуьртан йукъаралла. 1886 шарахь Магарамкентехь ваьхна 369 стаг[5]. 1936 шарахь йиллина Магарамкентан № 1 йолу ЮДИ, ткъа 1964 шарахь йиллина Магарамкентан № 2 йолу ЮДИ, оцу хенахь йуьхьанцалера ишкол йара иза. 1965 шарахь Магарамкенте кхелхира Кансавкент, Билль-Биль, Газер эвланашкара бахархой, амма уггаре дукха кхелхира Целегюн[6] эвлара.
Бахархой нисйе бӀаьра
| Бахархойн дукхалла | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1959[7] | 1970[8] | 1979[9] | 1989[10] | 2002[11] | 2010[1] |
| 1821 | ↗3352 | ↗3758 | ↗4327 | ↗6266 | ↗6953 |
Кхин тӀе нисйе бӀаьра
- Хореографин ансамбль «Магарамкент»[12]
ГӀарабевлла эвлахой нисйе бӀаьра
- Алахвердиев Арсен — советийн паргӀата кепара латархо, Европин кхоазза чемпион, ССРС чемпион а, чемпионатийн масийттаза совгӀатхо а, ССРС Спортан хьакъдолу говзанча (1973). ДегӀастанан АССРн Оьздангаллин хьакъдолу белхало (1972).
- Исмаилов Эльдер — дуьненайукъара къобал вина радиацин биофизикин говзанча[13].
- Ахмедов Герман — российн лингвист а, методист а, текстан лингвистикан областера а, къоман ишколехь оьрсийн мотт хьехаран методикан а говзанча, филологин Ӏилманийн доктор.
- Казиев Нажмудин — Российн федерацин хьакъдолу металлург, 2 тӀегӀанера «Даймехкан гӀуллакхаш дарна орденца» совгӀат дина.
Билгалдахарш нисйе бӀаьра
- ↑ 1 2 Всероссийская перепись населения 2010 года. Таблица № 11. Численность населения городских округов, муниципальных районов, городских и сельских поселений, городских и сельских населённых пунктов Республики Дагестан. ТӀекхочу дата: 2014 шеран 13 май. Архивйина 2014 шеран 13 майхь
- ↑ А. Ганиева. Лезги халкьдин манияр: Дагъустандин халкьрин манияр, сериядал. — Махачкала : Дагучпедгиз, 1970. — С. 129. — 134 с.
- ↑ Лавров Л. И. Этнография Кавказа (по полевым материалам 1924 — 1978 гг.). — Л.: Наука, 1982. — С. 154.
- ↑ Кавказская война из показаний участников восстания кубинских лезгин Архивйина 2015-04-02 — Wayback Machine
- ↑ Бахархой Гюнейского наибства Кюринского округа по сёлам в 1886 шоу
- ↑ Магарамкентская СОШ № 2. ТӀекхочу дата: 2012 шеран 12 май. Кху чуьра архивйина оригиналан 2014 шеран 31 октябрехь
- ↑ Всесоюзная перепись населения 1959 года. Численность сельского населения РСФСР - жителей сельских населённых пунктов - районных центров по полу
- ↑ Всесоюзная перепись населения 1970 года. Численность сельского населения РСФСР - жителей сельских населенных пунктов - районных центров по полу. ТӀекхочу дата: 2013 шеран 14 октябрь. Архивйина 2013 шеран 14 октябрехь
- ↑ Всесоюзная перепись населения 1979 года. Численность сельского населения РСФСР - жителей сельских населённых пунктов - районных центров. ТӀекхочу дата: 2013 шеран 29 декабрь. Архивйина 2013 шеран 29 декабрехь
- ↑ Всесоюзная перепись населения 1989 года. Численность сельского населения РСФСР - жителей сельских населённых пунктов - районных центров по полу. ТӀекхочу дата: 2013 шеран 20 ноябрь. Архивйина 2013 шеран 16 ноябрехь
- ↑ Всероссийская перепись населения 2002 года. Том. 1, таблица 4. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, районов, городских поселений, сельских населённых пунктов - райцентров и сельских населённых пунктов с населением 3 тысячи и более. Архивйина 2012 шеран 3 февралехь
- ↑ Коллективы Магарамкентского района приняли участие в празднике «Мелодии и ритмы Шалбуздага». ТӀекхочу дата: 2012 шеран 18 сентябрь. Кху чуьра архивйина оригиналан 2016 шеран 4 мартехь
- ↑ Магарамкентская СОШ № 1. ТӀекхочу дата: 2012 шеран 12 май. Кху чуьра архивйина оригиналан 2014 шеран 14 июлехь
Хьажоргаш нисйе бӀаьра
|
ХӀара ДегIастанан географех лаьцна чекхбаккханза йаззам бу. Хьоьга, йоза тодина, нисдина, гӀо далур ду проектана. |