Димаев, Саид Умарович

Саи́д Ума́рович Дима́ев (1939 шеран 24 август, Соьлжа-ГӀала, Нохч-ГӀалгӀайн АССР, РСФСР, СССР — 2005 шеран 29 март, Соьлжа-ГӀала, Нохчийн Республика, Росси) — нохчийн музыкант, композитор, дирижёр, Российн композиторийн бертан декъашхо, Умар Димаеван кӀант.

Саид Умарович Димаев
СаьӀид Димаев 2003 шарахь
ГӀуллакхан тайпа	композитор, дирижёр
Вина терахь	1939 шеран 24 август({{padleft:1939|4|0}}-{{padleft:8|2|0}}-{{padleft:24|2|0}})
Вина меттиг	Соьлжа-ГӀала, Нохч-ГӀалгӀайн АССР, РСФСР, СССР
Кхелхина терахь	2005 шеран 29 март({{padleft:2005|4|0}}-{{padleft:3|2|0}}-{{padleft:29|2|0}}) (65 шо)
Кхелхина меттиг	Соьлжа-ГӀала, Нохчийн Республика, Росси
Корматалла	музыкант, композитор, дирижёр
Гражданалла	ССРС →  Росси
Да	Димаев, Умар Димаевич

Биографи

Саид Димаев винера Соьлжа-ГӀалахь 1939 шеран 24 августехь. Цуьнан да вара гӀарваьлла нохчийн пондарча Умар Димаев.

1957 шарахь иза деша вахара Нохч-ГӀалгӀайн музыкин училищен композиторийн декъа. Цуьнан хьехархо вара Сийлахь СССР исбаьхьаллин гӀуллакххо доцент Л. М. Шаргородский. 1963 шарахь училище чекхйаккхча иза хилира композитор-теоретик. Цу шарахь иза Гнесинийн цӀе йолу Москохан пачхьалкхан музыкин а, хьехархойн а институте музыкин теорин декъа деша вахара. Кхано иза композиторийн декъа дехьавелира. Цуьнан хьехархо вара профессор Олег Константинович Эйгес. Иза оьхура гӀарваьлла советски композитор Арам Ильич Хачатурян мастер-классе.

Институт чекхйаьккхинчул тӀаьхьа шина шарахь цо болх бира Соьлжа-ГӀалин музыкин училищехь музыкин теори а, полифони а, гармони а хьоьхуш.

1970 шарахь Саид Димаев хилира Нохч-ГӀалгӀайн пачхьалкхан филармонин исбаьхьалин куьйгалхо. Цо дакъа лоцуш кхоьллинера нохчийн фольклоран а, эстрадан а тобанаш «Зама», «Самукъане сахьт», берийн тоба «Седарчий», иштта кхи йераш а. Кхано иза хилира Нохч-ГӀалгӀайн АССР телевидени а, радиовещанин а Госкомитетан халкъан пондарийн оркестран коьрта дирижёр а, исбаьхьаллин куьйгалхо а.

Цо йазйора эшараш, романсаш, симфониш, орекстран сюиташ, кинон а, театран а музыка.

Иза вара Российн композиторийн бертан декъашхо. Цуьнан музыка локхуш йара Москван а, БуритӀе гӀалин а, Соьлжа-ГӀалин а, Тбилисин а оркестраш. Цо йазйина «Берийн альбоман» Российн композиторийн барто лаккхара мах хадийра.

Иза вара Российн композиторийн бертан берийн а кегирхойн эстетикан кхиабаран секцин декъашхо. ХӀора шарахь цо дакъа лоцура «Российн композитораш — берашна» цӀе йолу фестивалехь. Цо дакъа лоцур дукха Российн а, СНГ а гӀаланашкахь хуьлу фестивалин концерташкахь. Иштта цо дакъа лоцура «Москохан гуьйре» цӀе йолу фестивалишкахь. Цуьнан авторан концерташ хилира Къилбаседера Осетехь, Кабардино-Балкарехь.

Цуьнан произведениш локхуш бу гӀарбоьвла солисташ а, ансамбльш а, масала Н. Некрасов куьйгалхо волу «Солистийн ансамбль» а; пианист, Российн Сийлахь артистка Татьяна Рубина а; скрипач, Российн Сийлахь артист Леонора Дмитерко а; Москонцертан солистка Надежда Дарьина; гӀарвелла операн эшархо, йерригсоюзан а, халкъашна йуккъера конкурсийн лауреат Мовсар Минцаев а; кхибераш а.

Доьзалла

• Да — Умар Димаев, гӀарваьлла нохчийн музыкант а, композитор а, Нохч-ГӀалгӀайн АССР Халкъан артист;
• Ваша — Али Димаев, музыкант а, композитор а, «Зама» цӀе йолу нохчийн хьалхара рок-тобан бухбиллинарг а, хийцацалуш куьйгалхо а, Москвахь хилла XII кегирхойн а, студентийн а дуьненан фестивалин дипломант (1985), Нохч-ГӀалгӀайн АССР Ленинан комсомолан совгӀатан лауреат (1986), Нохчийн Республикин Халкъан артист (2001), ГӀалгӀайн Республикин Халкъан артист (2001);
• Ваша — Димаев Амарбек, музыкант а, композитор а;
• Зуда — Димаева Фатима Вахаевна, философийн Ӏилманийн кандидат;
• ЙоӀ — Алита Саид-Эминовна, пианист;
• КӀант — Димаев Арби Саид-Эминович.

Произведениш

• Концерт для фортепиано с оркестром.
• Оратория «Время действовать» для хора, солистов и большого симфонического оркестра.
• Симфония-концерт с солирующей трубой в финале для симфонического оркестра.
• Симфоническая поэма «Сестра милосердия»
• Рапсодия для симфонического оркестра с солирующей национальной гармоникой.
• Две сюиты из музыки к трагедии Шекспира «Отелло»
• Сюита для духовых инструментов симфонического оркестра.
• Элегия для скрипки и фортепиано.
• Музыка к спектаклю «Отелло»
• Музыка к спектаклю «Из тьмы веков» — И. Базоркин.
• Музыка к спектаклю «Имам Шамиль» — А. Айдамиров
• Музыка к спектаклю «Бессмертные» — А. Хамидов.
• Музыка к спектаклю «Радуга зимой» — М. Рощин.
• Фортепианные прелюдии, вариации
• Концертные пьесы
• Романсы
• Песни
• Балет «Хаджи-Мурат» (чекхйаккхаз йисина)

Библиографи

• Димаев С. У. Альбом фортепианных пьес. — Москва: Издательский дом «Композитор», 2000.
• Димаев С. У. Альбом для детей и юношества. — Москва: Издательский дом «Крона», 2000.
• Димаев С. У. Педагогический репертуар для учащихся музыкальных школ и училищ.
• Димаев С. У. Сто шедевров из рук Умара Димаева. — Москва: Издательство «Советский композитор», 2001.
• Димаев С. У. Сюита «Московская осень».

Литература

оьрсийн маттахь

• Дэти Сулумова. Чарующие звуки музыки (русский) // Вести республики : газета. — 25.11.2011. — № 220. — С. 3.
• Лечи Яхъяев. Музыка, напоенная солнцем... (русский) // Столица плюс : газета. — 18.9.2004. — № 74.
• Иса Атабиев. Старое пианино (русский) // Вести республики : газета. — 19.1.2012.

нохчийн маттахь

• Димин Iумаран СаьIид (чеченский) // Даймохк : газета. — 5.4.2005.
• Х. Абаев. Композитор Димаев СаьIид (чеченский) // Даймохк : газета. — 15.12.2011. — № 138.
• Димаев СаьIид (чеченский) // Даймохк : газета. — 14.1.2012.

Хьажоргаш

• Саид Димаев Архивйина 2014-02-25 — Wayback Machine
• Чарующие звуки музыки
• Вечер памяти Саида Димаева YouTube чохь

Нохчийчоь   Адамаш