Февра́ль шира нох. Чиллин[1], Чи́ллан-бутт[2] (лат. Februārius mēnsis «Фебруусан бутт», «цӀанонан бутт» схьадаьлла лат. Februa «цӀанонан Ӏида») — юлианан а, григорианан рузманашкахь шолгӀа бутт, Цезара хийцамаш банле мартехь долалуш хиллачу шираруман шеран шийтталгӀа бутт. Иза шеран уггаре боца бутт бу, и цхьаъ бен бац 30 дийнал боца бутт: 28 де хуьлу кхаа шарахь, 29 де хуьлу високосан шарахь. Дуьненан Къилбаседа эхигехь Ӏаьнан кхоалгӀа бутт бу, Къилба эхигехьаьхкенан кхоалгӀа бутт.

Нечкинскан къоман парк чиллан-баттахь
Февраль
Орш Шин Кха Йеар ПӀе Шот КӀи
      1 2 3 4
5 6 7 8 9 10 11
12 13 14 15 16 17 18
19 20 21 22 23 24 25
26 27 28 29      
2024 шо

ХӀинцалерачу муьрехь февралан 16 де кхаччалц григорианан рузманца малх лаьтта Козерог цӀе йолчу седарчийн гуламехь, февралан 16 денера — Водолей седарчийн гуламехь[3][4].

Статистика а, цунах дийцар а нисйе бӀаьра

Февралан юккъера температура Москохан гуонан масалин тӀаьхь: −9,6 °С техка −38,2 °С тӀиера 1929 шарахь +5,7 °С тӀекхаччалц 1935 шарахь[5].

Январца буьстича, малх къиегаран йохалла тӀекхета 27 сахьт, 59 сахьте кхочу[5].

Бен бан йолало Ӏаьржа къиг. Маьлха-хьозан а, цӀирцӀирхьозан а дуьххьара йиш. БӀаьстенна схьакхелха свиристелаш, бутт бовша — дӀакхелха лайн хьозанаш къилбаседехьа. Чен бенахь чено кӀорнеш йоху[5].

Февраль болало март а, ноябрь а болалучу дийнахь високосан доцучу шерашкахь, ткъа високосан шерашкахь болало август болалучу дийнахь. Февраль чекхболу октябрь (даиман а), январь (високосан доцучу шерашкахь) чекхболлучу дийнахь.

Билгалдахарш нисйе бӀаьра

  1. НОХЧИЙН МАТТАХЬ БЕТТАНИЙН ЦIЕРШ
  2. Чиллан-бутт
  3. За год Солнце проходит не через 12, а через 13 созвездий. Новый знак зодиака — «Змееносец»
  4. Климишин И. А. Календарь и хронология. — Изд. 3. — М.: Наука, 1990. — С. 41. — 478 с. — 105 000 экз. — ISBN 5-02-014354-5.
  5. 1 2 3 В. Д. Грошев «Календарь российского земледельца (народные обычаи и приметы)», — М: МСХА, 1991, С. 10. ISBN 5-7230-0074-8

Хьажа. кхин нисйе бӀаьра

Хьажоргаш нисйе бӀаьра