Этоко
Это́ко (гӀебарт.-чергаз. Ятӏэкъуэ — сацкъаран атагӀи) — ГӀебартойн-Балкхаройн Республикин Зольскан кӀоштара эвла.
| Эвла | |
| Этоко | |
|---|---|
| гӀебарт.-чергаз. Ятӏэкъуэ | |
 | |
| 43°56′49″ къ. ш. 43°10′31″ м. д.HGЯO | |
| Пачхьалкх |
 Росси |
| Республика | ГӀебартойн-Балкхаройчоь |
| Муниципалан кӀошт | Зольскан кӀошт |
| Йуьртан меттиг | Этоко |
| Корта | Теуважуков Хьадис Ауесович |
| Истори а, географи а | |
| Йиллина | 1934 шарахь |
| Дуьххьара хьахор | 1928 шарахь |
| Майда | 12,5 км² |
| Центран локхалла | 570 м |
| Сахьтан аса | UTC+3 |
| Бахархой | |
| Бахархой | ↘834[1] стаг (2016) |
| Луьсталла | 66.72 стаг/км² |
| Къаьмнийн хӀоттам | гӀебартой |
| Динан хӀоттам | бусалбанаш-суннийш |
| Официалан мотт | ГIебартойн-Чергазийн мотт, Кхарачойн-балкхаройн мотт, оьрсийн мотт |
| Идентификаторан терахьаш | |
| Телефонан код | +7 86637 |
| Поштан индекс | 361707 |
| Автомобилан код | 07 |
| Код ОКАТО | 83215000019 |
| Код ОКТМО | 83615475101 |
| adm-etoko.ru | |
| Картин тӀехь | |
 
|
|
Шена йукъахь ша цхьа нах беха меттиг йолу муниципалан кхоллам «йуьртан меттиг Этоко» кхуллу.[2]
Географи нисйе бӀаьра
Ставрополан мехкан ГӀебартойн-Балкхаройчоьнан дозанан гена йоцучу Зольскан кӀоштан къилбаседа-малхбузен декъера эвла. Лаьтта 5 км къилбаседа-малхбузехьа кӀоштан йукъан Залукокоажен а, Пятигорскан 10 км къилба-малхбалехьа. Федералан «Кавказ» автотрасса чекхболу эвлан къилба йисттехула М 29.
Йуьртан меттиган майда — 12,5 км2.
Доза ду нах бехачу меттигашца: Залукокоаже къилба-малхбалехьа, ткъа кхин а Тамбукан малхбузехьа, Ставрополан мехкан Зелёни малхбалехьа. Эвлан 5 км къилба-малхбузехьа йу иштта цӀе йолу эвла Этока.
Нах беха меттиг лаьтта республикин ламанан кӀажошкахь. Рельеф тулгӀенан ламанан кӀажошкара аренаш йолуш йу. Локхаллаш техка 500 метре кхаччалц. Эвлара йуккъера барам локхаллаш йу 570 метр хӀордан тӀегӀанан тӀехула. Эвлан тӀехула малхбузехьа айаделла Бешту лаьмнаш.
Гидрографин машано гайтина Этока эрк. Эвлан 2 км къилбаседехьа ГӀебартойн-Балкхаройчоьнна а, Ставрополан махканна а йукъахь лаьтта Тамбукан Ӏам а, Бекъа Ӏам а, уьш йукъадоьду шен дарбанца а, сацкъаран хаттаца гӀарабаьлла «Тамбукан Ӏам» заказникан, уьш леладо Кавказан МаьӀданан Хиш тӀера санатореша. Эвлан къилбаседа-малхбалехьа лаьтта Этокон Ӏаьмнаш. Дуьйлуш шовданаш ду.
Климат барамехь йовха йу. Йуккъера температураш хуьлу −3…-5°С январехь, +25…+28°С июлехь. Шеран йуккъера йочанийн барам 540—570 мм. Йочанаш коьртаниг хуьлу апрелера июнь кхаччалц болчу муьрехь. Коьрта мехаш — къилбаседа-малхбузен.
Бахархойн дукхалла нисйе бӀаьра
| Бахархойн дукхалла | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| 2009[3] | 2010[4] | 2012[5] | 2013[6] | 2014[7] | 2015[8] | 2016[1] |
| 898 | ↘845 | ↘832 | ↗833 | ↗835 | ↗837 | ↘834 |
Климат нисйе бӀаьра
Кхузахь климат барамехь континентан ю, аьхка йовха хуьлу, ткъа Ӏа барамехь-шийла хуьлу. Шеран уггаре а бовха бутт бу — июль (мангалан), уггаре а шийла — январь (кхолламан).
Сахьтан аса нисйе бӀаьра
Кхузахь сахьт Москохца нийса лелаш ду. Сахьтан аса йу UTC+3.
Экономика нисйе бӀаьра
Эвлан экономикин бух йуьртан бахам бу. КӀенан а, картолан а культураш лакхара кхиина йу. Йуьртан меттиган латта тӀехь йу предприятеш — НП «Этоко», ЙБП «Седа», ЙБП «Харжам».
Йуьртан меттиган йукъа йоьду Тамбукан Ӏоман къилба а, малхбален а дакъа, цигара боккху сацкъаран хатт. Кавказан МаьӀданийн хишкара объектех уггаре дукха нах оьху меттиг и Ӏам бу.
Урамаш нисйе бӀаьра
| Надречни |
| Ногмовн |
| Октябран 60 шо кхачар |
| Ишколан |
Галерей нисйе бӀаьра
Хьажоргаш нисйе бӀаьра
Билгалдахарш нисйе бӀаьра
- ↑ 1 2 Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2016 года
- ↑ Закон Кабардино-Балкарской Республики от 27 февраля 2005 года N 13-РЗ «О статусе и границах муниципальных образований в Кабардино-Балкарской Республике». ТӀекхочу дата: 2018 шеран 7 март. Архивйина 2018 шеран 3 мартехь
- ↑ Численность населения по Кабардино-Балкарской Республике на 1 января 2009 года в разрезе муниципальных образований. ТӀекхочу дата: 2015 шеран 16 март. Архивйина 2015 шеран 16 мартехь
- ↑ Численность населения КБР в разрезе населённых пунктов по итогам Всероссийской переписи населения 2010 года. ТӀекхочу дата: 2014 шеран 21 сентябрь. Архивйина 2014 шеран 21 сентябрехь
- ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям. Таблица 35. Оценка численности постоянного населения на 1 января 2012 года. ТӀекхочу дата: 2014 шеран 31 май. Архивйина 2014 шеран 31 майхь
- ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2013 года. — М.: Федеральная служба государственной статистики Росстат, 2013. — 528 с. (Табл. 33. Численность населения городских округов, муниципальных районов, городских и сельских поселений, городских населённых пунктов, сельских населённых пунктов). ТӀекхочу дата: 2013 шеран 16 ноябрь. Архивйина 2013 шеран 16 ноябрехь
- ↑ Таблица 33. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2014 года. ТӀекхочу дата: 2014 шеран 2 август. Архивйина 2014 шеран 2 августехь
- ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2015 года. ТӀекхочу дата: 2015 шеран 6 август. Архивйина 2015 шеран 6 августехь